Zajdy

Zajdy
Zajdy. Cmentarz wojenny z okresu I wojny światowej
Państwo	Polska
Województwo	warmińsko-mazurskie
Powiat	olecki
Gmina	Olecko
Liczba ludności (2010)	159
Położenie wsi 220px|Położenie wsi
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego Zajdy
Położenie na mapie Polski Zajdy
{{#invoke:Koordynaty|szablon}}

Zajdy (niem. Sayden, od 1938 r. Saiden) – wieś sołecka położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie oleckim, w gminie Olecko. W latach 1975-1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa suwalskiego. W latach 1999-2001 wieś wchodziła w skład powiatu olecko-gołdapskiego.

Miejscowość w 2010 roku liczyła 159 mieszkańców. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje Krzysztof Klimaszewski.

Położenie

Wieś położona jest w północno-wschodniej części województwa warmińsko-mazurskiego, na Pojezierzu Ełckim, nad jeziorem Zajdy i na północ od jeziora Kukowino, 9 km na południowy zachód od Olecka i na zachód od drogi krajowej nr 65.

Dzieje miejscowości

Wieś powstała w ramach kolonizacji północno-wschodnich terenów Prus Książęcych. Trudno jest ustalić dokładną datę jej założenia. Z całą pewnością istniała ona już przed rokiem 1557 jako wieś czynszowa. W tym czasie sołtys posiadał sześć łanów, a chłopi gospodarzyli na 60 łanach - była to zatem jedna z większych wsi w tej okolicy. W tym samym roku mieszkaniec Zajd, niejaki Maciej Biały, zakupił jeden łan w Gordejkach i został tam jednym z sołtysów. Zajdy należały do parafii ewangelickiej w Gąskach.

Szkoła w Zajdach (data założenia nie jest znana) w 1935 roku zatrudniała dwóch nauczycieli, a uczęszczało do niej w ośmiu klasach łącznie 80 dzieci. Po II wojnie światowej uruchomiono ją ponownie w sierpniu 1945 roku jako jedną z pierwszych w powiecie oleckim; zatrudnionych w niej było dwóch nauczycieli.

Liczba mieszkańców

1857 - 422 osoby

1933 - 477 osób

1939 - 405 osób

Zabytki

• Zespół budynków szkolnych z początku XX wieku: szkoła i budynek gospodarczy (obecnie dom nr 19)
• Zespół budynków szkolnych z lat 30. XX wieku: szkoła i budynek gospodarczy (obecnie dom nr 17)
• Cmentarz ewangelicki z XIX wieku, w lesie
• Mogiła zbiorowa żołnierzy armii niemieckiej z okresu I wojny światowej

Bibliografia

1. Achremczyk Stanisław, Historia Warmii i Mazur, t. 1, Olsztyn 2011.
2. Olecko. Z dziejów miasta i powiatu, red. Andrzej Wakar i in., Olsztyn 1974.
3. Statistisch-Topographisches Adreß-Handbuch von Ostpreussen, Commission bei Wilhelm Koch, Königsberg 1857.
4. Gminna Ewidencja Zabytków [data dostępu: 12.11.2013]
5. Bank Danych Lokalnych GUS [data dostępu: 12.11.2013]
6. Vervaltugsgeschichte [data dostępu: 12.11.2013]