Jesionowo: Różnice pomiędzy wersjami

Z Encyklopedia Warmii i Mazur
Skocz do: nawigacja, szukaj
[wersja nieprzejrzana][wersja nieprzejrzana]
(→‎Zabytki)
(→‎Dzieje miejscowości)
Linia 41: Linia 41:
  
 
== Dzieje miejscowości ==
 
== Dzieje miejscowości ==
−
Wieś wymieniana była w dokumentach już w 1366 r., lecz dokument lokacyjny pochodzi z 1382 r. Wystawił go biskup Henryk Sorbom. W 1402 roku Jesionowo zostało zakupione przez kapitułę kolegiacka w Dobrym Mieście.
+
Miejscowość po raz pierwszy pojawia się w źródłach z roku 1366. W 1382 roku nowy przywilej lokacyjny został wystawiony przez biskupa [[Henryk Sorbom|Henryka Sorboma]]. W 1402 roku Jesionowo stało się własnością [[kapituła kolegiacka w Dobrym Mieście| kapituły kolegiackiej]] w Dobrym Mieście. [[Kościół rzymskokatolicki pw. św. św. Marcina, Rocha i Walentego w Jesionowie| kościół pw. św. Św. Marcina, Rocha i Walentego]]  został wybudowany już w XIV stuleciu. W kolejnym stuleciu uległ zniszczeniu w czasie wojen, jednak w latach 80. XVI wieku został odbudowany. Świątynię konsekrował w 1583 roku biskup [[Marcin Kromer]]. W 1649 roku wzniesiony zachowany do naszych czasów kościół w Jesionowie. Od 1911 roku Jesionowo odzyskało własną parafię.  
−
Pierwszy kościół, gotycki, wybudowano w XIV wieku. W czasie wojen polsko-krzyżackich z XV w. został zniszczony. W 1581 r. został odbudowany i w 1583 r. konsekrowany przez biskupa Marcina Kromera. Kościół filialny (parafia Frączki) pw. Świętych Marcina, Rocha i Walentego wybudowano w 1649 roku, w miejscu wcześniejszego, gotyckiego. Po rozbudowie o część wschodnią, kościół został konsekrowany 18 czerwca 1684 r. przez biskupa Michała Radziejowskiego. Nowe prezbiterium zbudowano w 1911 roku. Ołtarz główny, pięknie rzeźbiony, pochodzi z 1684 roku. W ołtarzu z dekoracja akantową, znajdują się rzeźby św.św. Piotra i Pawła, Jana Chrzciciela i Jana Ewangelisty. W ołtarzu znajdują się także obrazy: Trójcy Świętej oraz św. Marcina. Nad ołtarzem umieszczony jest barokowy krzyż. Boczny ołtarz, rokokowy, pochodzi z 1781 r. Drugi boczny ołtarz został przeniesiony do kaplicy w Kabikiejmach. Chór koscielny - drewniany, w stylu klasycystyczntym, prospekt organowy pochodzi z pierwszej połowy XIX w. Na wyposażeniu kościoła jest granitowa chrzcielnica oraz szafkowy zegar, wykonany przez Wiliama Smitha w Londynie. Oprawa zegara w stylu barokowo-klasycystycznym pochodzi z przełomu XVIII i XIX w.
 
−
W 1911 została przywrócona parafia.
 
 
[[File: Zabytkowa kapliczka z 1906 roku zlokalizowana przy drodze Jesionowo-Frączki.jpg|thumb|left|300px|Zabytkowa kapliczka z 1906 roku zlokalizowana przy drodze Jesionowo-Frączki]]
 
[[File: Zabytkowa kapliczka z 1906 roku zlokalizowana przy drodze Jesionowo-Frączki.jpg|thumb|left|300px|Zabytkowa kapliczka z 1906 roku zlokalizowana przy drodze Jesionowo-Frączki]]
−
 
−
 
  
 
<br/>
 
<br/>
−
 
 
[[File:Kapliczka w okolicach Jesionowa wybudowana w 1900 roku.jpg|thumb|300px|Kapliczka w okolicach Jesionowa wybudowana w 1900 roku]]
 
[[File:Kapliczka w okolicach Jesionowa wybudowana w 1900 roku.jpg|thumb|300px|Kapliczka w okolicach Jesionowa wybudowana w 1900 roku]]
  

Wersja z 17:39, 12 gru 2013


Jesionowo
Kościół pw. św. Marcina w Jesionowie
Kościół pw. św. Marcina w Jesionowie
Państwo  Polska
Województwo warmińsko-mazurskie
Powiat olsztyński
Gmina Dobre Miasto
Liczba ludności (2010) 474
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego
Mapa lokalizacyjna województwa warmińsko-mazurskiego
Jesionowo
Jesionowo
Położenie na mapie Polski
Mapa lokalizacyjna Polski
Jesionowo
Jesionowo
Ziemia

{{#invoke:Koordynaty|szablon}}


Jesionowo (niem. Eschenau) – wieś sołecka w Polsce położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie olsztyńskim, w gminie Dobre Miasto. W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa olsztyńskiego.

