Nowolatki: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja nieprzejrzana] | [wersja nieprzejrzana] |
| Linia 12: | Linia 12: | ||
|www = | |www = | ||
}} | }} | ||
| − | ''' Nowolatki ''' | + | ''' Nowolatki ''' – ciasteczka z pytlowej mąki i wody przygotowywane w [[Sylwester|Sylwestra]]. |
<br/><br/> | <br/><br/> | ||
== Geneza == | == Geneza == | ||
| − | Zgodnie ze zwyczajem część figurek | + | Zgodnie ze zwyczajem część figurek zjadano, co miało zapewnić pomyślność w Nowym Roku. Pozostałe były przechowywane dla zwierząt, wierzono bowiem, że mają właściwości uzdrawiające i wzmacniające. Poza tym nowolatki wkładano pod słomę roślin obwiązanych na zimę, co miało je chronić przed przemarznięciem. Nowolatki miały zapewnić dobrobyt, pomyślność i zdrowy chów zwierząt. |
<br/> | <br/> | ||
== Sposób przygotowania == | == Sposób przygotowania == | ||
| − | Mąkę zaczyniano z piwem kandyzowanym lub jałowcowym, przy czym oba składniki musiały być wcześniej poświęcone w trzeci dzień świąt [[Boże Narodzenie|Bożego Narodzenia]]. Z ciasta wylepiano zwierzęta, kłosy zboża,drzewa, ptactwo i postaci, którym przypisywano właściwości magiczne.Najważniejszymi figurkami byli | + | Mąkę zaczyniano z piwem kandyzowanym lub jałowcowym, przy czym oba składniki musiały być wcześniej poświęcone w trzeci dzień świąt [[Boże Narodzenie|Bożego Narodzenia]]. Z ciasta wylepiano zwierzęta, kłosy zboża, drzewa, ptactwo i postaci, którym przypisywano właściwości magiczne.Najważniejszymi figurkami byli Trzej Królowie wyobrażeni zazwyczaj jako trzy paluszki z ciasta zagniecione na krzyż. Ciasteczek nie piekło się, lecz suszyło na rozgrzanej blasze kuchni. |
<br/> | <br/> | ||
== Przepis == | == Przepis == | ||
| Linia 25: | Linia 25: | ||
50 dkg mąki krupczatki, 1 jajko, 1 żółtko, 25 dkg masła, 5 łyżek śmietany, czubata łyżeczka proszku do piecznia, czubata łyżka grubej soli kamiennej | 50 dkg mąki krupczatki, 1 jajko, 1 żółtko, 25 dkg masła, 5 łyżek śmietany, czubata łyżeczka proszku do piecznia, czubata łyżka grubej soli kamiennej | ||
| − | ''Wszystkie składniki połączyć i wyrobić ciasto. Musi być na tyle elastyczne by dało się rozwałkować na grubość ok. 5 mm. Wykrawać ciasteczka – w okresie karnawału obowiązkowo w kształcie ptaków – wypiekać na niesmarowanej tłuszczem blaszce | + | ''Wszystkie składniki połączyć i wyrobić ciasto. Musi być na tyle elastyczne, by dało się rozwałkować na grubość ok. 5 mm. Wykrawać ciasteczka – w okresie karnawału obowiązkowo w kształcie ptaków – wypiekać na niesmarowanej tłuszczem blaszce''. |
<br/> | <br/> | ||
| + | {{Przypisy}} | ||
| + | <references> | ||
== Bibliografia == | == Bibliografia == | ||
Chłosta Jan, ''Doroczne zwyczaje i obrzędy na Warmii'', Olsztyn 2009.<br/> | Chłosta Jan, ''Doroczne zwyczaje i obrzędy na Warmii'', Olsztyn 2009.<br/> | ||
| Linia 36: | Linia 38: | ||
''Warmiacy i Mazurzy. Życie codzienne ludności wiejskiej w I połowie XIX wieku'', red. Bogumił Kuźniewski, Olsztynek 2002. | ''Warmiacy i Mazurzy. Życie codzienne ludności wiejskiej w I połowie XIX wieku'', red. Bogumił Kuźniewski, Olsztynek 2002. | ||
<br/> | <br/> | ||
| − | + | ||
| − | |||
| − | |||
[[Kategoria: Kultura]][[Kategoria: Etnografia]][[Kategoria: Potrawy regionalne]] | [[Kategoria: Kultura]][[Kategoria: Etnografia]][[Kategoria: Potrawy regionalne]] | ||
<br/> | <br/> | ||
Wersja z 12:28, 26 wrz 2014
| Nowolatki | |
| | |
 Tradycyjne Nowolatki
| |
Nowolatki – ciasteczka z pytlowej mąki i wody przygotowywane w Sylwestra.
Spis treści
Geneza
Zgodnie ze zwyczajem część figurek zjadano, co miało zapewnić pomyślność w Nowym Roku. Pozostałe były przechowywane dla zwierząt, wierzono bowiem, że mają właściwości uzdrawiające i wzmacniające. Poza tym nowolatki wkładano pod słomę roślin obwiązanych na zimę, co miało je chronić przed przemarznięciem. Nowolatki miały zapewnić dobrobyt, pomyślność i zdrowy chów zwierząt.
Sposób przygotowania
Mąkę zaczyniano z piwem kandyzowanym lub jałowcowym, przy czym oba składniki musiały być wcześniej poświęcone w trzeci dzień świąt Bożego Narodzenia. Z ciasta wylepiano zwierzęta, kłosy zboża, drzewa, ptactwo i postaci, którym przypisywano właściwości magiczne.Najważniejszymi figurkami byli Trzej Królowie wyobrażeni zazwyczaj jako trzy paluszki z ciasta zagniecione na krzyż. Ciasteczek nie piekło się, lecz suszyło na rozgrzanej blasze kuchni.
Przepis
Nowolatki pieczone [1]
50 dkg mąki krupczatki, 1 jajko, 1 żółtko, 25 dkg masła, 5 łyżek śmietany, czubata łyżeczka proszku do piecznia, czubata łyżka grubej soli kamiennej
Wszystkie składniki połączyć i wyrobić ciasto. Musi być na tyle elastyczne, by dało się rozwałkować na grubość ok. 5 mm. Wykrawać ciasteczka – w okresie karnawału obowiązkowo w kształcie ptaków – wypiekać na niesmarowanej tłuszczem blaszce.
Przypisy
- ↑ warmia-browarnictwo.pl [16.06.2014]
<references>
Bibliografia
Chłosta Jan, Doroczne zwyczaje i obrzędy na Warmii, Olsztyn 2009.
Hochleitner Janusz, Kuchnia świąteczna na Warmii, [w:] Życie codzienne na dawnych ziemiach pruskich. Kuchnia dawnych ziem pruskich - tradycja i nowoczesność, red. Tomasz Chrzanowski, Olsztyn 2011, s. 132-148.
Jankowska-Buttitta Małgorzata K., Niezapomniana kuchnia Warmii i Mazur, Zakroczym 2007.
Mazury. Słownik stronniczy, ilustrowany, red. Waldemar Mierzwa, Dąbrówno 2008.
Smak Mazur. Kuchnia dawnych Prus Wschodnich, wybór Tadeusz Ostojski, opracowanie Rafał Wolski, Dąbrówno 2006.
Szyfer Anna, Zwyczaje, obrzędy i wierzenia Mazurów i Warmiaków, Olsztyn 1968.
Warmiacy i Mazurzy. Życie codzienne ludności wiejskiej w I połowie XIX wieku, red. Bogumił Kuźniewski, Olsztynek 2002.
