Dąbrowa (gmina Płoskinia): Różnice pomiędzy wersjami
Z Encyklopedia Warmii i Mazur
| [wersja zweryfikowana] | [wersja zweryfikowana] |
| Linia 7: | Linia 7: | ||
|zdjęcie = Dabrowa.jpg | |zdjęcie = Dabrowa.jpg | ||
|opis zdjęcia = Dąbrowa. Kapliczka [http://www.ciekawemazury.pl/ Ciekawe Mazury] [04.07.2014] | |opis zdjęcia = Dąbrowa. Kapliczka [http://www.ciekawemazury.pl/ Ciekawe Mazury] [04.07.2014] | ||
| − | |rodzaj miejscowości = | + | |rodzaj miejscowości = wieś sołecka |
|województwo = warmińsko-mazurskie | |województwo = warmińsko-mazurskie | ||
|powiat = braniewski | |powiat = braniewski | ||
| Linia 14: | Linia 14: | ||
|sołectwo = | |sołectwo = | ||
|wysokość = | |wysokość = | ||
| − | |liczba ludności = 212 | + | |liczba ludności = 212 |
|rok = 2010 | |rok = 2010 | ||
|strefa numeracyjna = | |strefa numeracyjna = | ||
| Linia 29: | Linia 29: | ||
|www = | |www = | ||
}}<br/> | }}<br/> | ||
| − | ''' Dąbrowa ''' (niem. ''Schöndamerau'') – | + | ''' Dąbrowa ''' (niem. ''Schöndamerau'') – wieś sołecka położona w [[Województwo warmińsko-mazurskie|województwie warmińsko–mazurskim]], w [[Powiat braniewski|powiecie braniewskim]], w [[Płoskinia (gmina wiejska)|gminie Płoskinia]]. W latach 1975–1998 miejscowość należała [[Podział administracyjny|administracyjnie]] do [[Województwo elbląskie|województwa elbląskiego]]. Miejscowość w 2010 roku liczyła 212. mieszkańców<ref>łącznie Dąbrowa, Bliżewo, Szalmia</ref>. W skład sołectwa wchodzą wsie: Dąbrowa, [[Szlamia]], [[Bliżewo]] i [[Czosnowo]]. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje [[Witold Moskiewicz]]<ref>[http://ploskinia-ug.bip-wm.pl/ Strona Urzędu Gminy Płoskinia] [04.07.2014]</ref>. |
| − | + | <br/><br/> | |
| − | Miejscowość w 2010 roku liczyła 212 mieszkańców. W skład sołectwa wchodzą wsie Dąbrowa, [[Szlamia]], [[Bliżewo]] i [[Czosnowo]]. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje [[Witold Moskiewicz]]<ref>http://ploskinia-ug.bip-wm.pl/ | ||
| − | |||
| − | <br/> | ||
== Położenie == | == Położenie == | ||
| − | Wieś położona jest w północnej części województwa | + | Wieś położona jest w północnej części województwa warmińsko–mazurskiego na [[Równina Warmińska|Równinie Warmińskiej]], na wschód od [[Jezioro Pierzchalskie|Jeziora Pierzchalskiego]] i [[Rzeka Pasłęka|Pasłęki]], 15 km na południe od [[Braniewo|Braniewa]] i 5 km na północny zachód od [[Płoskinia| Płoskini]]. |
<br/> | <br/> | ||
== Dzieje miejscowości == | == Dzieje miejscowości == | ||
| − | Pierwsze wzmianki o Dąbrowie pochodzą z 1284 roku, gdy występuje ona jako majątek, który wkrótce potem został przekształcony na | + | Pierwsze wzmianki o Dąbrowie pochodzą z 1284 roku, gdy występuje ona jako majątek, który wkrótce potem został przekształcony w wieś na [[Prawo chełmińskie|prawie chełmińskim]]. Treść zaginionego przywileju lokacyjnego znana jest z powtórzonego przywileju z roku 1391. Miejscowość została założona pod koniec roku 1300 lub w pierwszych dniach 1301. Pierwszymi sołtysami byli niejacy Bertold i Wolfram, którzy zobowiązali się do osadzenia 60. łanów. Otrzymali oni sześć łanów sołeckich oraz dodatkowo jeden łan i pozwolenie na założenie karczmy oraz młyna. Cztery łany przeznaczono na uposażenie kościoła. Mieszkańcy wsi byli zwolnieni z [[Szarwark|szarwarku]], ale w zamian musieli płacić nieco wyższy czynsz. Zarówno młyn, jak i karczma powstały najprawdopodobniej wkrótce po lokowaniu wsi. Z kolei kościoła we wsi nie wybudowano, a cztery kościelne łany przeszły na własność wsi. Pod koniec XV wieku miejscowość powiększyła się o 30 łanów sąsiedniego majątku, który uległ zniszczeniu podczas wojny trzynastoletniej. Większość tego obszaru leżała odłogiem jeszcze w pierwszym dwudziestoleciu następnego stulecia; później stopniowo go zagospodarowywano. W połowie XVII wieku we wsi było 18. gospodarzy (w tym trzech sołtysów). |
