Komitet Powiatowy PZPR w Olsztynie

Komitet Powiatowy PZPR w Olsztynie
Rodzaj organizacji	partia polityczna
Rok założenia	1948

Komitet Powiatowy PZPR w Olsztynie [KP PZPR Olsztyn] - właść.: Komitet Powiatowy Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej w Olsztynie. Ogniwo II instancji Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej działające od grudnia 1948 r. do lutego 1962 r. na terenie powiatu olsztyńskiego.

Historia

KP PZPR Olsztyn powołany został na konferencji partyjnej 27 grudnia 1948 r. I sekretarzem został Józef Krzesiński, II sekretarzem Edmund Krupowicz. w skład egzekutywy weszli ponadto: Szczepan Bachurski, Jan Jaskólski, Stanisław Popielawski, Adam Świderski i Władysław Kucharski. W skład "plenum" weszło 17 osób. Do czasu I konferencji sprawozdawczo wyborczej (26 luty 1949 r.) władze KP miały charakter tymczasowy.
KP PZPR Olsztyn zakończył działalność w lutym 1962 r. Struktury KP połączono wówczas ze strukturami KM PZPR Olsztyn tworząc nowe ogniwo partyjne - Komitet Miasta i Powiatu PZPR w Olsztynie.

Struktura i organizacja

Komitet Powiatowy stanowił strukturę zarządzającą powiatową organizacją partyjną (tj. ogółem członków i kandydatów PZPR pracujących na terenie powiatu). Najważniejszym organem organizacji były konferencje sprawozdawczo-wyborcze, na których dokonywano wyboru władz partyjnych powiatu. Pomiędzy konferencjami najważniejszym organem PZPR w powiecie był komitet powiatowy działający poprzez zebrania plenarne. Komitet obierał spośród siebie egzekutywę, czyli rodzaj zarządu ogniwa. W ramach egzekutywy funkcjonował sekretariat (ciało nie zawsze formalne), który tworzyli sekretarze (I-szy, II-gi bądź zamiennie: organizacyjny, rolny i propagandy). Odrębnymi organami były Powiatowa Komisja Rewizyjna oraz Powiatowa Komisja Kontroli Partyjnej.
Egzekutywa KP PZPR Olsztyn liczyła od 7 do 9 osób; Komitet ("plenum") od 23 do 33 osób (w październiku 1956 r. obrano wyjątkowo liczny skład "plenum" - 45 osób.
W latach 1948-1954 struktura terenowa KP obejmowała 10 komitetów I-szej instancji:

• KM PZPR Barczewo
• 9 komitetów gminnych(Butryny, Stawiguda, Gietrzwałd, Dywity, Ramsowo, Purda, Klebark, Jonkowo, Lamkowo)

W 1955 r. komitety gminne zastąpione zostały przez komitety gromadzkie [KGr PZPR], które były strukturami słabymi i nietrwałymi: ich ilość podlegała nieustannym zmianom. W 1958 r. w powiecie olsztyńskim funkcjonowały nst. KGr PZPR: Łęgajny, Dywity, Klebark, Lamkowo, Jedzbark, Sząbruk, Trękus, Wipsowo, Skajboty, Nowa Wieś, Tuławki, Stawiguda, Gietrzwałd, Butryny, Zalbki, Dajtki, Wołowno,Ramsowo, Nowe Kawkowo, Klewki.
W 1949 r. KP liczył 1196 członków i kandydatów; w 1958 r. KP liczył 968 członków i kandydatów.
Kadencje władz KP PZPR Olsztyn określały terminy konferencji sprawozdawczo - wyborczych:

• I konferencja - 26 II 1949
• II konferencja - 16 IV 1950
• III konferencja - 9 XII 1951
• IV konferencja - 20/21 XII 1952
• V konferencja - 30 V 1954
• VI konferencja - 28 VIII 1955
• VII konferencja - 28 XI 1956
• VIII konferencja - 19 VIII 1958
• IX konferencja - 5 XII 1959

Osoby związane z organizacją

Funkcję I sekretarza KP PZPR Olsztyn pełnili:

• Józef Krzesiński (1948–1949)
• Marian Ossoliński (1949–1950
• Czesław Kurczewski(1950-1951)
• Zbigniew Białecki (1951)
• Jan Punda (1951–1952)
• Henryk Gostomski (1953–1956)
• Józef Dmochowski (1956–1957)
• Jan Gerant (1957–1958)
• Aleksy Duch (1958–1961)

Aleksy Duch

Ciekawostki

Przynajmniej do połowy lat '50-tych XX w. dla KP PZPR Olsztyn zamiennie używano nazwy "Komitet Powiatowy PZPR w Barczewie". Działo się tak z dwóch powodów: dla odróżnienia od Komitetu Miejskiego PZPR w Olsztynie, który również funkcjonował na prawach komitetu powiatowego PZPR; dla podkreślenia siedziby owego ogniwa partyjnego.

Źródła archiwalne

Archiwum Państwowe w Olsztynie, zespół nr 1156