Kruszewo

Kruszewo
Rodzaj miejscowości	wieś sołecka
Państwo	Polska
Województwo	warmińsko-mazurskie
Powiat	piski
Gmina	Biała Piska
Liczba ludności (2010)	121
Strefa numeracyjna	(+48) 87
Kod pocztowy	12-230
Tablice rejestracyjne	NPI
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego Kruszewo
Położenie na mapie Polski Kruszewo
{{#invoke:Koordynaty|szablon}}

Kruszewo (niem. Krussewen, od 1938 r. Erztal) – wieś sołecka położona w województwie warmińsko–mazurskim, w powiecie piskim, w gminie Biała Piska. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa suwalskiego. W 2010 roku wieś liczyła 121 mieszkańców. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje Janusz Lendzioszek .

Położenie

Wieś położona jest położona na terenie Pojezierza Ełckiego, wchodzącego w skład Krainy Wielkich Jezior Mazurskich, w odległości 5 km na północny wschód od Białej Piskiej. W pobliżu wsi (między Kruszewem a Konopkami) znajduje się Biała Góra, pagórek o wysokości 154 m n.p.m.

Dzieje miejscowości

Wieś powstała prawdopodobnie w 1526 roku, gdy Paweł Ozor uzyskał potwierdzenie na swe dobra w Pawłocinie, liczące 30 łanów na prawie chełmińskim. Tenże Paweł w 1529 roku sprzedał połowę swego majątku – właśnie Kruszewo – niejakim: Mikołajowi, Markowi, Janowi, Wielisławowi i ich matce Katarzynie. Samodzielnie Kruszewo wystąpiło w roku 1579. W XVI wieku wieś występowała pod nazwami Kruschowo bądź Krischofa. W wyniku epidemia dżumy, która dotarła do wsi w czerwcu 1710 roku, populacja Kruszewa znacznie się zmniejszyła (zmarło 83 mieszkańców).

Szkołę we wsi założono w 1900 roku. W 1935 roku pracował w niej jeden nauczyciel, zaś uczęszczało 35 dzieci.

Aktualnie wieś jest siedzibą sołectwa.

Liczba mieszkańców w poszczególnych latach:

• 1857 r. – 144 osoby

• 1939 r. – 186 osób

Szkolnictwo

Obecnie dzieci z Kruszewa uczęszczają do szkoły podstawowej w Białej Piskiej lub w Skarżynie, młodzież do gimnazjum w Białej Piskiej.

Zabytki

• budynek szkoły z początku XX wieku, murowany
• dom murowany (nr 7), z początku XX wieku
• dawny cmentarz ewangelicki z XIX wieku

Bibliografia

1. Achremczyk Stanisław, Historia Warmii i Mazur, t. I, Olsztyn 2011.
2. Białuński Grzegorz, Kolonizacja „Wielkiej Puszczy” (do 1568 roku) – starostwa piskie, ełckie, straduńskie, zelkowskie i węgoborskie (węgorzewskie), Olsztyn 2002.
3. Białuński Grzegorz, Przyczynek do przebiegu zarazy dżumy w starostwie piskim w latach 1709–1711, Znad Pisy, nr 13/14, 2004/2005, ss. 51–57.
4. Pisz. Z dziejów miasta i powiatu, red. Wanda Korycka, Olsztyn 1970.
5. Statistisch-Topographisches Adreß-Handbuch von Ostpreussen, Commission bei Wilhelm Koch, Königsberg 1857.
6. Bank Danych Lokalnych GUS [25.08.2013]
7. Deutsche Verwaltungsgeschichte [25.08.2013]
8. Strona Urzędu Gminy Biała Piska [25.08.2013]