Katolicka Szkoła Polska w Pluskach: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja nieprzejrzana] | [wersja nieprzejrzana] |
| Linia 1: | Linia 1: | ||
| − | |||
{{Szkolnictwo infobox | {{Szkolnictwo infobox | ||
|Nazwa_instytucji = '''Katolicka Szkoła Polska w Pluskach''' | |Nazwa_instytucji = '''Katolicka Szkoła Polska w Pluskach''' | ||
| Linia 10: | Linia 9: | ||
|Adres = Pluski | |Adres = Pluski | ||
}} | }} | ||
| − | + | ''' Katolicka Szkoła Polska w [[Pluski|Pluskach]] ''' – prywatna szkoła z polskim językiem wykładowym w [[Prusy Wschodnie| Prusach Wschodnich]]. Powstała w 1930 r. i działała do 1937 r. Kierownikiem szkoły był nauczyciel [[Robert Gransicki]].<br/><br/> | |
| − | ''' Katolicka Szkoła Polska w [[Pluski|Pluskach]] ''' – prywatna szkoła z polskim językiem wykładowym w [[Prusy Wschodnie| Prusach Wschodnich]]. Powstała w 1930 r. i działała do 1937 r. Kierownikiem szkoły był nauczyciel [[Robert Gransicki]].<br/> | ||
== Historia == | == Historia == | ||
Początki nauki w języku polskim [[Pluski|Pluskach]] sięgają lipca 1920 r., gdyż wtedy decyzją Komisji Międzysojuszniczej powołana została polska szkoła. Uczyło się w niej 15 uczniów, jednak ich liczba rosła nawet osiągając wskaźnik 55 osób. Nauczycielem szkoły był [[Marian Karasiewicz]]. Po przegranym plebiscycie szkołę zamknięto, pozostała tylko polska biblioteka. Dopiero 13.01.1930 r. otwartą polską szkołę w [[Pluski |Pluskach]]. Zajęcia lekcyjne odbywały się w wynajętej izbie u gospodarza Franciszka Weicherta. Kierownikiem szkoły został nauczyciel przybyły z Kartuz - [[Robert Gransicki]]. W 1932 r. wybudowano budynek szkolny. Przy budynku zorganizowano boisko sportowe i ogródek, zaś w samym budynku usytuowano szkołę, przedszkole oraz świetlicę. Nauczyciel oprócz ogrodnictwa, zajmował się też pszczelarstwem, założył małą elektrownię, uczył dzieci budować kajaki. Niemcy przeciwstawiali się działalności polskiej szkoły i nauczyciela. Ostatecznie zamknęli szkołę w [[Pluski|Pluskach]] 26.05.1937 r. Nauczyciela Gransickiego przeniesiono do pracy w szkole polskiej w Głomsku. | Początki nauki w języku polskim [[Pluski|Pluskach]] sięgają lipca 1920 r., gdyż wtedy decyzją Komisji Międzysojuszniczej powołana została polska szkoła. Uczyło się w niej 15 uczniów, jednak ich liczba rosła nawet osiągając wskaźnik 55 osób. Nauczycielem szkoły był [[Marian Karasiewicz]]. Po przegranym plebiscycie szkołę zamknięto, pozostała tylko polska biblioteka. Dopiero 13.01.1930 r. otwartą polską szkołę w [[Pluski |Pluskach]]. Zajęcia lekcyjne odbywały się w wynajętej izbie u gospodarza Franciszka Weicherta. Kierownikiem szkoły został nauczyciel przybyły z Kartuz - [[Robert Gransicki]]. W 1932 r. wybudowano budynek szkolny. Przy budynku zorganizowano boisko sportowe i ogródek, zaś w samym budynku usytuowano szkołę, przedszkole oraz świetlicę. Nauczyciel oprócz ogrodnictwa, zajmował się też pszczelarstwem, założył małą elektrownię, uczył dzieci budować kajaki. Niemcy przeciwstawiali się działalności polskiej szkoły i nauczyciela. Ostatecznie zamknęli szkołę w [[Pluski|Pluskach]] 26.05.1937 r. Nauczyciela Gransickiego przeniesiono do pracy w szkole polskiej w Głomsku. | ||
