Biskupiec (powiat nowomiejski): Różnice pomiędzy wersjami
Z Encyklopedia Warmii i Mazur
| [wersja zweryfikowana] | [wersja zweryfikowana] |
| Linia 30: | Linia 30: | ||
|www = | |www = | ||
}}<br/> | }}<br/> | ||
| − | '''Biskupiec Pomorski'''(potocznie ''Biskupiec'', niem. ''Bischofswerder'') – wieś gminna w Polsce w [[Województwo warmińsko-mazurskie| województwie | + | '''Biskupiec Pomorski''' (potocznie ''Biskupiec'', niem. ''Bischofswerder'') – wieś gminna w Polsce w [[Województwo warmińsko-mazurskie| województwie warmińsko–mazurskim]], w [[Powiat nowomiejski |powiecie nowomiejskim]], w [[Biskupiec (gmina wiejska)|gminie Biskupiec Pomorski]]. W latach 1331–1946 Biskupiec posiadał prawa miejskie. Obecnie siedziba gminy Biskupiec. W latach 1975–1998 miejscowość [[Podział administracyjny |administracyjnie]] należała do województwa toruńskiego. W 2010 roku wieś liczyła 1 913. mieszkańców. Obecnie funkcję wójta pełni [[Krystyna Chylińska]]<ref>[http://www.gminabiskupiec.pl/ Samorządowy Portal Gminy Biskupiec] [02.07.2014]</ref>. |
<br/><br/> | <br/><br/> | ||
| − | == | + | == Położenie == |
| − | + | Miejscowość położona jest z dala od głównych szlaków komunikacyjnych i znanych tras turystycznych, po obu stronach drogi wojewódzkiej nr 538. | |
| − | |||
<br/> | <br/> | ||
| − | + | == Dzieje miejscowości == | |
| − | Miejscowość lokowano w 1325 r. jako Bischofswerder – Ostrów Biskupi. Obecna nazwa | + | Miejscowość lokowano w 1325 r. jako ''Bischofswerder'' – Ostrów Biskupi. Obecna nazwa pochodzi od jej lokatorów, darczyńców i właścicieli – biskupów. Biskupiec Pomorski założył biskup pomezański Rudolf. W 1339 r. Biskupiec Pomorski otrzymał prawa miejskie, kościół i mury obronne, które posiadały trzy bramy wjazdowe: Prabucką, zwaną też Kisielicką lub Piotrowską, Lipnikowską i Słupnikowską (żadna nie zachowała się do czasów współczesnych). Miasto, w początkowym okresie funkcjonowania, należało do biskupów pomezańskich. |
Rynek biskupiecki miał kształt prostokąta o wymiarach 80 na 60 metrów. Dwie główne ulice wychodziły z jego rogów, trzecia z boku. W 1540 r. wprowadzono tutaj reformację, ale jeszcze w poł. XVII w. połowę ludności uznawano za katolicką. | Rynek biskupiecki miał kształt prostokąta o wymiarach 80 na 60 metrów. Dwie główne ulice wychodziły z jego rogów, trzecia z boku. W 1540 r. wprowadzono tutaj reformację, ale jeszcze w poł. XVII w. połowę ludności uznawano za katolicką. | ||
| − | |||
<br/> | <br/> | ||
| − | W XVIII w. w mieście odbywało się rocznie ok. 8 jarmarków. W okolicy ceniono biskupieckie wyroby szewskie, sukiennicze i garbarskie. W | + | W XVIII w. w mieście odbywało się rocznie ok. 8 jarmarków. W okolicy ceniono biskupieckie wyroby szewskie, sukiennicze i garbarskie. W drugiej poł. XIX w. żyło tutaj 2082. mieszkańców, w tym 200. katolików, a resztę stanowili izraelici i ewangelicy. Pod koniec XIX w. powstała w Biskupcu Pomorskim stacja kolejowa. Po Traktacie Wersalskim było to miasto graniczne między Polską a Niemcami. W wyniku plebiscytów miasto pozostało w granicach Niemiec. Biskupiec Pomorski został zniszczony w wyniku [[II wojna światowa na Warmii i Mazurach| II wojny światowej]]. Ludność wysiedlono do Niemiec i zastąpiono polskimi przesiedleńcami. Centrum miasta nie odbudowano, a Biskupiec Pomorski uznano za wieś. |
<br/> | <br/> | ||
| − | + | ==Gospodarka== | |
| − | + | W obrębie miejscowości funkcjonują przedsiębiorstwa produkcyjno–usługowo–handlowe: [[Pomarol S.A. w Biskupcu|Pomarol]], [[Seticomp w Biskupcu|Seticomp w Biskupcu]], [[Mazuria]], [[Trakt–Met Zakład Produkcji Maszyn Tartacznych|Trakt-Met]]. | |
| − | W obrębie miejscowości funkcjonują: | ||
<br/> | <br/> | ||
| − | + | ==Kultura== | |
| − | + | We wsi działa [[Gminny Ośrodek Kultury w Biskupcu Pomorskim |Gminny Ośrodek Kultury]] i [[Zespół "Byle babki" w Biskupcu Pomorskim|Zespół "Byle babki"]]. Od 2001 r. odbywa się [[lkwim: Wojewódzki Konkurs Zespołów Teatralnych „O Laur Złotej Rybki”|Wojewódzki Konkurs Zespołów Teatralnych "O Laur Złotej Rybki"]]. | |