Miejscowość w 2010 roku była zamieszkana przez 474 osoby. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje Maria Piekarska[1].

Charakterystyka fizjograficzna

Miejscowość jest położona w północnej części Pojezierza Olsztyńskiego, w odległości 12 km na południowy wschód od Dobrego Miasta, na trasie Dobre Miasto-Tuławki.

Dzieje miejscowości

Miejscowość po raz pierwszy pojawia się w źródłach z roku 1366. W 1382 roku nowy przywilej lokacyjny został wystawiony przez biskupa Henryka Sorboma. W 1402 roku Jesionowo stało się własnością kapituły kolegiackiej w Dobrym Mieście. kościół pw. św. Św. Marcina, Rocha i Walentego został wybudowany już w XIV stuleciu. W kolejnym stuleciu uległ zniszczeniu w czasie wojen, jednak w latach 80. XVI wieku został odbudowany. Świątynię konsekrował w 1583 roku biskup Marcin Kromer. W 1649 roku wzniesiony zachowany do naszych czasów kościół w Jesionowie. Od 1911 roku Jesionowo odzyskało własną parafię.

Zabytkowa kapliczka z 1906 roku zlokalizowana przy drodze Jesionowo-Frączki


Kapliczka w okolicach Jesionowa wybudowana w 1900 roku
Pomnik ku czci mieszkańców Jesionowa poległych w czasie I wojny światowej

Zabytki

  • Kościół wzniesiony w 1649 roku, odnawiany w latach 1709, 1870. W 1911 roku zbudowano nowe prezbiterium i zakrystię. We wnętrzu zachowany ołtarz główny z 1684 roku, ołtarz boczny (1781), granitowa chrzcielnica, chór kościelny z I połowy XIX wieku oraz angielski zegar szafkowy z przełomu XVIII i XIX stulecia.
  • We wsi i okolicach znajduje się kilka zabytkowych kapliczek warmińskich
  • Pomnik ku czci mieszkańców Jesionowa i Podleśnej poległych w czasie I wojny światowej. Pomnik zlokalizowany jest przy kościelnym ogrodzeniu. Na tablicach znajduje się następująca inskrypcja w języku polskim i niemieckim:

DEN TOTEN • ZU EHRE • DEN LEBENDEN • ZUR MAHNUNG • ZMARŁYM • KU CZCI • ŻYWYM • KU PRZESTRODZE. ZUM GEDENKEN • AN DIE 56 TOTEN • DES KRIEGES • VON 1914-1918 • AUS • ESCHENAU • UND • KLINGERSWALDE. PAMIĘCI • 56 POLEGŁYM • W WOJNIE • 1914-1918 • Z • JESIONOWA • I • PODLEŚNEJ.

Bibliografia

  1. Kościoły i kaplice Archidiecezji Warmińskiej, tom I. Święta Warmia, red. prow. Bronisław Magdziarz, Olsztyn 1999.
  2. Orłowicz Mieczysław, Ilustrowany przewodnik po Mazurach Pruskich i Warmii, na nowo do druku podali Grzegorz Jasiński, Andrzej Rzempołuch, Robert Traba, Olsztyn 1991.
  3. Skurzyński Piotr, Warmia i polskie Dolne Prusy. Przewodnik turystyczny, Gdynia 2012.
  4. Suchenek Zygmunt, Dobre Miasto: skrawek uroczej Warmii, Olsztyn 2011.
  5. Warmia i Mazury. Przewodnik ilustrowany, red. Marcin Kuleszo, Barbara Wojczulanis, Olsztyn 2001.
  6. Bank Danych Lokalnych GUS [data dostępu: 3.12.2013]
  7. Dom Warmiński [data dostępu: 3.12.2013]
  8. Wikipedia: Jesionowo [data dostępu: 3.12.2013]


Przypisy

  1. ↑ http://bip.warmia.mazury.pl/dobre_miasto_gmina_miejsko_wiejska/47/43/Solectwa/ [data dostępu: 12.10.2013]


Zobacz też


Źródło: „http://encyklopedia.warmia.mazury.pl/index.php?title=Jesionowo&oldid=9103”