Gąsiorowo (gmina Purda): Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja zweryfikowana] | [wersja zweryfikowana] |
(→Dzieje miejscowości) |
|||
| Linia 29: | Linia 29: | ||
|www = | |www = | ||
}}<br/> | }}<br/> | ||
| − | ''' Gąsiorowo ''' (niem. ''Lichtestein'') – wieś niesołecka położona w [[województwo warmińsko-mazurskie|województwie warmińsko-mazurskim]], w [[powiat olsztyński|powiecie olsztyńskim]], w [[gmina | + | ''' Gąsiorowo ''' (niem. ''Lichtestein'') – [[wieś niesołecka]] położona w [[województwo warmińsko-mazurskie|województwie warmińsko-mazurskim]], w [[powiat olsztyński|powiecie olsztyńskim]], w [[Purda (gmina wiejska)|gminie Purda]]. W latach 1975-1998 miejscowość należała [[podział administracyjny|administracyjnie]] do [[województwo olsztyńskie|województwa olsztyńskiego]]. |
Miejscowość w 2010 roku liczyła 53 mieszkańców. Wieś wchodzi w skład sołectwa [[Giławy]], w którym funkcję sołtysa sprawuje obecnie [[Krzysztof Świdroń]]<ref>http://www.purda.pl/ogoszenia/192-wyniki-wyborow-sotysow-i-rad-soeckich.html</ref>. | Miejscowość w 2010 roku liczyła 53 mieszkańców. Wieś wchodzi w skład sołectwa [[Giławy]], w którym funkcję sołtysa sprawuje obecnie [[Krzysztof Świdroń]]<ref>http://www.purda.pl/ogoszenia/192-wyniki-wyborow-sotysow-i-rad-soeckich.html</ref>. | ||
| Linia 40: | Linia 40: | ||
== Dzieje miejscowości == | == Dzieje miejscowości == | ||
| − | Wieś założona przez zasadźcę Sebastiana Lichtensteina, który przywilejem księcia pruskiego [[Albrecht Hohenzollern|Albrechta]] z 18 marca 1564 roku otrzymał 4 łany sołeckie i 48 łanów czynszowych, by rozdzielić je następnie wśród chłopów. Założenie osady nastręczało jednak sporo trudności, toteż samo Gąsiorowo (nazwane tak przez osadników z Mazowsza) otrzymało w sumie 18 łanów (w tym 4 sołeckie), natomiast resztę włączono do obszarów wiejskich [[Zaborowo ( | + | Wieś założona przez zasadźcę Sebastiana Lichtensteina, który przywilejem księcia pruskiego [[Albrecht Hohenzollern|Albrechta]] z 18 marca 1564 roku otrzymał 4 łany sołeckie i 48 łanów czynszowych, by rozdzielić je następnie wśród chłopów. Założenie osady nastręczało jednak sporo trudności, toteż samo Gąsiorowo (nazwane tak przez osadników z Mazowsza) otrzymało w sumie 18 łanów (w tym 4 sołeckie), natomiast resztę włączono do obszarów wiejskich [[Zaborowo (gmina Purda)|Zaborowa]] i [[Krzywonoga|Krzywonogi]], co zresztą wcale nie pomogło, gdyż w rejonach tych stale brakowało osadników. W niemałym stopniu przyczyniła się do tego w 1657 roku wyprawa wojsk polskich, posiłkowanych przez Tatarów pod wodzą Gosiewskiego. Król polski wysłał go do [[Prusy|Prus]] dla odwetu na elektorze [[Fryderyk Wilhelm|Fryderyku Wilhelmie]], który zdradziecko sprzymierzył się ze Szwedami przeciwko Polsce. W rezultacie jeszcze w 1700 roku Gąsiorowo i sąsiednie wsie całkowicie opustoszały. |
| − | W 1741 roku sprowadzono tu 5 rodzin szarwarkowych pracujących na rzecz folwarku królewskiego w [[Jęcznik|Jęczniku]]. Jednak w 1785 roku Gąsiorowo określano jako wieś czynszową. Było w niej 9 domów i 66 mieszkańców. Już w XVII wieku Gąsiorowo posiadało filię szkoły parafialnej w Pasymiu. W okresie [[ | + | W 1741 roku sprowadzono tu 5 rodzin szarwarkowych pracujących na rzecz folwarku królewskiego w [[Jęcznik|Jęczniku]]. Jednak w 1785 roku Gąsiorowo określano jako wieś czynszową. Było w niej 9 domów i 66 mieszkańców. Już w XVII wieku Gąsiorowo posiadało filię szkoły parafialnej w Pasymiu. W okresie [[Wojny napoleońskie|wojen napoleońskich]] w 1807 roku w pobliskich lasach gubili się podobno francusy żołnierze - do dzisiaj odnajdywane są monety francuskie i guziki z mundurów żołnierskich. 1939 roku istniało 11 gospodarstw chłopskich. Większość z nich liczyła od 20 do 100 ha. Gąsiorowo to Wieś o tradycjach mazurskich, ewangelickich. Położona jednak na granicy z katolicką [[Warmia|Warmią]] miała ludność mieszaną – w 1935 roku było tu 73 katolików przynależnych do parafii w [[Giławy|Giławach]]. W 1975 roku Gąsiorowo włączono do obszaru gminy Purda. |
