Bezławki: Różnice pomiędzy wersjami

Z Encyklopedia Warmii i Mazur
Skocz do: nawigacja, szukaj
[wersja zweryfikowana][wersja zweryfikowana]
Linia 3: Linia 3:
  
 
{{Wieś infobox
 
{{Wieś infobox
|nazwa                = Bezławki   
+
|nazwa                = Bezławki   
 
  |herb wsi              =
 
  |herb wsi              =
 
  |flaga wsi            =
 
  |flaga wsi            =
Linia 9: Linia 9:
 
  |dopełniacz wsi        = Bezławek   
 
  |dopełniacz wsi        = Bezławek   
 
  |zdjęcie              = Tablica Bezławki.jpg
 
  |zdjęcie              = Tablica Bezławki.jpg
  |opis zdjęcia          = Tablica upamiętniająca poległych w wojnach z lat: 1813-1815 i 1870-1871. Tablicę przeniesiono do Kętrzyna, fot. Wojciech Rużewicz<br/>Źródło: http://www.rowery.olsztyn.pl/wiki/miejsca/xix/warminsko-mazurskie/ketrzyn, dostęp 26 września 2013     
+
  |opis zdjęcia          = Tablica upamiętniająca poległych w wojnach z lat: 1813-1815 i 1870-1871. fot. Wojciech Rużewicz [http://www.rowery.olsztyn.pl/ Olsztyńska Strona Rowerowa] [26.09.2013]    
  |rodzaj miejscowości  = Wieś sołecka
+
  |rodzaj miejscowości  = wieś sołecka
  |województwo          = Warmińsko-Mazurskie
+
  |województwo          = warmińsko-mazurskie
  |powiat                = Kętrzyński
+
  |powiat                = kętrzyński
 
  |gmina                = Reszel  
 
  |gmina                = Reszel  
 
  |miejscowość podstawowa =
 
  |miejscowość podstawowa =
 
  |sołectwo              =
 
  |sołectwo              =
 
  |wysokość              =
 
  |wysokość              =
  |liczba ludności      =   
+
  |liczba ludności      = 139  
  |rok                  =
+
  |rok                  = 2010
 
  |strefa numeracyjna    = (+48) 89
 
  |strefa numeracyjna    = (+48) 89
 
  |kod pocztowy          =
 
  |kod pocztowy          =
Linia 31: Linia 31:
 
  |wikisłownik          =
 
  |wikisłownik          =
 
  |www                  =
 
  |www                  =
}}
+
}}<br>
'''Bezławki''' (niem. ''Bäslack'') – [[Wieś sołecka|wieś sołecka]] położona w Polsce, w [[Województwo warmińsko-mazurskie|województwie warmińsko–mazurskim]], w [[Powiat kętrzyński|powiecie kętrzyńskim]] w [[Reszel (gmina miejsko-wiejska)|gminie Reszel]]. W latach 1975-1998 miejscowość przynależała administracyjnie do [[Województwo olsztyńskie|województwa olsztyńskiego]].
+
'''Bezławki''' (niem. ''Bäslack'') – wieś sołecka położona w Polsce w [[Województwo warmińsko-mazurskie|województwie warmińsko–mazurskim]], w [[Powiat kętrzyński|powiecie kętrzyńskim]] w [[Reszel (gmina miejsko-wiejska)|gminie Reszel]]. W latach 1975–1998 miejscowość należała [[Podział administracyjny| administracyjnie]] do [[Województwo olsztyńskie|województwa olsztyńskiego]]. W 2010 roku wieś liczyła 139. mieszkańców. Obecnie funkcję sołtysa pełni [[Eugeniusz Czokało]]<ref>[http://www.bip.warmia.mazury.pl/ Wrota Warmii i Mazur] [02.07.2014]</ref>.  
 
