Prażmowo: Różnice pomiędzy wersjami
[wersja nieprzejrzana] | [wersja nieprzejrzana] |
(→Zobacz też) |
|||
Linia 28: | Linia 28: | ||
|wikisłownik = | |wikisłownik = | ||
|www = | |www = | ||
− | }} | + | }} |
− | ''' Prażmowo ''' (niem. ''Salpia'') – | + | ''' Prażmowo ''' (niem. ''Salpia'') – wieś sołecka położona w [[województwo warmińsko-mazurskie|województwie warmińsko-mazurskim]], w [[powiat giżycki|powiecie giżyckim]], w [[Ryn (gmina miejsko-wiejska)|gminie Ryn]]. W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa suwalskiego. Do 1950 roku wieś wchodziła w skład powiatu mrągowskiego. |
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
+ | Miejscowość w 2010 roku liczyła 94 mieszkańców. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje [[Regina Jędrzejczyk]]<ref>[http://bip.warmia.mazury.pl/ryn_gmina_miejsko_-_wiejska/172/Jednostki_pomocnicze_Gminy/ bip.warmia.mazury.pl] [05.03.2014]</ref>. | ||
+ | <br/><br/> | ||
== Położenie == | == Położenie == | ||
Wieś położona jest w północno-wschodniej części województwa warmińsko-mazurskiego, na obszarze [[Kraina Wielkich Jezior Mazurskich|Krainy Wielkich Jezior Mazurskich]], na zachodnim brzegu [[Jezioro Jagodne|Jeziora Jagodne]], 18 km na południowy zachód od [[Giżycko|Giżycka]] i 14 km na wschód od [[Ryn|Rynu]]; przebiega przez nią droga wojewódzka nr 643 w kierunku [[Mikołajki|Mikołajek]]. | Wieś położona jest w północno-wschodniej części województwa warmińsko-mazurskiego, na obszarze [[Kraina Wielkich Jezior Mazurskich|Krainy Wielkich Jezior Mazurskich]], na zachodnim brzegu [[Jezioro Jagodne|Jeziora Jagodne]], 18 km na południowy zachód od [[Giżycko|Giżycka]] i 14 km na wschód od [[Ryn|Rynu]]; przebiega przez nią droga wojewódzka nr 643 w kierunku [[Mikołajki|Mikołajek]]. | ||
− | |||
<br/> | <br/> | ||
− | |||
== Dzieje miejscowości == | == Dzieje miejscowości == | ||
− | Wieś powstała w ramach kolonizacji wschodnich terenów [[Prusy Książęce|Prus Książęcych]]. W 1546 roku Stańko Prażmo z [[Szymonka|Szymonki]] nabył w lesie ''Salpy'' pięciołanowe sołectwo, w zamian zobowiązując się do założenia wsi czynszowej na | + | Wieś powstała w ramach kolonizacji wschodnich terenów [[Prusy Książęce|Prus Książęcych]]. W 1546 roku Stańko Prażmo z [[Szymonka|Szymonki]] nabył w lesie ''Salpy'' pięciołanowe sołectwo, w zamian zobowiązując się do założenia wsi czynszowej na 55 łanach na [[prawo chełmińskie|prawie chełmińskim]]. Osiedleńcy otrzymali 10 lat [[wolnizna|wolnizny]], ale już po siedmiu latach mieli odrabiać [[szarwark]] i płacić pastorowi dziesięcinę. W 1548 roku książę [[Albrecht Hohenzollern]] poświadczył sprzedaż sołectwa i wystawił przywilej dla wsi, która aż do 1945 roku nosiła nazwę ''Salpia''. Wieś należała do [[parafia ewangelicka w Szymonce|parafii ewangelickiej w Szymonce]]. |
− | Szkoła we wsi istniała już przed | + | Szkoła we wsi istniała już przed II wojną światową; w 1935 roku uczęszczało do niej 89 uczniów, a zatrudniony był jeden nauczyciel. Po wojnie uruchomiono ją 1 września 1947 roku, a zlikwidowano w 1974 roku. Przez większość tego czasu pracował w niej jeden nauczyciel, jedynie w latach 1959–1964 było ich dwóch). |
− | W 1970 roku Prażmowo składało się z 33 budynków mieszkalnych; znajdowały się tu: klub, punkt biblioteczny, boisko sportowe, sala kinowa na 40 miejsc, sklep wielobranżowy, działało kółko rolnicze. W latach | + | W 1970 roku Prażmowo składało się z 33 budynków mieszkalnych; znajdowały się tu: klub, punkt biblioteczny, boisko sportowe, sala kinowa na 40 miejsc, sklep wielobranżowy, działało kółko rolnicze. W latach 1954–1972 wieś należała do gromady Ryn. |
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
+ | Liczba mieszkańców na przestrzeni lat: | ||
+ | *1857 – 326 osób | ||
+ | *1933 – 365 osób | ||
+ | *1939 – 347 osób | ||
+ | *1970 – 226 osób, 33 gospodarstwa | ||
== Zabytki == | == Zabytki == | ||
− | * | + | *cmentarz ewangelicki z początku XX wieku |
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
{{Przypisy}} | {{Przypisy}} | ||
<references/> | <references/> | ||
+ | == Bibliografia == | ||
+ | Białuński Grzegorz, ''Osadnictwo regionu Wielkich Jezior Mazurskich od XIV do początku XVIII wieku – starostwo leckie (giżyckie) i ryńskie'', Olsztyn 1996.<br/> | ||
+ | ''Giżycko. Z dziejów miasta i okolic'', red. Andrzej Wakar, Olsztyn 1983.<br/> | ||
