Jodłownica górska: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja nieprzejrzana] | [wersja nieprzejrzana] |
| Linia 9: | Linia 9: | ||
|Domena = eukarionty | |Domena = eukarionty | ||
|Królestwo = grzyby | |Królestwo = grzyby | ||
| + | |Podkrólestwo = | ||
|Gromada = grzyby podstawkowe | |Gromada = grzyby podstawkowe | ||
|Klasa = pieczarniaki | |Klasa = pieczarniaki | ||
| Linia 17: | Linia 18: | ||
|Synonimy = Synonimy | |Synonimy = Synonimy | ||
|Lista synonimów = }} | |Lista synonimów = }} | ||
| + | |||
<br/> | <br/> | ||
| − | '''Jodłownica górska''' (''Bondarzewia mesenterica'' (Schaeff.) Kreisel) – gatunek grzybów należący do rodziny jodłownicowatych (''Bondarzewiaceae''), rzędu gołąbkowców (Russulales) | + | '''Jodłownica górska''' (''Bondarzewia mesenterica'' (Schaeff.) Kreisel) – gatunek grzybów należący do rodziny jodłownicowatych (''Bondarzewiaceae''), rzędu gołąbkowców (Russulales). |
=== Owocnik === | === Owocnik === | ||
| − | + | Jodłownica górska tworzy owocniki jednoroczne, duże, osiągające do 40 cm szerokości, żółto-brązowe do orzechowo-brązowych,, zbudowane z kilku do kilkunastu pozrastanych kapeluszy wyrastających ze wspólnego trzonu (rzadziej spotyka się pojedynczy kapelusz). Pojedyncze kapelusze są językowate lub wachlarzowate, mierzące od 10 do 30 cm średnicy. Kapelusze łopatkowate, niemal lejkowate (zwężone w nasadzie w krótki trzonek) o pofalowanej i promieniście bruzdowanej powierzchni, początkowo delikatnie, aksamitnie owłosione i matowe. Brzeg pofalowany, tępy, nieco jaśniejszy. Pory wielokątne, stosunkowo duże (1-2 na 1 mm), białe do bladożółtych i nie czerniejące pod uciskiem. | |
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | Jodłownica górska tworzy owocniki jednoroczne, duże ,osiągające do 40 cm szerokości | ||
<br/> | <br/> | ||
| Linia 35: | Linia 31: | ||
W Polsce jodłownica górska występuje w Karpatach, Sudetach i w Górach Świętokrzyskich. Jest grzybem pasożytniczym rozwijającym się na korzeniach i u podstawy pni żywych jodeł (bardzo rzadko u innych drzew iglastych) i powodującym białą zgniliznę drewna. Po obumarciu drzew rośnie na murszejących pniach. Wytwarza owocniki od sierpnia do października. | W Polsce jodłownica górska występuje w Karpatach, Sudetach i w Górach Świętokrzyskich. Jest grzybem pasożytniczym rozwijającym się na korzeniach i u podstawy pni żywych jodeł (bardzo rzadko u innych drzew iglastych) i powodującym białą zgniliznę drewna. Po obumarciu drzew rośnie na murszejących pniach. Wytwarza owocniki od sierpnia do października. | ||
| − | Jodłownica górska jest gatunkiem rzadkim, spotykanym na zaledwie kilku stanowiskach w Polsce. Grzyb objęty ochroną gatunkową, narażony na wymarcie -kategoria V na Czerwonej liście roślin i grzybów Polski. Uważa się, że nie występuje na nizinach, jednak w latach 2001-2002 została odnotowana na Warmii i Mazurach: w Leśnym Arboretum w [[Kudypy|Kudypach]], w rezerwacie Mszar oraz Arboretum Kudypy. Jodłownica górska znajduje się na listach gatunków zagrożonych także w Austrii, Czechach, Danii i Niemczech. | + | <br/> |
| + | Jodłownica górska jest gatunkiem rzadkim, spotykanym na zaledwie kilku stanowiskach w Polsce. Grzyb objęty ochroną gatunkową, narażony na wymarcie - kategoria V na "Czerwonej liście roślin i grzybów Polski". Uważa się, że nie występuje na nizinach, jednak w latach 2001-2002 została odnotowana na Warmii i Mazurach: w Leśnym Arboretum w [[Kudypy|Kudypach]], w rezerwacie Mszar oraz Arboretum Kudypy. Jodłownica górska znajduje się na listach gatunków zagrożonych także w Austrii, Czechach, Danii i Niemczech. | ||