+
<br/><br/>
 
 
=== Charakterystyka fizjograficzna: ===
 
Falisty krajobraz ziemi kętrzyńskiej powstał w wyniku wzmożonej działalności erozyjnej ostatniego zlodowacenia. Lodowiec powracał, następnie zatrzymywał się i cofał na północ pozostawiając w swej wędrówce wały [[moreny czołowe|moren czołowych]], które tworzą spore wzgórza. Główne pasmo [[moreny czołowe|moren czołowych]] biegnie w kierunku z południowego zachodu na północny wschód. Kierunek ma od [[Święta Lipka|Świętej Lipki]], którą od północy otacza łukiem na Bezławki, [[Wilknowo]], [[Pręgowo]]. Z topniejących lodów wytworzyły się jeziora zastoiskowe, od których liczne strumienie znosiły drobny materiał  skalny, wymyty z moren, osadzając na dnie jezior grube warstwy iłów. O istnieniu tych jezior na terenie powiatu świadczą nieckowate zagłębienia. Występują w nich iły piaszczyste, które wypełniają środek dawnego jeziora, oraz gliny margliste, które osadzały się na brzegach zbiornika. Jedno takie jezioro zajmowało duży obszar między [[Nowa Wieś Kętrzyńska|Nową Wsią Kętrzyńską]], [[Pręgowo|Pręgowem]] i ciągnęło się aż do [[Wilknowo|Wilknowa]] blisko Bezławek. Wokół Bezławek występują złoża w postaci iłów.  
 
  
 +
== Położenie ==
 +
Miejscowość leży nad rzeką [[Rzeka Dajna |Dajną]] w odległości około 12 km na południowy zachód od [[Kętrzyn|Kętrzyna]].
 
<br/>
 
<br/>
  
=== Dzieje miejscowości: ===
+
== Dzieje miejscowości ==
[[Plik:Zamek w Bezławkach.jpg|300px|thumb|Rekonstrukcja XV-wiecznego zamku krzyżackiego wykonana przez Conrada Steinbrechta<br/>Źródło: http://www.zamki.pl/?idzamku=bezlawki, dostęp 27 października 2013]]
+
[[Plik:Zamek w Bezławkach.jpg|290px|thumb|Rekonstrukcja XV-wiecznego zamku krzyżackiego wykonana przez Conrada Steinbrechta [http://www.zamki.pl/ Polskie zamki] [27.10.2013]]]
Wieś została założona na terenie puszczy, obszarze niemalże bezludnym. Wieś miała strażnicę zbudowaną na urwistym wzniesieniu. Jej celem była obrona [[Rastembork|Rastemborka]] od południa. Z 1402 roku pochodzi zapiska kronikarska, świadcząca, że [[Komtur|komtur]] [[Wilhelm von Helfenstein]] powracał do Bezławek z wyprawy na [[Litwa|Litwę]]. Jako fort pograniczny strażnica pełniła funkcję punktu obronnego, gdyż tylko od strony północnej posiadała dostępne wejście. Podwórzec przed budynkiem miał mury z głazów polnych oraz baszty obronne, częściowo zachowane do czasów obecnych. W roku 1513 forteczka została przekształcona przez [[Krzyżacy|Krzyżaków]] w kościół, który w 1583 roku stał się zborem protestanckim. Baszta, znajdująca się przy zachodniej części kościoła pochodzi z przełomu 1726/1730. Kościół został odnowiony w 1884 roku. Od zachodu za murami znajduje się cmentarz. Wsie okoliczne: [[Widryny]], [[Śpigłówka]], [[Pilec]], [[Wilkowo]], [[Pręgowo]], [[Muławki]], [[Garbno]], karczma przy Świętej Lipce powstała na przełomie XIV/XV wieku.
+
Wieś została założona na terenie puszczy, obszarze niemalże bezludnym. Miejscowość miała strażnicę zbudowaną na urwistym wzniesieniu. Jej celem była obrona [[Rastembork|Rastemborka]] od południa. Z 1402 roku pochodzi zapiska kronikarska, świadcząca, że komtur [[Wilhelm von Helfenstein]] powracał do Bezławek z wyprawy na Litwę. Jako fort pograniczny strażnica pełniła funkcję punktu obronnego, gdyż tylko od strony północnej posiadała dostępne wejście. Podwórzec przed budynkiem miał mury z głazów polnych oraz baszty obronne, częściowo zachowane do czasów obecnych. W roku 1513 forteca została przekształcona przez [[Zakon Krzyżacki|Krzyżaków]] w kościół, który w 1583 roku stał się zborem protestanckim. Baszta, znajdująca się przy zachodniej części kościoła, pochodzi z okresu 1726–1730. Kościół został odnowiony w 1884 roku. Od zachodu za murami znajduje się cmentarz.  
Bezławki w XVI i XVII wieku były w posiadaniu rodu von der Groeben. Właściciel Bezławek [[Otto von Groeben]] odsprzedał część bezławieckich dóbr [[Stefan Sadorski|Stefanowi Sadorskiemu]]. Na tym obszarze została odbudowana kaplica w Świętej Lipce.
+
Bezławki w XVI i XVII wieku były w posiadaniu rodu [[Rodzina von der Groeben|von der Groeben]]. Właściciel Bezławek [[Otto von Groeben]] odsprzedał część bezławieckich dóbr [[Stefan Sadorski|Stefanowi Sadorskiemu]].  
 
