Niedźwiedzi Róg

Niedźwiedzi Róg
Niedźwiedzi Róg Wikipedia [03.10.2014]
Rodzaj miejscowości	wieś sołecka
Państwo	Polska
Województwo	warmińsko-mazurskie
Powiat	piski
Gmina	Ruciane-Nida
Liczba ludności (2010)	107
Strefa numeracyjna	(+48) 87
Kod pocztowy	12-220
Tablice rejestracyjne	NPI
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego Niedźwiedzi Róg
Położenie na mapie Polski Niedźwiedzi Róg
{{#invoke:Koordynaty|szablon}}

Niedźwiedzi Róg (niem. Niedzwedzirog, Bärenwinkel) – wieś sołecka położona w województwie warmińsko–mazurskim, w powiecie piskim, w gminie Ruciane–Nida. Do 1972 roku wieś wchodziła w skład gminy (później gromady) Wejsuny. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa suwalskiego. W 2010 roku wieś liczyła 107 mieszkańców. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje Janina Pieńkowska.

Położenie

Wieś położona jest w południowo–wschodniej części województwa warmińsko–mazurskiego, na Równinie Mazurskiej, w północnej części Puszczy Piskiej, nad południowym brzegiem jeziora Śniardwy, około 12 km na północny wschód od Rucianego–Nidy. W pobliżu wsi nad brzegiem jeziora znajduje się binduga Ciułak. Droga wiodąca z Niedźwiedziego Rogu do wsi Snopki przez Puszczę Piską zwana była Gościńcem Mariaków.

Dzieje miejscowości

Wieś powstała w 1764 roku. Mieszkańcy trudnili się przede wszystkim rolnictwem i rybołówstwem. W miejscowej szkole (brak daty założenia) w 1935 roku jeden nauczyciel zajmował się edukacją 30 dzieci.

Tragiczną ewakuację ludności z Niedźwiedziego Rogu i okolic zimą 1944/1945 roku przedstawił Tadeusz Willan w książce Droga przez morze (Olsztyn 1979). Opisane są tu m.in. losy rodziny Sternów z Głodowa, w tym Heleny Stern – nauczycielki w Niedźwiedzim Rogu. Po II wojnie światowej znajdował się we wsi sklep, kiosk „Ruchu”, Ochotnicza Straż Pożarna; działało Koło Gospodyń Wiejskich.

Stopniowo wieś zaczęła wykorzystywać walory położenia i stała się miejscowością letniskową, zyskując sporą popularność. Na bindudze Lipnik znajduje się pole namiotowe, natomiast z bindugi we wsi rozpościera się wspaniały widok na Śniardwy. Wieś nie zachowała dawnego charakteru zabudowy; przeważa zabudowa letniskowa.

Aktualnie wieś jest siedzibą sołectwa.

Liczba mieszkańców i gospodarstw rolnych:

• 1857 r. – 156 osób

• 1864 r. – 32 osoby

• 1867 r. – 36 osób

• 1885 r. – 74 osoby

• 1939 r. – 300 osób (łącznie z Głodowem i Lipnikiem)

• 1945 r. – 35 osób

• 1970 r. – 112 osób, 14 gospodarstw

• 1978 r. – 36 osób, 15 gospodarstw

• 1987 r. – 39 osób

Zabytki

• dawny cmentarz ewangelicki z początku XX wieku, na obrzeżu wsi, w pobliżu lasu; stosunkowo zadbany
• około 500 m od wsi, w lesie, znajduje się stanowisko archeologiczne staropruskie, odkryte przez miejscowego leśniczego
• pomnik przyrody – lipa o obwodzie 380 cm, na krańcu wsi

Turystyka

• szlak rowerowy o długości 85 km – przebieg trasy: Mikołajki – Wierzba – Wejsuny – Niedźwiedzi Róg – Karwik – Jeglin – Zdory – Kwik – Nowe Guty – Okartowo – Suchy Róg – Dziubiele – Łuknajno – Mikołajki

Ludzie związani z miejscowością

• Bohdan Czeszko (1923–1988) – pisarz, scenarzysta, publicysta, poseł na Sejm PRL IV, V, VI, VII kadencji (1965–1980)

Bibliografia

von Hippel Rudolf, Przegląd statystycznych i innych uwarunkowań powiatu Johannisburg na podstawie przeprowadzonego spisu powszechnego w dniu 3 grudnia 1867 r. wg zestawienia starosty von Hippela w roku 1868, Znad Pisy, nr 19–20, 2010-2011, ss. 83–157.
Orłowicz Mieczysław, Ilustrowany przewodnik po Mazurach Pruskich i Warmii, na nowo podali do druku Grzegorz Jasiński, Andrzej Rzempołuch, Robert Traba, Olsztyn 1991.
Pawlicki Ryszard Wojciech, Sikorski Piotr, Wierzba Marek, Ziemia Orzyska. Przewodnik po ścieżkach rowerowych, Orzysz 2004.
Pisz. Z dziejów miasta i powiatu, red. Wanda Korycka, Olsztyn 1970.
Statistisch-Topographisches Adreß-Handbuch von Ostpreussen, Commission bei Wilhelm Koch, Königsberg 1857.
Śliwiński Józef, Z dziejów Rucianego-Nidy i okolic, Olsztyn 1993.
Żurkowska Tekla, Mazurskie cmentarze. Symbole w krajobrazie, Olsztyn 2008.
Deutsche Verwaltungsgeschichte [05.08.2013]
Bank Danych Lokalnych GUS [05.08.2013]
Strona Urzędu Gminy Ruciane–Nida [05.08.2013]
Wikipedia [03.10.2014]