Tiedemann Giese: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja nieprzejrzana] | [wersja nieprzejrzana] |
| Linia 3: | Linia 3: | ||
|imię i nazwisko org = | |imię i nazwisko org = | ||
|pseudonim = | |pseudonim = | ||
| − | |grafika = | + | |grafika = Giese.jpg |
| − | + | |opis grafiki = Tiedemann Giese, źródło: www.wikipedia.pl, 12.09.2013. | |
|podpis = | |podpis = | ||
|data urodzenia = 1 czerwca 1480 r. | |data urodzenia = 1 czerwca 1480 r. | ||
| Linia 32: | Linia 32: | ||
<br/> | <br/> | ||
=== Praca === | === Praca === | ||
| − | Od 1504 r. był kanonikiem warmińskim. Ponadto był proboszczem w Zblewie (Żuławy Gdańskie) i parafii św. Piotra i Pawła w Gdańsku. W latach 1510-1515 i 1521-1524 sprawował urząd administrator dóbr kapitulnych w Olsztynie. W | + | Od 1504 r. był kanonikiem warmińskim. Ponadto był proboszczem w Zblewie (Żuławy Gdańskie) i parafii św. Piotra i Pawła w Gdańsku. W latach 1510-1515 i 1521-1524 sprawował urząd administrator dóbr kapitulnych w Olsztynie. W latach 1509, 1516, 1518-1519 był kanclerzem, w latach 1517-1537 oficjałem generalny a w latach 1523-1538 kustoszem kapituły . W 1536 r. król Zygmunt nadał mu biskupstwo chełmińskie. Zatwierdzenie papieskie otrzymał 11 stycznia 1538 r. W 1549 r. został wybrany na biskupa warmińskiego. |
| − | Był rzecznikiem interesów Polski na Warmii. Świadczy o tym list do Zygmunta Starego z prośbą o ochronę | + | Był rzecznikiem interesów Polski na [[Warmia |Warmii]]. Świadczy o tym list do Zygmunta Starego z prośbą o ochronę przed [[Krzyżacy |krzyżakami]], którego był współautorem. Gise był zwolennikiem zachowania jedności kościoła oraz jego reformy metodami łagodnymi i pokojowymi . Podjął polemikę z Janem Biresmann – zwolennikiem Lutra. W tym celu napisał polemikę „Anthelogikon”. Zgadzał się w niej z luterańską nauką o łasce i powszechnym kapłaństwie wiernych. Dzieło to opublikowano w Krakowie w 1525 r . Giese wraz z Feliksem Reichem spisali statuty dla biskupstwa i [[Prusy Książęce |Prus Książęcych]], które opublikowano w 1528 r. Pracował także nad rewizją [[prawo chełmińskie |prawa chełmińskiego]]. Jako biskup chełmiński dał się poznać jako mecenas nauki i kultury. |
<br/> | <br/> | ||
=== Działalność społeczna, kulturalna, naukowa, polityczna === | === Działalność społeczna, kulturalna, naukowa, polityczna === | ||
| Linia 40: | Linia 40: | ||
=== Stosunki rodzinne, hobby, czym się zajmował, co lubił,, ciekawostki z życia, pracy i działalności === | === Stosunki rodzinne, hobby, czym się zajmował, co lubił,, ciekawostki z życia, pracy i działalności === | ||
| − | Był synem burmistrza gdańskiego Alberta i Elżbiety Langenbeck . Był również spokrewniony z biskupem warmińskim Maurycym Ferberem. Jego bratanek, również Tiedemann Giese (1543-1582), był sekretarzem królewskim i dyplomatą. Ponadto babka Jana i Eberharda Ferberów była rodzoną siostrą babki Tiedemanna . Rodziny Giesów w średniowieczu zamieszkiwały liczne miasta hanzeatyckie . Gise wspierał finansowo rodzeństwo i ich dzieci. Szczególnie upodobał sobie brata Jerzego. Odnaleziono prawie 460 listów wystosowanych przez Gisego do Jerzego. | + | Był synem burmistrza gdańskiego Alberta i Elżbiety Langenbeck . Był również spokrewniony z biskupem warmińskim [[Maurycy Ferber |Maurycym Ferberem.]] Jego bratanek, również Tiedemann Giese (1543-1582), był sekretarzem królewskim i dyplomatą. Ponadto babka Jana i Eberharda Ferberów była rodzoną siostrą babki Tiedemanna. Rodziny Giesów w średniowieczu zamieszkiwały liczne miasta hanzeatyckie. Gise wspierał finansowo rodzeństwo i ich dzieci. Szczególnie upodobał sobie brata Jerzego. Odnaleziono prawie 460 listów wystosowanych przez Gisego do Jerzego. |
<br/> | <br/> | ||
| Linia 50: | Linia 50: | ||
| − | [[Kategoria: Osoba]] | + | [[Kategoria: Osoba]][[Kategoria:Duchowny katolicki]][[Kategoria:biskup warmiński]] |
[[Użytkownik:Kinlis|Kinlis]] ([[Dyskusja użytkownika:Kinlis|dyskusja]]) 17:45, 25 wrz 2013 (CEST) | [[Użytkownik:Kinlis|Kinlis]] ([[Dyskusja użytkownika:Kinlis|dyskusja]]) 17:45, 25 wrz 2013 (CEST) | ||
Wersja z 17:24, 29 paź 2013
| Tiedemann Giese | |
| | |
 Tiedemann Giese, źródło: www.wikipedia.pl, 12.09.2013.