| − | We wsi | ||
| − | |||
<br/> | <br/> | ||
| − | + | == Religia == | |
| − | *[[Parafia pw. św. Jana Nepomucena i Matki Bożej Różańcowej w Biskupcu Pomorskim| | + | *[[Parafia pw. św. Jana Nepomucena i Matki Bożej Różańcowej w Biskupcu Pomorskim| parafia rzymskokatolicka]] |
| + | ==Edukacja== | ||
| + | W Biskupcu działa [[Szkoła Podstawowa w Biskupcu Pomorski |Szkoła Podstawowa im. Mikołaja Kopernika]]. | ||
<br/> | <br/> | ||
| − | + | ==Bezpieczeństwo== | |
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
We wsi funkcjonuje [[Ochotnicza Straż Pożarna w Biskupcu Pomorskim|Ochotnicza Straż Pożarna]]. | We wsi funkcjonuje [[Ochotnicza Straż Pożarna w Biskupcu Pomorskim|Ochotnicza Straż Pożarna]]. | ||
| − | |||
<br/> | <br/> | ||
| − | + | ==Sport== | |
| − | |||
Działa tutaj [[GKS OSSA w Biskupcu|GKS OSSA]]. | Działa tutaj [[GKS OSSA w Biskupcu|GKS OSSA]]. | ||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
<br/> | <br/> | ||
| − | == | + | ==Ludzie związani z miejscowością== |
| − | + | *[[Kazimierz Tomaszewski]] – od 1991 r. wójt gminy, Prezes Zarządu Ochotniczych Straży Pożarnych w Biskupcu Pomorskim | |
| + | *[[Ewa Barbara Dembek]] (ur. 1959) – samorządowiec, społecznik, animator kultury, założycielka Grupy Cyrkowej "Heca", radna gminy i starosta powiatu nowomiejskiego | ||
| − | [[File:Kościół św. Jana Nepomucena i Matki Boskiej Różańcowej.jpg|300 px | thumb|Kościół św. Jana Nepomucena i Matki Boskiej Różańcowej | + | == Zabytki== |
| − | + | *kamienica z XIX w.; | |
| − | + | *[[Kościół katolicki w Biskupcu Pomorskim|kościół katolicki]] z lat 1331–1340, przebudowany w XVI w., XVIII w. i XIX w. | |
| − | + | *[[Neogotycki kościół katolicki w Biskupcu Pomorskim|neogotycki kościół katolicki]] z XIX w. | |
| − | + | *pozostałości murów obronnych | |
| + | [[File:Kościół św. Jana Nepomucena i Matki Boskiej Różańcowej.jpg|300 px | thumb|Kościół św. Jana Nepomucena i Matki Boskiej Różańcowej [http://www.globtroter.pl/ Globtroter] [12.09.2013]]] | ||
| + | == Bibliografia== | ||
#''Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich'', t. I, pod red. Bronisława Chelbowskiego, Filipa Sulimierskiego, Władysława Walewskiego, Warszawa 1880, 960 ss. | #''Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich'', t. I, pod red. Bronisława Chelbowskiego, Filipa Sulimierskiego, Władysława Walewskiego, Warszawa 1880, 960 ss. | ||
#[http://www.wikipedia.pl/ Wikipedia] [12.09.2013] | #[http://www.wikipedia.pl/ Wikipedia] [12.09.2013] | ||
| − | http://www. | + | #[http://www.globtroter.pl/ Globtroter] [12.09.2013] |
| − | + | #[http://www.gminabiskupiec.pl/ Strona Gminy Biskupiec] [12.09.2013] | |
| − | |||
{{Przypisy}} | {{Przypisy}} | ||
<references/> | <references/> | ||
Wersja z 16:17, 2 lip 2014
| Biskupiec Pomorski | |
| | |
![Herb Biskupca Pomorskiego Wikipedia [12.09.2013]](/index.php/Plik:Herb_Biskupca.jpg) Herb Biskupca Pomorskiego Wikipedia [12.09.2013]
| |
| Rodzaj miejscowości | wieś gminna |
| Państwo |  Polska
|
| Województwo | warmińsko-mazurskie |
| Powiat | nowomiejski |
| Gmina | Biskupiec Pomorski |
| Liczba ludności (2010) | 1 913 |
| Strefa numeracyjna | (+48) 56 |
| Kod pocztowy | 13 - 340 |
| Tablice rejestracyjne | NNM |
| Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego   Biskupiec Pomorski | |
| Położenie na mapie Polski  Biskupiec Pomorski | |
{{#invoke:Koordynaty|szablon}} | |
Biskupiec Pomorski (potocznie Biskupiec, niem. Bischofswerder) – wieś gminna w Polsce w województwie warmińsko–mazurskim, w powiecie nowomiejskim, w gminie Biskupiec Pomorski. W latach 1331–1946 Biskupiec posiadał prawa miejskie. Obecnie siedziba gminy Biskupiec. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa toruńskiego. W 2010 roku wieś liczyła 1 913. mieszkańców. Obecnie funkcję wójta pełni Krystyna Chylińska[1].
