Rydwągi: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja nieprzejrzana] | [wersja nieprzejrzana] |
| Linia 7: | Linia 7: | ||
|dopełniacz wsi = Rydwąg | |dopełniacz wsi = Rydwąg | ||
|zdjęcie = Rydwągi.jpg | |zdjęcie = Rydwągi.jpg | ||
| − | |opis zdjęcia = Rydwągi na starej pocztówce, źródło: www.fotopolska.eu, 12.09.2013. | + | |opis zdjęcia = Rydwągi na starej pocztówce, źródło: [http://www.fotopolska.eu Fotopolska], 12.09.2013. |
|rodzaj miejscowości = wieś sołecka | |rodzaj miejscowości = wieś sołecka | ||
| − | |województwo = warmińsko - mazurskie | + | |województwo = warmińsko-mazurskie |
|powiat = mrągowski | |powiat = mrągowski | ||
|gmina = Mrągowo | |gmina = Mrągowo | ||
| Linia 30: | Linia 30: | ||
|www = | |www = | ||
}} | }} | ||
| − | <big>'''Rydwągi'''</big> (niem. Rudwangen) – wieś sołecka w Polsce w [[województwo warmińsko - mazurskie| województwie warmińsko-mazurskim]], w [[powiat mrągowski| powiecie mrągowskim]], w [[gmina Mrągowo |gminie Mrągowo]]. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie | + | <big>'''Rydwągi'''</big> (niem. Rudwangen) – [[wieś sołecka]] w Polsce w [[województwo warmińsko - mazurskie| województwie warmińsko-mazurskim]], w [[powiat mrągowski| powiecie mrągowskim]], w [[gmina Mrągowo |gminie Mrągowo]]. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do [[województwo olsztyńskie |województwa olsztyńskiego]]. W kadencji 2011-2015 sołtysem wsi jest [[Ryszard Waszkiewicz]]. |
| + | |||
<br/> | <br/> | ||
=== Charakterystyka fizjograficzna === | === Charakterystyka fizjograficzna === | ||
| − | Wieś znajduje się nad [[Jezioro Rydwągi |Jeziorem Rydwągi]]. Miejscowość położona jest na terenie fizjograficznym charakterystycznym dla [[powiat mrągowski| powiatu mrągowskiego]], który znajduje się w obrębie dwóch regionów: | + | Wieś znajduje się nad [[Jezioro Rydwągi |Jeziorem Rydwągi]]. Miejscowość położona jest na terenie fizjograficznym charakterystycznym dla [[powiat mrągowski| powiatu mrągowskiego]], który znajduje się w obrębie dwóch regionów: część zachodnia do linii [[Lipowo]] - [[Kosewo]] - [[Baranowo]] - [[Cudnochy]] to obszar wyniesień [[Pojezierze Mrągowskie |Pojezierza Mrągowskiego]]; część wschodnia to [[Kraina Wielkich Jezior Mazurskich]], stanowiąca rozległe obniżenie w pasie pojezierzy Polski Północno-Wschodniej. Ukształtowanie terenu jest typowe dla obszarów polodowcowych. Występuje tutaj skupienie dużych, naturalnych zbiorników wodnych (14% powierzchni) oraz rozległe, zwarte kompleksy leśne (31% powierzchni). |
| + | |||
<br/> | <br/> | ||
=== Dzieje miejscowości === | === Dzieje miejscowości === | ||
| − | Wieś | + | Wieś lokowano ok. 1367 r. Wielki mistrz [[Winryk von Kniprode]] nadał Heinzowi Gropemu (karczmarzowi) oraz Jankowi (bratankowi Gilera) po 11 [[włoka |włóki]] na prawie chełmińskim. Nowi osadnicy zostali zobowiązani do jednej służby w ciężkiej zbroi oraz otrzymali 15 lat [[wolnizna |wolnizny]]. Nazwa wsi ma pochodzenie pruskie i pierwotnie brzmiała: Rauwewange, Rawewang, Ruwewange. Nazwa została zapożyczona od imienia pruskiego „Rawine”, z sufiksem „wangus” – „dąbrowa”, czyli „Dąbrowa Rawinego”. Świadczy to o wcześniejszej, pruskiej tradycji osadniczej tego miejsca. |
| + | |||
| + | <br/> | ||
| + | |||