| |
| Data i miejsce urodzenia | 1 czerwca 1480 r. Gdańsk |
| Data i miejsce śmierci | 28 październik 1550 r. Lidzbark Warmiński |
Tiedemann Giese, Gise, Gisius (ur. 1 czerwca 1480 w Gdańsku, zm. 23 października 1550 w Lidzbarku Warmińskim) – biskup chełmiński, biskup warmiński.
Spis treści
Życiorys
Szkoła i wykształcenie
W latach 1492 – 1496 studiował filozofię na uniwersytecie w Lipsku. Do stanu duchownego został wybrany spośród sześciu braci. 28 grudnia 1499 r. otrzymał magistra sztuk wyzwolonych. W 1500 r. rozpoczął praktykę prawniczą w Kurii Rzymskiej .
Praca
Od 1504 r. był kanonikiem warmińskim. Ponadto był proboszczem w Zblewie (Żuławy Gdańskie) i parafii św. Piotra i Pawła w Gdańsku. W latach 1510-1515 i 1521-1524 sprawował urząd administrator dóbr kapitulnych w Olsztynie. W latach 1509, 1516, 1518-1519 był kanclerzem, w latach 1517-1537 oficjałem generalny a w latach 1523-1538 kustoszem kapituły . W 1536 r. król Zygmunt nadał mu biskupstwo chełmińskie. Zatwierdzenie papieskie otrzymał 11 stycznia 1538 r. W 1549 r. został wybrany na biskupa warmińskiego.
Był rzecznikiem interesów Polski na Warmii. Świadczy o tym list do Zygmunta Starego z prośbą o ochronę przed krzyżakami, którego był współautorem. Gise był zwolennikiem zachowania jedności kościoła oraz jego reformy metodami łagodnymi i pokojowymi . Podjął polemikę z Janem Biresmann – zwolennikiem Lutra. W tym celu napisał polemikę „Anthelogikon”. Zgadzał się w niej z luterańską nauką o łasce i powszechnym kapłaństwie wiernych. Dzieło to opublikowano w Krakowie w 1525 r . Giese wraz z Feliksem Reichem spisali statuty dla biskupstwa i Prus Książęcych, które opublikowano w 1528 r. Pracował także nad rewizją prawa chełmińskiego. Jako biskup chełmiński dał się poznać jako mecenas nauki i kultury.
Działalność społeczna, kulturalna, naukowa, polityczna
Był również cenionym dyplomatą, zaufanym króla Zygmunta Starego. Był humanistą, który, utrzymywał korespondencję m.in. z Erazmem z Rotterdamu, Filipem Melanchtonem i Jerzym Retykiem. W 1525 r. opublikował Centum et decem assertionum, quas auctor earum Flosculos appellavit de homine interiore et exteriore. Antelogikon - polemikę ze zwolennikiem Lutra Briesmannem. Niestety większość pozostałych jego prac zaginęła, jak - rozprawa o Arystotelesie i dzieło De Regno Christi. Był przyjacielem Kopernika, który po jego śmierci walczył o czystość przekazu dzieł mistrza. Już jako biskup warmiński napisał rozprawę „Hyperaspistes”, w której bronił teorii ruchu Ziemi.
Stosunki rodzinne, hobby, czym się zajmował, co lubił,, ciekawostki z życia, pracy i działalności
Był synem burmistrza gdańskiego Alberta i Elżbiety Langenbeck . Był również spokrewniony z biskupem warmińskim Maurycym Ferberem. Jego bratanek, również Tiedemann Giese (1543-1582), był sekretarzem królewskim i dyplomatą. Ponadto babka Jana i Eberharda Ferberów była rodzoną siostrą babki Tiedemanna. Rodziny Giesów w średniowieczu zamieszkiwały liczne miasta hanzeatyckie. Gise wspierał finansowo rodzeństwo i ich dzieci. Szczególnie upodobał sobie brata Jerzego. Odnaleziono prawie 460 listów wystosowanych przez Gisego do Jerzego.
Bibliografia
Poczet biskupów warmińskich, pod red. Stanisława Achremczyka, Olsztyn 2008, 510 ss.
Kinlis (dyskusja) 17:45, 25 wrz 2013 (CEST)