| − | Obecnie Gąsiorowo ma w znacznym stopniu charakter wsi letniskowej; w miejscowości i okolicach zlokalizowane są gospodarstwa agroturystyczne. We wsi znajduje się również prywatna galeria rzeźby sakralnej, którą zgromadził nieżyjący już ksiądz Jan Suwała, proboszcz z Giławy. Po przejściu na emeryturę duchowny poświęcił się rzeźbie ludowej; efekty jego pasji można podziwiać w galerii pod gołym niebem. W miejscowości odbywają się również plenery artystyczne. | + | Obecnie Gąsiorowo ma w znacznym stopniu charakter wsi letniskowej; w miejscowości i okolicach zlokalizowane są gospodarstwa agroturystyczne. We wsi znajduje się również prywatna [[lkwim:Galeria Rzeźby Sakralnej w Gąsiorowie |galeria rzeźby sakralnej]], którą zgromadził nieżyjący już ksiądz Jan Suwała, proboszcz z Giławy. Po przejściu na emeryturę duchowny poświęcił się rzeźbie ludowej; efekty jego pasji można podziwiać w galerii pod gołym niebem. W miejscowości odbywają się również plenery artystyczne. |
<br/> | <br/> | ||
| Linia 59: | Linia 59: | ||
<br/> | <br/> | ||
| − | + | [[Kategoria: Powiat olsztyński]] | |
| − | + | [[Kategoria: Purda (gmina wiejska)]] | |
| − | + | [[Kategoria: Wsie niesołeckie]] | |
| − | + | [[Kategoria: 1501-1600]] | |
| − | [[Kategoria: | ||
Wersja z 10:04, 8 lip 2014
| Gąsiorowo | |
| | |
| Państwo |  Polska
|
| Województwo | warmińsko-mazurskie |
| Powiat | olsztyński |
| Gmina | Purda |
| Liczba ludności (2010) | 53 |
| Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego   Gąsiorowo | |
| Położenie na mapie Polski  Gąsiorowo | |
{{#invoke:Koordynaty|szablon}} | |
Gąsiorowo (niem. Lichtestein) – wieś niesołecka położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie olsztyńskim, w gminie Purda. W latach 1975-1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa olsztyńskiego.
Miejscowość w 2010 roku liczyła 53 mieszkańców. Wieś wchodzi w skład sołectwa Giławy, w którym funkcję sołtysa sprawuje obecnie Krzysztof Świdroń[1].
Spis treści
Położenie
Wieś położona jest na Pojezierzu Olsztyńskim, 3 km na południowy wschód od Giław.
Dzieje miejscowości
Wieś założona przez zasadźcę Sebastiana Lichtensteina, który przywilejem księcia pruskiego Albrechta z 18 marca 1564 roku otrzymał 4 łany sołeckie i 48 łanów czynszowych, by rozdzielić je następnie wśród chłopów. Założenie osady nastręczało jednak sporo trudności, toteż samo Gąsiorowo (nazwane tak przez osadników z Mazowsza) otrzymało w sumie 18 łanów (w tym 4 sołeckie), natomiast resztę włączono do obszarów wiejskich Zaborowa i Krzywonogi, co zresztą wcale nie pomogło, gdyż w rejonach tych stale brakowało osadników. W niemałym stopniu przyczyniła się do tego w 1657 roku wyprawa wojsk polskich, posiłkowanych przez Tatarów pod wodzą Gosiewskiego. Król polski wysłał go do Prus dla odwetu na elektorze Fryderyku Wilhelmie, który zdradziecko sprzymierzył się ze Szwedami przeciwko Polsce. W rezultacie jeszcze w 1700 roku Gąsiorowo i sąsiednie wsie całkowicie opustoszały. W 1741 roku sprowadzono tu 5 rodzin szarwarkowych pracujących na rzecz folwarku królewskiego w Jęczniku. Jednak w 1785 roku Gąsiorowo określano jako wieś czynszową. Było w niej 9 domów i 66 mieszkańców. Już w XVII wieku Gąsiorowo posiadało filię szkoły parafialnej w Pasymiu. W okresie wojen napoleońskich w 1807 roku w pobliskich lasach gubili się podobno francusy żołnierze - do dzisiaj odnajdywane są monety francuskie i guziki z mundurów żołnierskich. 1939 roku istniało 11 gospodarstw chłopskich. Większość z nich liczyła od 20 do 100 ha. Gąsiorowo to Wieś o tradycjach mazurskich, ewangelickich. Położona jednak na granicy z katolicką Warmią miała ludność mieszaną – w 1935 roku było tu 73 katolików przynależnych do parafii w Giławach. W 1975 roku Gąsiorowo włączono do obszaru gminy Purda.
Obecnie Gąsiorowo ma w znacznym stopniu charakter wsi letniskowej; w miejscowości i okolicach zlokalizowane są gospodarstwa agroturystyczne. We wsi znajduje się również prywatna galeria rzeźby sakralnej, którą zgromadził nieżyjący już ksiądz Jan Suwała, proboszcz z Giławy. Po przejściu na emeryturę duchowny poświęcił się rzeźbie ludowej; efekty jego pasji można podziwiać w galerii pod gołym niebem. W miejscowości odbywają się również plenery artystyczne.
Bibliografia
- Przewodnik turystyczny po gminie Purda, Purda 2013.
- Statistisch-Topographisches Adreß-Handbuch von Ostpreussen, Commission bei Wilhelm Koch, Königsberg 1857.
- Historia wsi na stronie gminy Purda [data dostępu: 12.11.2013]
- Bank Danych Lokalnych GUS [data dostępu: 12.11.2013]
- Verwaltungsgeschichte [data dostępu: 12.11.2013]
Przypisy