<br/> | <br/> | ||
| − | |||
== Cele i zadania == | == Cele i zadania == | ||
Szkoła działała na podstawie ''Ordynacji dotyczącej uregulowania szkolnictwa dla mniejszości polskiej w państwie pruskim'', która weszła w życie 21 lutego 1929r. | Szkoła działała na podstawie ''Ordynacji dotyczącej uregulowania szkolnictwa dla mniejszości polskiej w państwie pruskim'', która weszła w życie 21 lutego 1929r. | ||
| Linia 22: | Linia 19: | ||
Jedynym kierownikiem i jednocześnie nauczycielem szkoły był: | Jedynym kierownikiem i jednocześnie nauczycielem szkoły był: | ||
* [[Robert Gransicki]]. | * [[Robert Gransicki]]. | ||
| − | |||
| − | |||
== Osiągnięcia == | == Osiągnięcia == | ||
Przy szkole w [[Pluski |Pluskach]] 22.09.1935 r. zorganizowano pierwsze mistrzostwa Polaków z Warmii w siatkówce. Udział w nich wzięły drużyny żeńskie: z [[Nowa Kaletka| Nowej Kaletki]], [[Olsztyn |Olsztyna]], [[Unieszewo |Unieszewa]] oraz drużyny męskie z: [[Jaroty |Jarot]], [[Nowa Kaletka |Nowej Kaletki]], [[Olsztyn |Olsztyna]], [[Unieszewo |Unieszewa]] i [[Pluski |Plusk]]. | Przy szkole w [[Pluski |Pluskach]] 22.09.1935 r. zorganizowano pierwsze mistrzostwa Polaków z Warmii w siatkówce. Udział w nich wzięły drużyny żeńskie: z [[Nowa Kaletka| Nowej Kaletki]], [[Olsztyn |Olsztyna]], [[Unieszewo |Unieszewa]] oraz drużyny męskie z: [[Jaroty |Jarot]], [[Nowa Kaletka |Nowej Kaletki]], [[Olsztyn |Olsztyna]], [[Unieszewo |Unieszewa]] i [[Pluski |Plusk]]. | ||
| − | |||
| − | |||
<br/> | <br/> | ||
| − | |||
== Uczniowie/Absolwenci == | == Uczniowie/Absolwenci == | ||
Uczniami polskiej szkoły były dzieci mniejszości polskiej mieszkającej w [[Prusy Wschodnie| Prusach Wschodnich]]. Do szkoły w [[Pluski|Pluskach]] uczęszczały także dzieci z pobliskich wsi. W latach 1930 - 1937 stan liczebny uczniów przedstawiał się następująco: | Uczniami polskiej szkoły były dzieci mniejszości polskiej mieszkającej w [[Prusy Wschodnie| Prusach Wschodnich]]. Do szkoły w [[Pluski|Pluskach]] uczęszczały także dzieci z pobliskich wsi. W latach 1930 - 1937 stan liczebny uczniów przedstawiał się następująco: | ||
| Linia 46: | Linia 38: | ||
W 1939 r. budynek szkoły polskiej został przekazany przez Polsko-Katolickie Towarzystwo Szkolne na Warmię parafii w [[Orzechowo |Orzechowie]] na kaplicę. Obecnie budynek szkoły polskiej stanowi jeden z zachowanych zabytków wsi [[Pluski]]. | W 1939 r. budynek szkoły polskiej został przekazany przez Polsko-Katolickie Towarzystwo Szkolne na Warmię parafii w [[Orzechowo |Orzechowie]] na kaplicę. Obecnie budynek szkoły polskiej stanowi jeden z zachowanych zabytków wsi [[Pluski]]. | ||
<br/> | <br/> | ||
| − | |||
== Tablica pamiątkowa == | == Tablica pamiątkowa == | ||
W 2004 r. na budynku byłej szkoły polskiej w [[Pluski |Pluskach]] umieszczono pamiątkową tablicę z napisem: | W 2004 r. na budynku byłej szkoły polskiej w [[Pluski |Pluskach]] umieszczono pamiątkową tablicę z napisem: | ||
