Goryczka krzyżowa: Różnice pomiędzy wersjami

Z Encyklopedia Warmii i Mazur
Skocz do: nawigacja, szukaj
[wersja nieprzejrzana][wersja nieprzejrzana]
Linia 25: Linia 25:
 
=== Morfologia ===
 
=== Morfologia ===
  
−
Roślina tworząca gęste kępy, w których oprócz kwitnących pędów występują pędy płonne lub posiadające tylko pączki przyszłorocznych kwiatów. Cała roślina jest naga. Łodyga wzniesiona, prosta, nie rozgałęziająca się, dość gruba, w dolnej części pokryta łuskami. Wysokości 10-50 cm. Pod ziemią znajduje się kłącze. Ulistnienie naprzemianległe. Liście dość duże, jajowatopodługowate. Wyższe liście są pochewkowato zrośnięte nasadami. Kwiaty zebrane w pęczki po 2-5 w kątach środkowych i górnych liści. Kwiaty 4-krotne. Kielich w środku jaśniejszy, dzwonkowaty z krótkimi ząbkami. Korona kwiatu długości 20–25 mm, błękitna, o trójkątnych, ostrych, przeważnie rozpostartych ząbkach, nie orzęsiona na brzegu. Gardziel korony naga, słupek bez szyjki, prawie siedzący. Kwitnie od czerwca do września. Owoc stanowią prawie siedzące torebki zawierające gładkie, podłużne nasiona bez skrzydełek.
+
Wieloletnia okazała roślina, tworząca gęste kępy, w których oprócz kwitnących pędów występują pędy płonne lub posiadające tylko pączki przyszłorocznych kwiatów. Cała roślina jest naga. Łodyga wzniesiona, prosta, nie rozgałęziająca się, dość gruba, w dolnej części pokryta łuskami. Wysokości 10-50 cm. Pod ziemią znajduje się kłącze. Ulistnienie naprzemianległe. Liście dość duże, jajowatopodługowate. Wyższe liście są pochewkowato zrośnięte nasadami. Kwiaty zebrane w pęczki po 2-5 w kątach środkowych i górnych liści. Kwiaty 4-krotne. Kielich w środku jaśniejszy, dzwonkowaty z krótkimi ząbkami. Korona kwiatu długości 20–25 mm, błękitna, o trójkątnych, ostrych, przeważnie rozpostartych ząbkach, nie orzęsiona na brzegu. Gardziel korony naga, słupek bez szyjki, prawie siedzący. Kwitnie od czerwca do września. Owoc stanowią prawie siedzące torebki zawierające gładkie, podłużne nasiona bez skrzydełek.
 
<br/>
 
<br/>
  
 
=== Rozmieszczenie i ekologia ===
 
=== Rozmieszczenie i ekologia ===
  
−
Występuje w Europie i Azji. W Polsce występuje dość pospolicie na całym obszarze kraju.
+
Występuje głównie w południowej Europie (tam tylko w górach) z wyjątkiem części południowo-wschodniej, a także w środkowej części kontynentu. W Polsce występuje dość pospolicie na całym obszarze kraju, w górach zwykle po regiel dolny. Najwyżej położone stanowisko podano z rezerwatu przyrody "Wysokie Skałki" w Pieninach (950 m n.p.m.).
  
−
Siedlisko tej goryczki stanowią suche wzgórza i zarośla. W górach rośnie po regiel dolny. Najwyżej położone stanowisko podano z rezerwatu przyrody "Wysokie Skałki" w Pieninach (950 m n.p.m.). W klasyfikacji zbiorowisk roślinnych gatunek charakterystyczny dla klasy ''Festuco-Brometea'', zespołu ''Adonido-Brachypodietum''.
+
Siedlisko tej goryczki stanowią ubogie murawy nawapienne, suche łąki, widne lasy sosnowe i dębowe. W klasyfikacji zbiorowisk roślinnych gatunek charakterystyczny dla klasy ''Festuco-Brometea'', zespołu ''Adonido-Brachypodietum''.
 
<br/>
 
<br/>
  
Linia 48: Linia 48:
  
 
== Bibliografia ==
 
== Bibliografia ==
 +
 +
Munker Bertram: ''Kwiaty polne i leśne''. Warszawa: GeoCenter, 1998.
 
<br/>
 
<br/>
  

Wersja z 16:25, 29 cze 2014

Goryczka krzyżowa
Gentiana cruciata
L.
Goryczka krzyżowa [1]
Goryczka krzyżowa [2]
Systematyka
Królestwo rośliny
Gromada rośliny naczyniowe
Klasa okrytonasienne
Rząd goryczkowce
Rodzina goryczkowate
Rodzaj goryczka
Gatunek goryczka krzyżowa
Synonimy


Goryczka krzyżowa (Gentiana cruciata L.) – gatunek rośliny należący do rodziny goryczkowatych (Gentianaceae).


Morfologia

Wieloletnia okazała roślina, tworząca gęste kępy, w których oprócz kwitnących pędów występują pędy płonne lub posiadające tylko pączki przyszłorocznych kwiatów. Cała roślina jest naga. Łodyga wzniesiona, prosta, nie rozgałęziająca się, dość gruba, w dolnej części pokryta łuskami. Wysokości 10-50 cm. Pod ziemią znajduje się kłącze. Ulistnienie naprzemianległe. Liście dość duże, jajowatopodługowate. Wyższe liście są pochewkowato zrośnięte nasadami. Kwiaty zebrane w pęczki po 2-5 w kątach środkowych i górnych liści. Kwiaty 4-krotne. Kielich w środku jaśniejszy, dzwonkowaty z krótkimi ząbkami. Korona kwiatu długości 20–25 mm, błękitna, o trójkątnych, ostrych, przeważnie rozpostartych ząbkach, nie orzęsiona na brzegu. Gardziel korony naga, słupek bez szyjki, prawie siedzący. Kwitnie od czerwca do września. Owoc stanowią prawie siedzące torebki zawierające gładkie, podłużne nasiona bez skrzydełek.

Rozmieszczenie i ekologia

Występuje głównie w południowej Europie (tam tylko w górach) z wyjątkiem części południowo-wschodniej, a także w środkowej części kontynentu. W Polsce występuje dość pospolicie na całym obszarze kraju, w górach zwykle po regiel dolny. Najwyżej położone stanowisko podano z rezerwatu przyrody "Wysokie Skałki" w Pieninach (950 m n.p.m.).

Siedlisko tej goryczki stanowią ubogie murawy nawapienne, suche łąki, widne lasy sosnowe i dębowe. W klasyfikacji zbiorowisk roślinnych gatunek charakterystyczny dla klasy Festuco-Brometea, zespołu Adonido-Brachypodietum.

Wartość użytkowa

Źródłem zagrożenia jest zaorywanie muraw, w których występuje, ich zarastanie drzewami w wyniku sukcesji ekologicznej a także zrywanie rośliny w celach leczniczych.

Ciekawostki

Jest rośliną żywicielską rzadkiego motyla modraszka Rebela Phengaris rebeli, podlegającego w Polsce ścisłej ochronie.

Na Warmii i Mazurach gatunek ten podano m.in. z Obszaru Natura 2000 "Murawy na Pojezierzu Ełckim".

Bibliografia

Munker Bertram: Kwiaty polne i leśne. Warszawa: GeoCenter, 1998.

Linki zewnętrzne

Goryczka krzyżowa - Wikipedia [3] 28.06.2014

Źródło: „http://encyklopedia.warmia.mazury.pl/index.php?title=Goryczka_krzyżowa&oldid=61057”