Spis treści
Położenie
Miejscowość położona jest z dala od głównych szlaków komunikacyjnych i znanych tras turystycznych, po obu stronach drogi wojewódzkiej nr 538.
Dzieje miejscowości
Miejscowość lokowano w 1325 r. jako Bischofswerder – Ostrów Biskupi. Obecna nazwa pochodzi od jej lokatorów, darczyńców i właścicieli – biskupów. Biskupiec Pomorski założył biskup pomezański Rudolf. W 1339 r. Biskupiec Pomorski otrzymał prawa miejskie, kościół i mury obronne, które posiadały trzy bramy wjazdowe: Prabucką, zwaną też Kisielicką lub Piotrowską, Lipnikowską i Słupnikowską (żadna nie zachowała się do czasów współczesnych). Miasto, w początkowym okresie funkcjonowania, należało do biskupów pomezańskich.
Rynek biskupiecki miał kształt prostokąta o wymiarach 80 na 60 metrów. Dwie główne ulice wychodziły z jego rogów, trzecia z boku. W 1540 r. wprowadzono tutaj reformację, ale jeszcze w poł. XVII w. połowę ludności uznawano za katolicką.
W XVIII w. w mieście odbywało się rocznie ok. 8 jarmarków. W okolicy ceniono biskupieckie wyroby szewskie, sukiennicze i garbarskie. W drugiej poł. XIX w. żyło tutaj 2082. mieszkańców, w tym 200. katolików, a resztę stanowili izraelici i ewangelicy. Pod koniec XIX w. powstała w Biskupcu Pomorskim stacja kolejowa. Po Traktacie Wersalskim było to miasto graniczne między Polską a Niemcami. W wyniku plebiscytów miasto pozostało w granicach Niemiec. Biskupiec Pomorski został zniszczony w wyniku II wojny światowej. Ludność wysiedlono do Niemiec i zastąpiono polskimi przesiedleńcami. Centrum miasta nie odbudowano, a Biskupiec Pomorski uznano za wieś.
Gospodarka
W obrębie miejscowości funkcjonują przedsiębiorstwa produkcyjno–usługowo–handlowe: Pomarol, Seticomp w Biskupcu, Mazuria, Trakt-Met.
Kultura
We wsi działa Gminny Ośrodek Kultury i Zespół "Byle babki". Od 2001 r. odbywa się Wojewódzki Konkurs Zespołów Teatralnych "O Laur Złotej Rybki".
Religia
Edukacja
W Biskupcu działa Szkoła Podstawowa im. Mikołaja Kopernika.
Bezpieczeństwo
We wsi funkcjonuje Ochotnicza Straż Pożarna.
Sport
Działa tutaj GKS OSSA.
Ludzie związani z miejscowością
- Kazimierz Tomaszewski – od 1991 r. wójt gminy, Prezes Zarządu Ochotniczych Straży Pożarnych w Biskupcu Pomorskim
- Ewa Barbara Dembek (ur. 1959) – samorządowiec, społecznik, animator kultury, założycielka Grupy Cyrkowej "Heca", radna gminy i starosta powiatu nowomiejskiego
Zabytki
- kamienica z XIX w.;
- kościół katolicki z lat 1331–1340, przebudowany w XVI w., XVIII w. i XIX w.
- neogotycki kościół katolicki z XIX w.
- pozostałości murów obronnych
Kościół św. Jana Nepomucena i Matki Boskiej Różańcowej Globtroter [12.09.2013]
Bibliografia
- Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, t. I, pod red. Bronisława Chelbowskiego, Filipa Sulimierskiego, Władysława Walewskiego, Warszawa 1880, 960 ss.
- Wikipedia [12.09.2013]
- Globtroter [12.09.2013]
- Strona Gminy Biskupiec [12.09.2013]
Przypisy
- ↑ Samorządowy Portal Gminy Biskupiec [02.07.2014]
