Kozłowo (gmina Sorkwity): Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja zweryfikowana] | [wersja zweryfikowana] |
(→Dzieje miejscowości) |
|||
| Linia 31: | Linia 31: | ||
|www = | |www = | ||
}} | }} | ||
| − | <big>'''Kozłowo'''</big> (Koszlaw, Koselaw, niem. Koslau) – [[wieś sołecka]] w Polsce w [[województwo warmińsko - mazurskie| województwie warmińsko-mazurskim]], w [[powiat mrągowski| powiecie mrągowskim]], w [[Sorkwity (gmina wiejska)| gminie Sorkwity]]. W latach 1975-1998 miejscowość przynależała [[podział administracyjny |administracyjnie]] do [[województwo olsztyńskie |województwa olsztyńskiego]]. | + | <big>'''Kozłowo'''</big> (Koszlaw, Koselaw, niem. Koslau) – [[wieś sołecka]] w Polsce w [[województwo warmińsko-mazurskie| województwie warmińsko-mazurskim]], w [[powiat mrągowski| powiecie mrągowskim]], w [[Sorkwity (gmina wiejska)| gminie Sorkwity]]. W latach 1975-1998 miejscowość przynależała [[podział administracyjny |administracyjnie]] do [[województwo olsztyńskie |województwa olsztyńskiego]]. |
Wersja z 09:54, 8 wrz 2014
| Kozłowo | |
| | |
 Festyn w Kozłowie, źródło: www.sorkwity.wm.pl, 12.09.2013.
| |
| Rodzaj miejscowości | wieś sołecka |
| Państwo |  Polska
|
| Województwo | warmińsko - mazurskie |
| Powiat | mrągowski |
| Gmina | Sorkwity |
| Sołectwo | Kozłowo |
| Liczba ludności (Pole-obowiązkowe) | Pole-obowiązkowe |
| Strefa numeracyjna | (+48) 89 |
| Tablice rejestracyjne | NMR |
| Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego   Kozłowo | |
| Położenie na mapie Polski  Kozłowo | |
{{#invoke:Koordynaty|szablon}} | |
Kozłowo (Koszlaw, Koselaw, niem. Koslau) – wieś sołecka w Polsce w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie mrągowskim, w gminie Sorkwity. W latach 1975-1998 miejscowość przynależała administracyjnie do województwa olsztyńskiego.
Spis treści
Charakterystyka fizjograficzna
Miejscowość położona jest na terenie fizjograficznym charakterystycznym dla powiatu mrągowskiego, który znajduje się w obrębie dwóch regionów: cześć zachodnia do linii Lipowo - Kosewo - Baranowo - Cudnochy to obszar wyniesień Pojezierza Mrągowskiego; część wschodnia to Kraina Wielkich Jezior Mazurskich, stanowiąca rozległe obniżenie w pasie pojezierzy Polski Północno-Wschodniej. Ukształtowanie terenu jest typowe dla obszarów polodowcowych. Występuje tutaj także skupienie dużych, naturalnych zbiorników wodnych (14% powierzchni) oraz rozległe, zwarte kompleksy leśne (31% powierzchni). Ponadto miejscowość położona jest na terenie gminy Sorkwity gdzie występujące osady wiążą się ze zlodowaceniem północnopolskim dwóch faz: leszczyńskiej i pomorskiej. W obszarze gminy znajdują się zasoby kruszywa naturalnego oraz kopaliny rolnicze (kreda jeziorna). Występują tutaj dwa ciągi morenowe, które poprzecinane są szeregiem jezior rynnowych (towarzyszą im piaszczysto-żwirowe wały ozów i tworów szczelinowych typu kemów. Do rynien zaliczymy jeziora: Stromek, Warpuńskie, Zyndackie, Gielądzkie, Lampasz. Wzdłuż Jeziora Gielądzkiego i Lampackiego występują bardzo wysokie strome krawędzie - spadki dochodzą do 40 i więcej stopni nachylenia. Natomiast najwyższy punkt na terenie gminy, na zachód od jeziora Gielądzkiego, koło Surmówki ma wysokość 208 m n.p.m.
Dzieje miejscowości
Wieś została lokowana na prawie chełmińskim na 350 włókach przez Filipa von Widenaw (Kozłowo, Kozłowski). Od nazwiska założyciela pochodzi nazwa miejscowości. W 1483 r. wielki mistrz krzyżacki Marcin Truchses zatwierdza: Wolfgangowi Schwansfeld, Maciejowi Wisielinowi, Piotrowi Wildenow 350 włók wsi Kozłowo. W przywileju zatwierdzono dla miejscowości następujące jeziora: Małe Babięty, Strumyk, Wielki Borek, Piłaki, Saponin i Małe Gołwin. Jednak nie można było łowić ryb we wspomnianych jeziorach. Ponadto właścicieli obowiązywała lekka służba konna od każdych 100 włók. W tym samym roku doszło do podziału majątku Kozłowo na: Kozłowo i Rybno. Następnie w 1528 r. książę Olbracht potwierdza przywilej na ziemie należące niegdyś do Wolfganga Schwansfeld dla Engela Stach von Golzheim i nadaje mu 20 włók we wsi Wierzbowo na prawie lennym. W 1552 r. były spory o dobra kozłowskie, gdyż Stach zaskarżył Mikołaja Wildenow i Baltazara Berkana o wsie Rozogi, Rybno i Maradki. Stanowił w powiecie szestyńskim wolną posiadłość (Freigut) W 1785 r. we wsi było 31 domów a w 1838 r. istniały 24 dymy z 234 mieszkańcami. W tym okresie do majątku Kozłowo należała wieś Głogno i folwark Kaszubiec. W 1740 założono tutaj szkołę. W 1904 r. Kozłowo obejmowało wraz z folwarkiem Piłak i Skrzebich 89 włók, w tym 10 włók lasu i 9 wody. W Kozłowie funkcjonowała gorzelnia, młyn parowy i cegielnia. Zabudowa wsi ułożyła się w kształcie dworu. W 1939 r. było tu 436 mieszkańców. Kozłowo należało do parafii w Rybnie.
Kultura
W Kozłowie istnieje klub sportowy GKS LZS Start Kozłowo oraz Szkoła Podstawowa w Kozłowie (gmina Sorkwity) prowadzona przez Stowarzyszenie „EDUKATOR” w Łomży. We wsi organizowane są także festyny.
Ludzie związani z miejscowością:
Na kartach historii wsi zapisał się książę Olbracht. W kadencji 2011 - 2015 sołtysem wsi jest Marian Banach.
Zabytki:
We wsi zachował się park podworski z XVIII/XIX w.
Bibliografia:
Mrągowo. Z dziejów miasta i okolic, pod red. Andrzeja Wakara, Olsztyn 1975, 487 ss.
Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, pod red. Bronisława Chlebowskiego, Filipa Sulimierskiego, Władysława Walewskiego, t. IV, Warszawa 1883, 960 ss.
Zobacz też
