Nerecznica grzebieniasta: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja nieprzejrzana] | [wersja nieprzejrzana] |
| Linia 25: | Linia 25: | ||
=== Morfologia === | === Morfologia === | ||
| − | Wieloletnia paproć o grubym, płożącym się, skąpo | + | Wieloletnia paproć o grubym, płożącym się, skąpo skrętolegle ulistnionym kłączu. Liście nieliczne, podwójnie pierzaste, podłużnie lancetowate, nieznacznie zwężone u nasady i wyraźnie na szczycie. Odcinki 1-rzędu w liczbie 10-20, trójkątne lub lancetowate, pierzastosieczne, o szerokiej nasadzie, na bardzo krótkich ogonkach, dolne naprzeciwległe. Odcinki 2-rzędu szerokoowalne, w górze zaokrąglone, o brzegu pojedynczo i podwójnie ostro ząbkowanym. Unerwienie pierzaste, na końcach dychotomiczne, o zakończeniach maczugowato zgrubiałych, wnikających do ząbków, lecz nie dochodzących do brzegu. Ogonek liściowy kruchy, słomkowożółty lub jasnozielony, z rzadkimi, występującymi głównie u nasady brunatnymi, lancetowatymi łuskami oraz z 5 kolistymi wiązkami przewodzącymi. Liście płonne wyraźnie różniące się od zarodnionośnych, długości do 30 cm, na krótszych ogonkach, o blaszce zielonej, połyskującej, odcinkach ułożonych w pojedynczej warstwie, wyrastające na zewnątrz rozetki, często się pokładają. Liście zarodnionośne wyrastają pionowo w środkowej części rozetki, długości do 80 cm, żółtozielone, na dłuższych ogonkach, o odcinkach pierwszego rzędu ustawionych pod katem i skośnie do osadki. Kupki zarodni duże, po dojrzeniu łączą się ze sobą. Zawijka nerkowata, naga, całobrzega, przyrośnięta w środkowej części, trwała. Zarodniki dojrzewają od lipca do września. |
<br/> | <br/> | ||
=== Rozmieszczenie i ekologia === | === Rozmieszczenie i ekologia === | ||
| + | Występuje w Europie i Ameryce Północnej. Przez Polskę przebiega południowa granica jego zwartego zasięgu - na obszarze nizin i pasma wyżyn występuje dość pospolicie. Oprócz tego występuje na kilku oderwanych, reliktowych stanowiskach w Karpatach. | ||
| + | Rośnie w wilgotnych lasach bagiennych, olsach, łozowiskach, na torfowiskach niskich i śródleśnych łąkach. Jest to gatunek charakterystyczny klasy A''lnetea glutinosae''. | ||
<br/> | <br/> | ||
| Linia 40: | Linia 42: | ||
=== Ciekawostki === | === Ciekawostki === | ||
| − | + | Gatunek ten często bywa mylony z nerecznicą krótkoostną (''Dryopteris carthusiana'') i wietlicą samiczą (''Athyrium filix-femina''). Z nerecznicą krótkoostną tworzy mieszańca ''D.'' x ''uliginosa'' (A. Br. ex Droll) Druce. | |
W [[województwo warmińsko-mazurskie|województwie warmińsko-mazurskim]] gatunek ten występuje m.in. w [[Natura 2000 Kaszuny|Obszarze Natura 2000 Kaszuny]]. | W [[województwo warmińsko-mazurskie|województwie warmińsko-mazurskim]] gatunek ten występuje m.in. w [[Natura 2000 Kaszuny|Obszarze Natura 2000 Kaszuny]]. | ||
<br/> | <br/> | ||
Wersja z 17:00, 29 cze 2014
| Nerecznica grzebieniasta | |
| | |
| Dryopteris cristata | |
| (L.) A. Gray | |
![Nerecznica grzebieniasta - C.A.M. Lindman: Bilder ur Nordens Flora [1]](/index.php/Plik:Dryopteris_cristata.jpg) Nerecznica grzebieniasta - C.A.M. Lindman: Bilder ur Nordens Flora [2] | |
| Systematyka | |
| Królestwo | rośliny |
| Gromada | rośliny naczyniowe |
| Klasa | paprocie |
| Rząd | paprotkowce |
| Rodzina | nerecznicowate |
| Rodzaj | nerecznica |
| Gatunek | nerecznica grzebieniasta |
| Synonimy | |
| Aspidium cristatum Sw. | |
Nerecznica grzebieniasta (Dryopteris cristata (L.) A. Gray) – gatunek paproci należący do rodziny nerecznicowatych (Dryopteridaceae).