| − | Szkołę we wsi założono w 1798 roku; ośmioro dzieci uczyło się w prywatnym domu nauczyciela. Dopiero później wzniesiono budynek szkolny. W 1834 roku uczęszczało do szkoły 73 uczniów. Pod koniec XIX wieku utworzono w niej drugą klasę oraz wybudowano nową siedzibę. W 1910 roku uczyło się tu 119 dzieci. | + | Szkołę we wsi założono w 1798 roku; ośmioro dzieci uczyło się w prywatnym domu nauczyciela. Dopiero później wzniesiono budynek szkolny. W 1834 roku uczęszczało do szkoły 73. uczniów. Pod koniec XIX wieku utworzono w niej drugą klasę oraz wybudowano nową siedzibę. W 1910 roku uczyło się tu 119. dzieci. |
| − | Przed wybuchem [[II wojna światowa na Warmii i Mazurach|II wojny światowej]] większość mieszkańców utrzymywała się z rolnictwa i leśnictwa, 85 osób znalazło zatrudnienie w przemyśle i rzemiośle, | + | Przed wybuchem [[II wojna światowa na Warmii i Mazurach|II wojny światowej]] większość mieszkańców utrzymywała się z rolnictwa i leśnictwa, 85 osób znalazło zatrudnienie w przemyśle i rzemiośle, kilka w handlu i komunikacji. Obecnie jest to wieś sołecka, należy do [[Parafia pw. św. Katarzyny w Płoskini |parafii pw. św. Katarzyny w Płoskini]] (kaplicę filialną wybudowano na początku lat 80. XX wieku). |
| − | Liczba mieszkańców i gospodarstw rolnych | + | Liczba mieszkańców i gospodarstw rolnych w poszczególnych latach: |
| − | 1656 | + | *1656 r. – 18 gospodarstw |
| − | 1783 | + | *1783 r. – 25 gospodarstw |
| − | 1820 | + | *1820 r. – 272 osoby, 41 gospodarstw |
| − | 1857 | + | *1857 r. – 400 osób |
| − | 1910 | + | *1910 r. – 621 osób, 121 gospodarstw |
| − | 1933 | + | *1933 r. – 616 osób |
| − | 1939 | + | *1939 r. – 598 osób, 122 gospodarstwa |
| − | |||
== Zabytki == | == Zabytki == | ||
| − | * | + | *zespół domów warmińskich, murowanych, tynkowanych z bogatym detalem, z XIX wieku |
| − | * | + | *kilka mniejszych domów zagrodniczych z XIX i pierwszej połowy XX wieku |
| − | * | + | *cztery kapliczki murowane z przełomu XIX i XX wieku |
| − | * | + | *mały skansen maszyn rolniczych w północnej części wsi |
| − | |||
== Bibliografia == | == Bibliografia == | ||
#''Braniewo. Z dziejów miasta i powiatu'', red. Andrzej Wakar i in., Olsztyn 1973. | #''Braniewo. Z dziejów miasta i powiatu'', red. Andrzej Wakar i in., Olsztyn 1973. | ||
#''Statistisch-Topographisches Adreß-Handbuch von Ostpreussen, Commission bei Wilhelm Koch'', Königsberg 1857. | #''Statistisch-Topographisches Adreß-Handbuch von Ostpreussen, Commission bei Wilhelm Koch'', Königsberg 1857. | ||
| − | # | + | #[http://ploskinia-ug.bip-wm.pl/public/?id=54655| Gminna Ewidencja Zabytków] [12.11.2013] |
| − | #[http://www.stat.gov.pl/ | + | #[http://www.stat.gov.pl/ Bank Danych Lokalnych GUS] [12.11.2013] |
| − | #[http://www.verwaltungsgeschichte.de/ | + | #[http://www.verwaltungsgeschichte.de/ Verwaltungsgeschichte] [12.11.2013] |
| − | + | #[http://www.ciekawemazury.pl/ Ciekawe Mazury] [04.07.2014] | |
| + | #[http://ploskinia-ug.bip-wm.pl/ Strona Urzędu Gminy Płoskinia] [04.07.2014] | ||
{{Przypisy}} | {{Przypisy}} | ||
Wersja z 15:37, 4 lip 2014
| Dąbrowa | |
| | |
![Dąbrowa. Kapliczka Ciekawe Mazury [04.07.2014]](/index.php/Plik:Dabrowa.jpg) Dąbrowa. Kapliczka Ciekawe Mazury [04.07.2014]
| |
| Rodzaj miejscowości | wieś sołecka |
| Państwo |  Polska
|
| Województwo | warmińsko-mazurskie |
| Powiat | braniewski |
| Gmina | Płoskinia |
| Liczba ludności (2010) | 212 |
| Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego   Dąbrowa | |
| Położenie na mapie Polski  Dąbrowa | |
{{#invoke:Koordynaty|szablon}} | |
Dąbrowa (niem. Schöndamerau) – wieś sołecka położona w województwie warmińsko–mazurskim, w powiecie braniewskim, w gminie Płoskinia. W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa elbląskiego. Miejscowość w 2010 roku liczyła 212. mieszkańców[1]. W skład sołectwa wchodzą wsie: Dąbrowa, Szlamia, Bliżewo i Czosnowo. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje Witold Moskiewicz[2].