 
 
<br/>
 
<br/>
  
=== Ludzie związani z miejscowością: ===
+
== Ludzie związani z miejscowością ==
[[Otto von Groeben]]<br/>
+
*Otto von Groeben
[[Stefan Sadorski]]
+
*Stefan Sadorski
<br/>
 
  
=== Zabytki: ===
+
== Zabytki ==
Na prawym brzegu [[Rzeka Dejna|rzeki Dejny]] w widłach rzeki i drogi w kierunku z [[Wilamowo|Wilamowa]] do Bezławek, około 200 metrów na wschód od młyna wodnego i 300 metrów w kierunku południowym od wsi Bezławki znajduje się grodzisko zwane „Górą Zamkową”.<br/>
+
Na prawym brzegu Dejny, w widłach rzeki i drogi w kierunku z [[Wilamowo|Wilamowa]] do Bezławek, około 200 metrów na wschód od młyna wodnego i 300 metrów w kierunku południowym od wsi Bezławki znajduje się grodzisko zwane „Górą Zamkową”.
Tablica upamiętniająca poległych w wojnach z lat: 1813-1815 i 1870-1871.<br/>
+
Tablica upamiętniająca poległych w wojnach z lat: 1813–1815 i 1870–1871.
 
[[lkwim:Zamek w Bezławkach|Zamek krzyżacki]] z XIV wieku przekształcono w [[lkwim:Kościół pw. św. Jana Chrzciciela w Bezławkach|kościół]], dobudowując mu wieżę kościelną.
 
[[lkwim:Zamek w Bezławkach|Zamek krzyżacki]] z XIV wieku przekształcono w [[lkwim:Kościół pw. św. Jana Chrzciciela w Bezławkach|kościół]], dobudowując mu wieżę kościelną.
[[Plik:Zamek Bezławki.jpg|300px|thumb|Kościół w Bezławkach<br/>Źródło: http://polskaniezwykla.pl/web/gallery/photo,195687.html, dostęp 27 października 2013]]
+
[[Plik:Zamek Bezławki.jpg|290px|right|Kościół w Bezławkach [http://polskaniezwykla.pl/ Polska Niezwykła] [27.10.2013]]]
<br/>
 
  
=== Bibliografia: ===
+
== Bibliografia ==
 
+
#''Bezławki'', w: ''Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich'', t. 1, red. F. Sulimierski, Warszawa 1880.
''Bezławki'', w: ''Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich'', t. 1, red. F. Sulimierski, Warszawa 1880.<br/>
+
#Licharewa Zofia, ''Kętrzyn z dziejów miasta i powiatu'', Olsztyn 1962.
Licharewa Zofia, ''Kętrzyn z dziejów miasta i powiatu'', Olsztyn 1962.<br/>
+
#Panfil Jan, ''Pojezierze Mazurskie'', Warszawa 1968.
Panfil Jan, ''Pojezierze Mazurskie'', Warszawa 1968.<br/>
+
#Michniewska-Szczepkowska Barbara, Szczepkowski Bohdan, ''Województwo olsztyńskie, środowisko geograficzne tekst i mapy krajoznawcze'', Olsztyn 1969.
Michniewska-Szczepkowska Barbara, Szczepkowski Bohdan, ''Województwo olsztyńskie, środowisko geograficzne tekst i mapy krajoznawcze'', Olsztyn 1969.<br/>
+
#[http://www.zamki.pl/ Polskie zamki] [27.10.2013]
Zamek w Bezławkach <www.zamki.pl, dostęp 27 października 2013>
+
#[http://www.rowery.olsztyn.pl/ Olsztyńska Strona Rowerowa] [26.09.2013]
<br/>
+
#[http://polskaniezwykla.pl/ Polska Niezwykła] [27.10.2013]
 +
#[http://www.bip.warmia.mazury.pl/ Wrota Warmii i Mazur] [02.07.2014]
  
 +
{{Przypisy}}
 +
<references/>
 
[[Kategoria: Powiat kętrzyński]]
 
[[Kategoria: Powiat kętrzyński]]
 
[[Kategoria: Reszel (gmina miejsko-wiejska)]]
 
