Klon jawor: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja nieprzejrzana] | [wersja nieprzejrzana] |
(→Bibliografia) |
|||
| Linia 39: | Linia 39: | ||
<br/> | <br/> | ||
== Bibliografia == | == Bibliografia == | ||
| − | + | Traczyk Tadeusz, ''Rośliny lasu liściastego. Atlas'', Warszawa 1975. | |
<br/> | <br/> | ||
| + | |||
== Linki zewnętrzne == | == Linki zewnętrzne == | ||
[http://pl.wikipedia.org/wiki/Klon_jawor pl.wikipedia.org, Klon jawor] [21.04.2014] | [http://pl.wikipedia.org/wiki/Klon_jawor pl.wikipedia.org, Klon jawor] [21.04.2014] | ||
<br/> | <br/> | ||
[[Kategoria: Przyroda]][[Kategoria: Rośliny]][[Kategoria: Rośliny Warmii i Mazur]] | [[Kategoria: Przyroda]][[Kategoria: Rośliny]][[Kategoria: Rośliny Warmii i Mazur]] | ||
Wersja z 08:42, 17 lip 2014
| Klon jawor | |
| | |
| Acer pseudoplatanus | |
| L. | |
 Klon jawor – Afbeeldingen der fraaiste, meest uitheemsche boomen en heesters (J. C. Krauss) | |
| Systematyka | |
| Królestwo | rośliny |
| Podkrólestwo | rośliny naczyniowe |
| Gromada | okrytonasienne |
| Klasa | dwuliścienne |
| Rząd | mydleńcowce |
| Rodzina | mydleńcowate |
| Rodzaj | klon |
| Gatunek | klon jawor |
| Synonimy | |
Klon jawor, jawor, klon jaworowy (Acer pseudoplatanus L.) – gatunek drzewa z rodziny mydleńcowatych (Sapindaceae).
Spis treści
Morfologia
Drzewo do 30 m wysokości, o szerokiej, wysoko osadzonej koronie. Pień prosty, kora szara, początkowo gładka, potem żłobiona i charakterystycznie łuszcząca się. Pędy jednoroczne mają gładką i zieloną korę, starsze gałęzie – czerwonawą z korkowymi brodawkami. Liście z wierzchu są ciemnozielone i matowe, a od spodu szarozielone (jesienią jasnożółte), delikatnie owłosione na większych nerwach. Są nakrzyżległe, zwykle pięcioklapowe, długoogonkowe, okrągławe, sztywne, u nasady sercowate, z 5 nerwami. Osiągają długość 8–16 cm. Klapy są głęboko wycięte, nieregularnie i grubo piłkowane, spiczaste, u nasady nieco zwężone. Trzy przednie klapy liści są mniej więcej jednakowej wielkości, natomiast obie tylne są wyraźnie mniejsze. Ogonki rynienkowate, nie zawierają przewodów mlecznych. Kwiaty żółtawozielone, zebrane w zwisające wiechy przypominające grona. Kwitną w maju, po rozwinięciu liści. Owoce stanowią kuliste orzeszki ze skrzydełkami rozwartymi pod kątem ostrym (dwudzielny skrzydlak). Dojrzewają we wrześniu i październiku.
Rozmieszczenie i ekologia
Klon jawor występuje naturalnie w środkowej Europie i północnym Kaukazie, poza tym bywa zawleczony. Ponadto został introdukowany na inne obszary Europy i Azji, także do Australii, Nowej Zelandii, Ameryki Południowej i na Wyspy Kanaryjskie. W Polsce występuje głównie w lasach górskich, wyżynnych i mieszanych na pogórzu (500–1500 m n.p.m.). Na nizinach występuje zwykle w sztucznych nasadzeniach jako drzewo parkowe i alejowe, rozprzestrzenia się z nasadzeń. Przez Polskę przebiega północna granica zasięgu jaworu. W północno-wschodniej części kraju jest drzewem stosunkowo rzadko spotykanym, w części zachodniej regionu występuje wyspowo (np. w okolicach Olsztyna).
Jawor lubi glebę wilgotną i głęboką (szczególnie mady). Razem z bukiem i jodłą stanowi ważny składnik lasów regla dolnego.
Wartość użytkowa
Drewno jaworu jest białe, ciężkie, nie paczące się. Wykorzystywane jest w meblarstwie, do wyrobu instrumentów muzycznych, w pracach kołodziejskich, itp.
Ciekawostki
Drzewo to osiąga wiek do 500 lat.
W sprzyjających warunkach owoce jaworu mogą być unoszone przez wiatr na odległość nawet 4 km od drzewa macierzystego.
Bibliografia
Traczyk Tadeusz, Rośliny lasu liściastego. Atlas, Warszawa 1975.
Linki zewnętrzne
pl.wikipedia.org, Klon jawor [21.04.2014]