<br/> | <br/> | ||
=== Wartość użytkowa === | === Wartość użytkowa === | ||
| − | Owocniki tego gatunku są niejadalne. | + | Owocniki tego gatunku są niejadalne. |
| + | |||
| + | <br/> | ||
=== Ciekawostki === | === Ciekawostki === | ||
Podobne owocniki tworzy [[wachlarzowiec olbrzymi | wachlarzowiec olbrzymi]] - rośnie on jednak na drewnie drzew liściastych, uciśnięte miejsca przebarwiają się po pewnym czasie czarno, pory są drobniejsze, miąższ ma smak łagodny. | Podobne owocniki tworzy [[wachlarzowiec olbrzymi | wachlarzowiec olbrzymi]] - rośnie on jednak na drewnie drzew liściastych, uciśnięte miejsca przebarwiają się po pewnym czasie czarno, pory są drobniejsze, miąższ ma smak łagodny. | ||
| + | |||
<br/> | <br/> | ||
== Bibliografia == | == Bibliografia == | ||
Breitenbach J., Kränzlin F.: Fungi of Switzerland, vol. 2 Non-gilled fungi (''Heterobasidiomycetes'', ''Aphyllophorales'', ''Gastromycetes''). Verlag Mycologia, Lucerne, Switzerland 1995. | Breitenbach J., Kränzlin F.: Fungi of Switzerland, vol. 2 Non-gilled fungi (''Heterobasidiomycetes'', ''Aphyllophorales'', ''Gastromycetes''). Verlag Mycologia, Lucerne, Switzerland 1995. | ||
| − | Gumińska B., Wojewoda W. Grzyby i ich oznaczanie. PWRiL, Warszawa 1988. | + | <br/> |
| − | Lubowiecki J. Grzyby wielkoowocnikowe Arboretum Kudypy. Praca magisterska, Katedra Mykologii UWM w Olsztynie 2004. | + | Gumińska B., Wojewoda W.: Grzyby i ich oznaczanie. PWRiL, Warszawa 1988. |
| − | Radoch P. Grzyby wielkoowocnikowe rezerwatu „Mszar”''. Praca magisterska, Zakład Mikologii UWM w Olsztynie 2002. | + | <br/> |
| − | W. Wojewoda, M. Ławrynowicz: ''Red list of the macrofungi in Poland''. W: Z. Mirek, . Zarzycki, W. Wojewoda Z. Szelag (red.), ''Red lists of plants and fungi in Poland''. Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2006, 55-70. | + | Lubowiecki J.: Grzyby wielkoowocnikowe Arboretum Kudypy. Praca magisterska, Katedra Mykologii UWM w Olsztynie 2004. |
| + | <br/> | ||
| + | Radoch P.: Grzyby wielkoowocnikowe rezerwatu „Mszar”''. Praca magisterska, Zakład Mikologii UWM w Olsztynie 2002. | ||
| + | <br/> | ||
| + | W. Wojewoda, M. Ławrynowicz: ''Red list of the macrofungi in Poland''. W: Z. Mirek, . Zarzycki, W. Wojewoda, Z. Szelag (red.), ''Red lists of plants and fungi in Poland''. Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2006, 55-70. | ||
== Linki zewnętrzne == | == Linki zewnętrzne == | ||
http://pl.wikipedia.org/wiki/Jod%C5%82ownica_g%C3%B3rska | http://pl.wikipedia.org/wiki/Jod%C5%82ownica_g%C3%B3rska | ||
| + | <br/> | ||
http://www.grzyby.pl/gatunki/Bondarzewia_mesenterica.htm | http://www.grzyby.pl/gatunki/Bondarzewia_mesenterica.htm | ||
| + | <br/> | ||
http://www.indexfungorum.org/names/names.asp | http://www.indexfungorum.org/names/names.asp | ||
<br/> | <br/> | ||
Wersja z 23:09, 11 kwi 2014
| Jodłownica górska | |
| | |
| Bondarzewia mesenterica | |
| (Schaeff.) Kreisel | |
 Jodłownica górska | |
| Systematyka | |
| Królestwo | grzyby |
| Gromada | grzyby podstawkowe |
| Klasa | pieczarniaki |
| Rząd | gołąbkowce |
| Rodzina | jodłownicowate |
| Rodzaj | ozorek |
| Gatunek | ozorek dębowy |
| Synonimy | |
Jodłownica górska (Bondarzewia mesenterica (Schaeff.) Kreisel) – gatunek grzybów należący do rodziny jodłownicowatych (Bondarzewiaceae), rzędu gołąbkowców (Russulales).