Spis treści
Morfologia
Wieloletnia paproć o grubym, płożącym się, skąpo skrętolegle ulistnionym kłączu. Liście nieliczne, podwójnie pierzaste, podłużnie lancetowate, nieznacznie zwężone u nasady i wyraźnie na szczycie. Odcinki 1-rzędu w liczbie 10-20, trójkątne lub lancetowate, pierzastosieczne, o szerokiej nasadzie, na bardzo krótkich ogonkach, dolne naprzeciwległe. Odcinki 2-rzędu szerokoowalne, w górze zaokrąglone, o brzegu pojedynczo i podwójnie ostro ząbkowanym. Unerwienie pierzaste, na końcach dychotomiczne, o zakończeniach maczugowato zgrubiałych, wnikających do ząbków, lecz nie dochodzących do brzegu. Ogonek liściowy kruchy, słomkowożółty lub jasnozielony, z rzadkimi, występującymi głównie u nasady brunatnymi, lancetowatymi łuskami oraz z 5 kolistymi wiązkami przewodzącymi. Liście płonne wyraźnie różniące się od zarodnionośnych, długości do 30 cm, na krótszych ogonkach, o blaszce zielonej, połyskującej, odcinkach ułożonych w pojedynczej warstwie, wyrastające na zewnątrz rozetki, często się pokładają. Liście zarodnionośne wyrastają pionowo w środkowej części rozetki, długości do 80 cm, żółtozielone, na dłuższych ogonkach, o odcinkach pierwszego rzędu ustawionych pod katem i skośnie do osadki. Kupki zarodni duże, po dojrzeniu łączą się ze sobą. Zawijka nerkowata, naga, całobrzega, przyrośnięta w środkowej części, trwała. Zarodniki dojrzewają od lipca do września.
Rozmieszczenie i ekologia
Występuje w Europie i Ameryce Północnej. Przez Polskę przebiega południowa granica jego zwartego zasięgu - na obszarze nizin i pasma wyżyn występuje dość pospolicie. Oprócz tego występuje na kilku oderwanych, reliktowych stanowiskach w Karpatach.
Rośnie w wilgotnych lasach bagiennych, olsach, łozowiskach, na torfowiskach niskich i śródleśnych łąkach. Jest to gatunek charakterystyczny klasy Alnetea glutinosae.
Wartość użytkowa
Roślina umieszczona na Czerwonej Liście roślin i grzybów Polski w grupie gatunków narażonych na wyginięcie (kategoria zagrożenia V).
Ciekawostki
Gatunek ten często bywa mylony z nerecznicą krótkoostną (Dryopteris carthusiana) i wietlicą samiczą (Athyrium filix-femina). Z nerecznicą krótkoostną tworzy mieszańca D. x uliginosa (A. Br. ex Droll) Druce.
W województwie warmińsko-mazurskim gatunek ten występuje m.in. w Obszarze Natura 2000 Kaszuny.
Bibliografia
Zarzycki Kazimierz, Szeląg Zbigniew: Red list of the vascular plants in Poland. W: Mirek Zbigniew, Zarzycki Kazimierz, Wojewoda Władysław, Szelag Zbigniew (red.), Red lists of plants and fungi in Poland. Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2006, 11-20.
Linki zewnętrzne
Nerecznica grzebieniasta [3] 28.06.2014
![[2]](http://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Dryopteris_cristata#mediaviewer/File:502_Dryopteris_cristata.jpg){kind=link}