[[Kategoria: Reszel (gmina miejsko-wiejska)]]
 
[[Kategoria: Wsie sołeckie]]
 
[[Kategoria: Wsie sołeckie]]
 
[[Kategoria: 1401-1500]]
 
[[Kategoria: 1401-1500]]

Wersja z 13:07, 2 lip 2014


Bezławki

Tablica upamiętniająca poległych w wojnach z lat: 1813-1815 i 1870-1871. fot. Wojciech Rużewicz Olsztyńska Strona Rowerowa [26.09.2013]
Tablica upamiętniająca poległych w wojnach z lat: 1813-1815 i 1870-1871. fot. Wojciech Rużewicz Olsztyńska Strona Rowerowa [26.09.2013]
Rodzaj miejscowości wieś sołecka
Państwo  Polska
Województwo warmińsko-mazurskie
Powiat kętrzyński
Gmina Reszel
Liczba ludności (2010) 139
Strefa numeracyjna (+48) 89
Tablice rejestracyjne NKE
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego
Mapa lokalizacyjna województwa warmińsko-mazurskiego
Bezławki
Bezławki
Położenie na mapie Polski
Mapa lokalizacyjna Polski
Bezławki
Bezławki
Ziemia

{{#invoke:Koordynaty|szablon}}


Bezławki (niem. Bäslack) – wieś sołecka położona w Polsce w województwie warmińsko–mazurskim, w powiecie kętrzyńskim w gminie Reszel. W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa olsztyńskiego. W 2010 roku wieś liczyła 139. mieszkańców. Obecnie funkcję sołtysa pełni Eugeniusz Czokało[1].

Położenie

Miejscowość leży nad rzeką Dajną w odległości około 12 km na południowy zachód od Kętrzyna.

Dzieje miejscowości

Rekonstrukcja XV-wiecznego zamku krzyżackiego wykonana przez Conrada Steinbrechta Polskie zamki [27.10.2013]

Wieś została założona na terenie puszczy, obszarze niemalże bezludnym. Miejscowość miała strażnicę zbudowaną na urwistym wzniesieniu. Jej celem była obrona Rastemborka od południa. Z 1402 roku pochodzi zapiska kronikarska, świadcząca, że komtur Wilhelm von Helfenstein powracał do Bezławek z wyprawy na Litwę. Jako fort pograniczny strażnica pełniła funkcję punktu obronnego, gdyż tylko od strony północnej posiadała dostępne wejście. Podwórzec przed budynkiem miał mury z głazów polnych oraz baszty obronne, częściowo zachowane do czasów obecnych. W roku 1513 forteca została przekształcona przez Krzyżaków w kościół, który w 1583 roku stał się zborem protestanckim. Baszta, znajdująca się przy zachodniej części kościoła, pochodzi z okresu 1726–1730. Kościół został odnowiony w 1884 roku. Od zachodu za murami znajduje się cmentarz. Bezławki w XVI i XVII wieku były w posiadaniu rodu von der Groeben. Właściciel Bezławek Otto von Groeben odsprzedał część bezławieckich dóbr Stefanowi Sadorskiemu.

Ludzie związani z miejscowością

  • Otto von Groeben
  • Stefan Sadorski

Zabytki

Na prawym brzegu Dejny, w widłach rzeki i drogi w kierunku z Wilamowa do Bezławek, około 200 metrów na wschód od młyna wodnego i 300 metrów w kierunku południowym od wsi Bezławki znajduje się grodzisko zwane „Górą Zamkową”. Tablica upamiętniająca poległych w wojnach z lat: 1813–1815 i 1870–1871. Zamek krzyżacki z XIV wieku przekształcono w kościół, dobudowując mu wieżę kościelną.

Bibliografia

  1. Bezławki, w: Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, t. 1, red. F. Sulimierski, Warszawa 1880.
  2. Licharewa Zofia, Kętrzyn z dziejów miasta i powiatu, Olsztyn 1962.
  3. Panfil Jan, Pojezierze Mazurskie, Warszawa 1968.
  4. Michniewska-Szczepkowska Barbara, Szczepkowski Bohdan, Województwo olsztyńskie, środowisko geograficzne tekst i mapy krajoznawcze, Olsztyn 1969.
  5. Polskie zamki [27.10.2013]
  6. Olsztyńska Strona Rowerowa [26.09.2013]
  7. Polska Niezwykła [27.10.2013]
  8. Wrota Warmii i Mazur [02.07.2014]

Przypisy