| + | W 1437 r. w Rydwągach istniały w 4 dobra służebne. W 1482 r. wójta von Drauschwitza nadał przywilej bartnikom zamieszkującym Rydwągi. W XVII w. teren wsi zajmował 44 [[włóka |włóki]] z 18 gospodarstwami. Mieszkańcy wsi zajmowali się uprawą roli i hodowlą bydła. Wieś obejmowała wówczas 872 ha. Ok. 1870 r. wieś połączono drogą z [[Mrągowo |Mrągowem]] i [[Kętrzyn |Kętrzynem]]. W 1740 r. założono tutaj szkołę jednoklasową, w której w 1818 r. uczył po polsku [[Andrzej Bierfreud]]. Na terenie wsi istniało także gospodarstwo Jakubowskiego, które specjalizowało się w hodowli bydła i koni rasowych. Na początku XX w. we wsi istniała stara karczma. Rydwągi należały do [[parafia w Szestnie| parafii w Szestnie]]. II wojna światowa doprowadziła do wyludnienia wsi. Po zakończeniu zmagań wojennych Rydwągi podzielono na dwie części: południową z [[Państwowe Gospodarstwo Rolne w Rydwągach |Państwowym Gospodarstwem Rolnym]] i północną z gospodarstwami indywidualnymi. Obecna nazwa wsi została nadana po 1948 r. przez [[Komisja Ustaleń Nazw Miejscowości| Komisję Ustalania Nazw Miejscowości]]. Zabudowa wsi przedstawia kształt nieregularnego skupiska przy szosie z [[Mrągowo |Mrągowa]] do [[Kętrzyn |Kętrzyna]]. | ||
| + | |||
| + | <br/> | ||
| + | |||
| + | Liczba mieszkańców wsi, gospodarstw, [[dym |dymów]] w kolejnych latach: | ||
| + | |||
| + | |||
| + | 1785 r. - 27 [[dym| dymów]] | ||
| + | |||
| + | 1815 r. – 33 [[dym |dymy]], 192 mieszkańców | ||
| + | |||
| + | 1838 r. – 36 [[dym |dymów]], 280 mieszkańców | ||
| + | |||
| + | 1939 r. - 73 gospodarstwa domowe (w tym 16 gospodarstw chłopskich), 327 mieszkańców | ||
<br/> | <br/> | ||
| Linia 49: | Linia 68: | ||
<br/> | <br/> | ||
| − | === Ludzie związani z miejscowością | + | === Ludzie związani z miejscowością=== |
| − | Z miejscowością związana jest postać [[Han Paula |Hansa Paula]] – hodowcy bydła zarodowego i wysokiej klasy koni wyścigowych; z jego koni zdobył złoty medal na Olimpiadzie berlińskiej w 1936 r | + | Z miejscowością związana jest postać [[Han Paula |Hansa Paula]] – hodowcy bydła zarodowego i wysokiej klasy koni wyścigowych; jeden z jego koni zdobył złoty medal na Olimpiadzie berlińskiej w 1936 r. |
<br/> | <br/> | ||
| − | === Bibliografia | + | === Bibliografia === |
''Mrągowo z dziejów miasta i powiatu'', pod red. Andrzeja Wakara, Olsztyn 1975, 487 ss. | ''Mrągowo z dziejów miasta i powiatu'', pod red. Andrzeja Wakara, Olsztyn 1975, 487 ss. | ||
http://www.it.mragowo.pl/media/art/707/file/historia.pdf, 12.09.2013. | http://www.it.mragowo.pl/media/art/707/file/historia.pdf, 12.09.2013. | ||
| − | |||
<br/> | <br/> | ||
== Zobacz też == | == Zobacz też == | ||
| − | www.mragowo.wm.pl | + | http://www.mragowo.wm.pl |
<br/> | <br/> | ||
Wersja z 21:18, 11 lis 2013
| Rydwągi | |
| | |
 Rydwągi na starej pocztówce, źródło: Fotopolska, 12.09.2013.
| |
| Rodzaj miejscowości | wieś sołecka |
| Państwo |  Polska
|
| Województwo | warmińsko-mazurskie |
| Powiat | mrągowski |
| Gmina | Mrągowo |
| Sołectwo | Rydwągi |
| Liczba ludności (Pole-obowiązkowe) | Pole-obowiązkowe |
| Strefa numeracyjna | (+48) 89 |
| Tablice rejestracyjne | NMR |
| Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego   Rydwągi | |
| Położenie na mapie Polski  Rydwągi | |
{{#invoke:Koordynaty|szablon}} | |
Rydwągi (niem. Rudwangen) – wieś sołecka w Polsce w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie mrągowskim, w gminie Mrągowo. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa olsztyńskiego. W kadencji 2011-2015 sołtysem wsi jest Ryszard Waszkiewicz.