Położenie
Wieś położona jest w północnej części województwa warmińsko–mazurskiego na Równinie Warmińskiej, na wschód od Jeziora Pierzchalskiego i Pasłęki, 15 km na południe od Braniewa i 5 km na północny zachód od Płoskini.
Dzieje miejscowości
Pierwsze wzmianki o Dąbrowie pochodzą z 1284 roku, gdy występuje ona jako majątek, który wkrótce potem został przekształcony w wieś na prawie chełmińskim. Treść zaginionego przywileju lokacyjnego znana jest z powtórzonego przywileju z roku 1391. Miejscowość została założona pod koniec roku 1300 lub w pierwszych dniach 1301. Pierwszymi sołtysami byli niejacy Bertold i Wolfram, którzy zobowiązali się do osadzenia 60. łanów. Otrzymali oni sześć łanów sołeckich oraz dodatkowo jeden łan i pozwolenie na założenie karczmy oraz młyna. Cztery łany przeznaczono na uposażenie kościoła. Mieszkańcy wsi byli zwolnieni z szarwarku, ale w zamian musieli płacić nieco wyższy czynsz. Zarówno młyn, jak i karczma powstały najprawdopodobniej wkrótce po lokowaniu wsi. Z kolei kościoła we wsi nie wybudowano, a cztery kościelne łany przeszły na własność wsi. Pod koniec XV wieku miejscowość powiększyła się o 30 łanów sąsiedniego majątku, który uległ zniszczeniu podczas wojny trzynastoletniej. Większość tego obszaru leżała odłogiem jeszcze w pierwszym dwudziestoleciu następnego stulecia; później stopniowo go zagospodarowywano. W połowie XVII wieku we wsi było 18. gospodarzy (w tym trzech sołtysów).
Szkołę we wsi założono w 1798 roku; ośmioro dzieci uczyło się w prywatnym domu nauczyciela. Dopiero później wzniesiono budynek szkolny. W 1834 roku uczęszczało do szkoły 73. uczniów. Pod koniec XIX wieku utworzono w niej drugą klasę oraz wybudowano nową siedzibę. W 1910 roku uczyło się tu 119. dzieci.
Przed wybuchem II wojny światowej większość mieszkańców utrzymywała się z rolnictwa i leśnictwa, 85 osób znalazło zatrudnienie w przemyśle i rzemiośle, kilka w handlu i komunikacji. Obecnie jest to wieś sołecka, należy do parafii pw. św. Katarzyny w Płoskini (kaplicę filialną wybudowano na początku lat 80. XX wieku).
Liczba mieszkańców i gospodarstw rolnych w poszczególnych latach:
- 1656 r. – 18 gospodarstw
- 1783 r. – 25 gospodarstw
- 1820 r. – 272 osoby, 41 gospodarstw
- 1857 r. – 400 osób
- 1910 r. – 621 osób, 121 gospodarstw
- 1933 r. – 616 osób
- 1939 r. – 598 osób, 122 gospodarstwa
Zabytki
- zespół domów warmińskich, murowanych, tynkowanych z bogatym detalem, z XIX wieku
- kilka mniejszych domów zagrodniczych z XIX i pierwszej połowy XX wieku
- cztery kapliczki murowane z przełomu XIX i XX wieku
- mały skansen maszyn rolniczych w północnej części wsi
Bibliografia
- Braniewo. Z dziejów miasta i powiatu, red. Andrzej Wakar i in., Olsztyn 1973.
- Statistisch-Topographisches Adreß-Handbuch von Ostpreussen, Commission bei Wilhelm Koch, Königsberg 1857.
- Gminna Ewidencja Zabytków [12.11.2013]
- Bank Danych Lokalnych GUS [12.11.2013]
- Verwaltungsgeschichte [12.11.2013]
- Ciekawe Mazury [04.07.2014]
- Strona Urzędu Gminy Płoskinia [04.07.2014]
Przypisy
- ↑ łącznie Dąbrowa, Bliżewo, Szalmia
- ↑ Strona Urzędu Gminy Płoskinia [04.07.2014]