+ | Orłowicz Mieczysław, ''Ilustrowany przewodnik po Mazurach Pruskich i Warmii'', Na nowo podali do druku Grzegorz Jasiński, Andrzej Rzempołuch, Robert Traba, Olsztyn 1991.<br/> | ||
+ | ''Statistisch-Topographisches Adreß-Handbuch von Ostpreussen, Commission bei Wilhelm Koch'', Königsberg 1857.<br/> | ||
+ | ''Warmia i Mazury. Przewodnik ilustrowany'', red. Marcin Kuleszo, Barbara Wojczulanis, Olsztyn 2001.<br/> | ||
+ | Gminna ewidencja zabytków, w: Miasto i gmina Ryn. Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego. [http://bip.warmia.mazury.pl/ryn_gmina_miejsko_-_wiejska/system/pobierz.php/UCHW.%20Nr%20XLI%20360%2010%20Zal.%20Nr%201.pdf?id=1421| Część A], Ryn 2009/2010 [05.03.2014]<br/> | ||
+ | [http://www.stat.gov.pl/bdl/app/samorzad_m.dims Bank Danych Lokalnych GUS] [05.03.2014]<br/> | ||
+ | [http://www.verwaltungsgeschichte.de/sensburg.html Deutsche Verwaltungsgeschichte] [05.03.2014] | ||
<br/> | <br/> | ||
− | + | [[Kategoria: Miejscowość]] [[Kategoria: Powiat giżycki]] [[Kategoria: Ryn (gmina miejsko-wiejska)]] [[Kategoria: Wsie sołeckie]] | |
− | |||
− | [[Kategoria: Miejscowość]] [[Kategoria: Powiat giżycki]] [[Kategoria: |
Wersja z 14:13, 7 sty 2015
Prażmowo | |
| |
Prażmowo. Dawny cmentarz ewangelicki
| |
Państwo | Polska |
Województwo | warmińsko-mazurskie |
Powiat | giżycki |
Gmina | Ryn |
Liczba ludności (2010) | 94 |
{{#invoke:Koordynaty|szablon}} |
Prażmowo (niem. Salpia) – wieś sołecka położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie giżyckim, w gminie Ryn. W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa suwalskiego. Do 1950 roku wieś wchodziła w skład powiatu mrągowskiego.
Miejscowość w 2010 roku liczyła 94 mieszkańców. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje Regina Jędrzejczyk[1].
Położenie
Wieś położona jest w północno-wschodniej części województwa warmińsko-mazurskiego, na obszarze Krainy Wielkich Jezior Mazurskich, na zachodnim brzegu Jeziora Jagodne, 18 km na południowy zachód od Giżycka i 14 km na wschód od Rynu; przebiega przez nią droga wojewódzka nr 643 w kierunku Mikołajek.
Dzieje miejscowości
Wieś powstała w ramach kolonizacji wschodnich terenów Prus Książęcych. W 1546 roku Stańko Prażmo z Szymonki nabył w lesie Salpy pięciołanowe sołectwo, w zamian zobowiązując się do założenia wsi czynszowej na 55 łanach na prawie chełmińskim. Osiedleńcy otrzymali 10 lat wolnizny, ale już po siedmiu latach mieli odrabiać szarwark i płacić pastorowi dziesięcinę. W 1548 roku książę Albrecht Hohenzollern poświadczył sprzedaż sołectwa i wystawił przywilej dla wsi, która aż do 1945 roku nosiła nazwę Salpia. Wieś należała do parafii ewangelickiej w Szymonce.
Szkoła we wsi istniała już przed II wojną światową; w 1935 roku uczęszczało do niej 89 uczniów, a zatrudniony był jeden nauczyciel. Po wojnie uruchomiono ją 1 września 1947 roku, a zlikwidowano w 1974 roku. Przez większość tego czasu pracował w niej jeden nauczyciel, jedynie w latach 1959–1964 było ich dwóch).
W 1970 roku Prażmowo składało się z 33 budynków mieszkalnych; znajdowały się tu: klub, punkt biblioteczny, boisko sportowe, sala kinowa na 40 miejsc, sklep wielobranżowy, działało kółko rolnicze. W latach 1954–1972 wieś należała do gromady Ryn.
Liczba mieszkańców na przestrzeni lat:
- 1857 – 326 osób
- 1933 – 365 osób
- 1939 – 347 osób
- 1970 – 226 osób, 33 gospodarstwa
Zabytki
- cmentarz ewangelicki z początku XX wieku
Przypisy
- ↑ bip.warmia.mazury.pl [05.03.2014]
Bibliografia
Białuński Grzegorz, Osadnictwo regionu Wielkich Jezior Mazurskich od XIV do początku XVIII wieku – starostwo leckie (giżyckie) i ryńskie, Olsztyn 1996.
Giżycko. Z dziejów miasta i okolic, red. Andrzej Wakar, Olsztyn 1983.
Orłowicz Mieczysław, Ilustrowany przewodnik po Mazurach Pruskich i Warmii, Na nowo podali do druku Grzegorz Jasiński, Andrzej Rzempołuch, Robert Traba, Olsztyn 1991.
Statistisch-Topographisches Adreß-Handbuch von Ostpreussen, Commission bei Wilhelm Koch, Königsberg 1857.
Warmia i Mazury. Przewodnik ilustrowany, red. Marcin Kuleszo, Barbara Wojczulanis, Olsztyn 2001.
Gminna ewidencja zabytków, w: Miasto i gmina Ryn. Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego. Część A, Ryn 2009/2010 [05.03.2014]
Bank Danych Lokalnych GUS [05.03.2014]
Deutsche Verwaltungsgeschichte [05.03.2014]