Słobity

Słobity
Pałac w Słobitach przed 1945 rokiem
Państwo	Polska
Województwo	warmińsko-mazurskie
Powiat	braniewski
Gmina	Wilczęta
Liczba ludności (2010)	535 (łącznie z Karpówkiem)
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego Słobity
Położenie na mapie Polski Słobity
{{#invoke:Koordynaty|szablon}}

Słobity (niem. Schlobitten) – wieś sołecka położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie braniewskim, w gminie Wilczęta. W latach 1975-1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa elbląskiego.

Miejscowość w 2010 roku liczyła 535 mieszkańców (łącznie z Karpówkiem).

Położenie

Wieś położona jest w północno-zachodniej części województwa warmińsko-mazurskiego, na obszarze Wysoczyzny Elbląskiej, 8 km na południowy zachód od Wilcząt, w pobliżu granicy z powiatem elbląskim.

Dzieje miejscowości

Słobity, wieś położona, nad Gardyną ( prawy dopływ uchodzącej do Zalewu Wiślanego, rzeki Baudy)12 km, na pn.- wsch. od Pasłęka; 549 mieszkańców.

Neogotycki kościół w Słobitach

We wsi ruiny pałacu rodu Dohna-Schlobitten. Pałac wzniesiony w latach 1622-1624 był poważnie rozbudowany w latach 1696-1723. Rozległa rezydencja zawierała, m.in. dwukondygnacyjną salę balową oraz apartamenty królewskie.Słobity miały przywilej pałacu królweskiego, tj. takiego, w którym monarchowie zatrzymywali się w podróży.Pałac został spalony w marcu 1945r.,a jego wyposażenie uległo rozproszeniu. Zachowały się mury obwodowe korpusu pałacu i masztalni oraz fragmenty murów galerii bocznych.Pozostał budynek gorzelni i dwie kordegardy.

Ruiny słobickiego pałacu w 2012 roku

Jest dopiero rzeczą pewną, że w 1586 roku Burggraf i Graf Achatius zbudował w Słobitach kościół i w tym kościele było pochowanych dwoje jego dzieci Fabian i Barbara.Bliższych danych o tym kościele niema, ale przypuszczać należy, że był z drzewa i być może uległ jakiejś katastrofie, bo po 70 latach, w Słobitach powstaje nowy kościół 1656-1657, Burggraf i Graf zu Dohna Ryszard Fryderyk za własne pieniądze w ciągu dwóch lat wybudował nowy murowany kościół

Edukacja

• Szkoła Podstawowa w Słobitach

Przedwojenny dworzec kolejowy w Słobitach

Zabytki

• Kościół neogotycki, wzniesiony w latach 1863-1865, i w jednej przybudówce urządzono mauzoleum do którego przeniesiono 14 trumien z dawnych czasów, bo od 1809 roku Dohnowie grzebali się na cmentarzu przy a wskutek wojny niemiecko-francuskiej w 1869 – 1870 roku roboty wykończeniowe były trochę zahamowane, ale potem prowadzone dalej. Tekst alternatywny Do tego kościoła wstawiono duży nowy organ w 1868 roku,Dnia 11 sierpnia 1872 roku nastąpiło poświęcenie i oddanie do użytku kościoła. Wiadomo kim byli Dohnowie i jeśli kościół był ich fundacji, to na poświęcenie zaprosili dużo wybitnych gości. Przyjechał generalny superintendent z Królewca – D. Moll, powiatowy superintendent z Pasłęka, miejscowy Superintendent Schiffdecker, z Nowicy pastor R. Erdmann. Przemawiali Burggraf i Graf Ryszard Fryderyk zu Dohna, jako patron. Kazanie wygłosił Schiffdecker, a ceremonię liturgiczną odprawil Erdmann.Piwnice są tylko pod ołtarzem, a pod kościołem ich nie ma, stąd od 1814 roku zmarli z rodziny Dohnów są grzebani na cmentarzu. Cmentarz grzebalny w Słobitach ma pamiątki z XIX wieku z długmi napisami przeważnie z rozgałęzionej rodziny Dohnów.

Od 1604 roku Słobity występują jako samodzielna parafia, bo dotąd była filia Woli Młynarskiej. Po II wojnie światowej kościół przeszedł jako filia do parafii katolickiej Młynary. W zasadzie ocalał cały, ale znać na nim wandalizm wojenny i działania atmosferyczne. Dach bardzo lichy, rynny oberwane, podmurówki wykruszone, okna powybijane, organ rozszabrowany, cmentarz zarośnięty, słowem kościół zniszczony w dużym procencie. Do 1963 roku opieki większej nad tym kościołem nie było, dopiero w dwóch ostatnich latach zatroszczono się o niego solidnie i pomału doprowadza do możliwego stanu.

• Ruiny pałacu, wzniesionego na przełomie XVII i XVIII wieku

Bibliografia

1. Jackiewicz-Garniec Małgorzata, Garniec Mirosław, Pałace i dwory dawnych Prus Wschodnich, Olsztyn 2001.
2. Pasłęk. Z dziejów miasta i okolic 1297-1997, red. Józef Włodarski, Pasłęk 1997.
3. Vogelsang Ernst, Das Oberland in 144 Bildern [data dostępu: 5.06.2014]
4. Warmia i Mazury. Przewodnik ilustrowany, red. Marcin Kuleszo, Barbara Wojczulanis, Olsztyn 2001.
5. Plan odnowy miejscowości Słobity [data dostępu: 5.06.2014]
6. Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Wilczęta [data dostępu: 5.05.2014]
7. Bank Danych Lokalnych GUS [data dostępu: 5.06.2014]
8. Baza Informacji Lokalnej [data dostępu: 5.06.2014]
9. Dom Warmiński [data dostępu: 5.06.2014]