| Linia 60: | Linia 51: | ||
Ziemi Warmińskiej | Ziemi Warmińskiej | ||
<br/> | <br/> | ||
| − | |||
== Bibliografia == | == Bibliografia == | ||
Filipkowski Tadeusz, ''Oświata na Warmii i Mazurach w latach 1945-1960'', Warszawa 1978. | Filipkowski Tadeusz, ''Oświata na Warmii i Mazurach w latach 1945-1960'', Warszawa 1978. | ||
| Linia 70: | Linia 60: | ||
Radziszewska Maria, ''"Święto Dziecka" w polskich szkołach na Warmii (1929-1939)'', [w:] ''Dziecko w historii - wątek korczakowski'', (red.) Elwira Jolanta Kryńska, Agnieszka Suplicka, Urszula Wróblewska, Białystok 2013. | Radziszewska Maria, ''"Święto Dziecka" w polskich szkołach na Warmii (1929-1939)'', [w:] ''Dziecko w historii - wątek korczakowski'', (red.) Elwira Jolanta Kryńska, Agnieszka Suplicka, Urszula Wróblewska, Białystok 2013. | ||
| − | [http://www.pluski.com.pl/o-nas/o-pluskach/ | + | [http://www.pluski.com.pl/o-nas/o-pluskach/ pluski.com.pl] |
<br/> | <br/> | ||
[[Kategoria: Szkolnictwo]] [[Kategoria: Szkoły polskie w Prusach Wschodnich]] [[Kategoria: Nauczyciele polscy]] [[Kategoria: Prusy Wschodnie]] [[Kategoria: Powiat olsztyński]] [[Kategoria: Gmina Stawiguda]]<br /> | [[Kategoria: Szkolnictwo]] [[Kategoria: Szkoły polskie w Prusach Wschodnich]] [[Kategoria: Nauczyciele polscy]] [[Kategoria: Prusy Wschodnie]] [[Kategoria: Powiat olsztyński]] [[Kategoria: Gmina Stawiguda]]<br /> | ||
Wersja z 11:33, 22 kwi 2014
| Katolicka Szkoła Polska w Pluskach | |
| | |
![Nauczyciel Robert Gransicki, źródło: Głomsk [29.03.2014]](/index.php/Plik:Gransicki_r.jpg) Nauczyciel Robert Gransicki, źródło: Głomsk [29.03.2014]
| |
| Data założenia: | 13.01.1930 |
| Poziom szkoły: | podstawowy |
| Adres: | Pluski |
Katolicka Szkoła Polska w Pluskach – prywatna szkoła z polskim językiem wykładowym w Prusach Wschodnich. Powstała w 1930 r. i działała do 1937 r. Kierownikiem szkoły był nauczyciel Robert Gransicki.
Spis treści
Historia
Początki nauki w języku polskim Pluskach sięgają lipca 1920 r., gdyż wtedy decyzją Komisji Międzysojuszniczej powołana została polska szkoła. Uczyło się w niej 15 uczniów, jednak ich liczba rosła nawet osiągając wskaźnik 55 osób. Nauczycielem szkoły był Marian Karasiewicz. Po przegranym plebiscycie szkołę zamknięto, pozostała tylko polska biblioteka. Dopiero 13.01.1930 r. otwartą polską szkołę w Pluskach. Zajęcia lekcyjne odbywały się w wynajętej izbie u gospodarza Franciszka Weicherta. Kierownikiem szkoły został nauczyciel przybyły z Kartuz - Robert Gransicki. W 1932 r. wybudowano budynek szkolny. Przy budynku zorganizowano boisko sportowe i ogródek, zaś w samym budynku usytuowano szkołę, przedszkole oraz świetlicę. Nauczyciel oprócz ogrodnictwa, zajmował się też pszczelarstwem, założył małą elektrownię, uczył dzieci budować kajaki. Niemcy przeciwstawiali się działalności polskiej szkoły i nauczyciela. Ostatecznie zamknęli szkołę w Pluskach 26.05.1937 r. Nauczyciela Gransickiego przeniesiono do pracy w szkole polskiej w Głomsku.