Spis treści
Owocnik
Jodłownica górska tworzy owocniki jednoroczne, duże, osiągające do 40 cm szerokości, żółto-brązowe do orzechowo-brązowych,, zbudowane z kilku do kilkunastu pozrastanych kapeluszy wyrastających ze wspólnego trzonu (rzadziej spotyka się pojedynczy kapelusz). Pojedyncze kapelusze są językowate lub wachlarzowate, mierzące od 10 do 30 cm średnicy. Kapelusze łopatkowate, niemal lejkowate (zwężone w nasadzie w krótki trzonek) o pofalowanej i promieniście bruzdowanej powierzchni, początkowo delikatnie, aksamitnie owłosione i matowe. Brzeg pofalowany, tępy, nieco jaśniejszy. Pory wielokątne, stosunkowo duże (1-2 na 1 mm), białe do bladożółtych i nie czerniejące pod uciskiem.
Rozmieszczenie i ekologia
W Polsce jodłownica górska występuje w Karpatach, Sudetach i w Górach Świętokrzyskich. Jest grzybem pasożytniczym rozwijającym się na korzeniach i u podstawy pni żywych jodeł (bardzo rzadko u innych drzew iglastych) i powodującym białą zgniliznę drewna. Po obumarciu drzew rośnie na murszejących pniach. Wytwarza owocniki od sierpnia do października.
Jodłownica górska jest gatunkiem rzadkim, spotykanym na zaledwie kilku stanowiskach w Polsce. Grzyb objęty ochroną gatunkową, narażony na wymarcie - kategoria V na "Czerwonej liście roślin i grzybów Polski". Uważa się, że nie występuje na nizinach, jednak w latach 2001-2002 została odnotowana na Warmii i Mazurach: w Leśnym Arboretum w Kudypach, w rezerwacie Mszar oraz Arboretum Kudypy. Jodłownica górska znajduje się na listach gatunków zagrożonych także w Austrii, Czechach, Danii i Niemczech.
Wartość użytkowa
Owocniki tego gatunku są niejadalne.
Ciekawostki
Podobne owocniki tworzy wachlarzowiec olbrzymi - rośnie on jednak na drewnie drzew liściastych, uciśnięte miejsca przebarwiają się po pewnym czasie czarno, pory są drobniejsze, miąższ ma smak łagodny.
Bibliografia
Breitenbach J., Kränzlin F.: Fungi of Switzerland, vol. 2 Non-gilled fungi (Heterobasidiomycetes, Aphyllophorales, Gastromycetes). Verlag Mycologia, Lucerne, Switzerland 1995.
Gumińska B., Wojewoda W.: Grzyby i ich oznaczanie. PWRiL, Warszawa 1988.
Lubowiecki J.: Grzyby wielkoowocnikowe Arboretum Kudypy. Praca magisterska, Katedra Mykologii UWM w Olsztynie 2004.
Radoch P.: Grzyby wielkoowocnikowe rezerwatu „Mszar”. Praca magisterska, Zakład Mikologii UWM w Olsztynie 2002.
W. Wojewoda, M. Ławrynowicz: Red list of the macrofungi in Poland. W: Z. Mirek, . Zarzycki, W. Wojewoda, Z. Szelag (red.), Red lists of plants and fungi in Poland. Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2006, 55-70.
Linki zewnętrzne
http://pl.wikipedia.org/wiki/Jod%C5%82ownica_g%C3%B3rska
http://www.grzyby.pl/gatunki/Bondarzewia_mesenterica.htm
http://www.indexfungorum.org/names/names.asp