Spis treści
Charakterystyka fizjograficzna
Wieś znajduje się nad Jeziorem Rydwągi. Miejscowość położona jest na terenie fizjograficznym charakterystycznym dla powiatu mrągowskiego, który znajduje się w obrębie dwóch regionów: część zachodnia do linii Lipowo - Kosewo - Baranowo - Cudnochy to obszar wyniesień Pojezierza Mrągowskiego; część wschodnia to Kraina Wielkich Jezior Mazurskich, stanowiąca rozległe obniżenie w pasie pojezierzy Polski Północno-Wschodniej. Ukształtowanie terenu jest typowe dla obszarów polodowcowych. Występuje tutaj skupienie dużych, naturalnych zbiorników wodnych (14% powierzchni) oraz rozległe, zwarte kompleksy leśne (31% powierzchni).
Dzieje miejscowości
Wieś lokowano ok. 1367 r. Wielki mistrz Winryk von Kniprode nadał Heinzowi Gropemu (karczmarzowi) oraz Jankowi (bratankowi Gilera) po 11 włóki na prawie chełmińskim. Nowi osadnicy zostali zobowiązani do jednej służby w ciężkiej zbroi oraz otrzymali 15 lat wolnizny. Nazwa wsi ma pochodzenie pruskie i pierwotnie brzmiała: Rauwewange, Rawewang, Ruwewange. Nazwa została zapożyczona od imienia pruskiego „Rawine”, z sufiksem „wangus” – „dąbrowa”, czyli „Dąbrowa Rawinego”. Świadczy to o wcześniejszej, pruskiej tradycji osadniczej tego miejsca.
W 1437 r. w Rydwągach istniały w 4 dobra służebne. W 1482 r. wójta von Drauschwitza nadał przywilej bartnikom zamieszkującym Rydwągi. W XVII w. teren wsi zajmował 44 włóki z 18 gospodarstwami. Mieszkańcy wsi zajmowali się uprawą roli i hodowlą bydła. Wieś obejmowała wówczas 872 ha. Ok. 1870 r. wieś połączono drogą z Mrągowem i Kętrzynem. W 1740 r. założono tutaj szkołę jednoklasową, w której w 1818 r. uczył po polsku Andrzej Bierfreud. Na terenie wsi istniało także gospodarstwo Jakubowskiego, które specjalizowało się w hodowli bydła i koni rasowych. Na początku XX w. we wsi istniała stara karczma. Rydwągi należały do parafii w Szestnie. II wojna światowa doprowadziła do wyludnienia wsi. Po zakończeniu zmagań wojennych Rydwągi podzielono na dwie części: południową z Państwowym Gospodarstwem Rolnym i północną z gospodarstwami indywidualnymi. Obecna nazwa wsi została nadana po 1948 r. przez Komisję Ustalania Nazw Miejscowości. Zabudowa wsi przedstawia kształt nieregularnego skupiska przy szosie z Mrągowa do Kętrzyna.
Liczba mieszkańców wsi, gospodarstw, dymów w kolejnych latach:
1785 r. - 27 dymów
1815 r. – 33 dymy, 192 mieszkańców
1838 r. – 36 dymów, 280 mieszkańców
1939 r. - 73 gospodarstwa domowe (w tym 16 gospodarstw chłopskich), 327 mieszkańców
Gospodarka
We wsi znajdują się gospodarstwa agroturystyczne i pensjonaty.
Ludzie związani z miejscowością
Z miejscowością związana jest postać Hansa Paula – hodowcy bydła zarodowego i wysokiej klasy koni wyścigowych; jeden z jego koni zdobył złoty medal na Olimpiadzie berlińskiej w 1936 r.
Bibliografia
Mrągowo z dziejów miasta i powiatu, pod red. Andrzeja Wakara, Olsztyn 1975, 487 ss.
http://www.it.mragowo.pl/media/art/707/file/historia.pdf, 12.09.2013.