Cele i zadania
Szkoła działała na podstawie Ordynacji dotyczącej uregulowania szkolnictwa dla mniejszości polskiej w państwie pruskim, która weszła w życie 21 lutego 1929r.
Kadra pedagogiczna
Jedynym kierownikiem i jednocześnie nauczycielem szkoły był:
Osiągnięcia
Przy szkole w Pluskach 22.09.1935 r. zorganizowano pierwsze mistrzostwa Polaków z Warmii w siatkówce. Udział w nich wzięły drużyny żeńskie: z Nowej Kaletki, Olsztyna, Unieszewa oraz drużyny męskie z: Jarot, Nowej Kaletki, Olsztyna, Unieszewa i Plusk.
Uczniowie/Absolwenci
Uczniami polskiej szkoły były dzieci mniejszości polskiej mieszkającej w Prusach Wschodnich. Do szkoły w Pluskach uczęszczały także dzieci z pobliskich wsi. W latach 1930 - 1937 stan liczebny uczniów przedstawiał się następująco:
- 1930 - 19 osób
- 1931 - 21 osób
- 1932 - 19 osób
- 1933 - 20 osób
- 1934 - 13 osób
- 1935 - 12 osób
- 1936 - 7 osób
- 1937 - 7 osób
Absolwentami Szkoły Polskiej w Pluskach są: Franciszek Baca, Anna i Franciszek Danich, Franciszka, Marta i Jan Frank, Adalbert i Paweł Jaschinscy, Franciszek Juszczak, Maria i Paweł Kensbok, Franciszka, Konrad i Paweł Lilienthal, Marta, Urszula, Bruno i Jan Małaszewscy, Franciszek Moczyński, Adelheit i Leokadia Popławskie, Franz i Paweł Rogala, Jan i Paweł Ryszyccy, August, Jan, Marta i Paweł Wieczorkowie.
Ciekawostki
W 1939 r. budynek szkoły polskiej został przekazany przez Polsko-Katolickie Towarzystwo Szkolne na Warmię parafii w Orzechowie na kaplicę. Obecnie budynek szkoły polskiej stanowi jeden z zachowanych zabytków wsi Pluski.
Tablica pamiątkowa
W 2004 r. na budynku byłej szkoły polskiej w Pluskach umieszczono pamiątkową tablicę z napisem:
W tym budynku
W latach 1930-1937
Mieściła się polska szkoła
Świadectwo polskości
Ziemi Warmińskiej
Bibliografia
Filipkowski Tadeusz, Oświata na Warmii i Mazurach w latach 1945-1960, Warszawa 1978.
Koziełło-Poklewski Bohdan, Wrzesiński Wojciech, Szkolnictwo polskie na Warmii, Mazurach i Powiślu w latach 1919-1939, Olsztyn 1980.
Lewandowska Izabela, Chłosta Jan, Śladami polskich szkół na południowej Warmii w latach 1929-1939. W 80-lecie ich utworzenia, Olsztyn 2010.
Radziszewska Maria, "Święto Dziecka" w polskich szkołach na Warmii (1929-1939), [w:] Dziecko w historii - wątek korczakowski, (red.) Elwira Jolanta Kryńska, Agnieszka Suplicka, Urszula Wróblewska, Białystok 2013.
