Parafia pw. Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Prositach

Parafia pw. Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Prositach
Kościół pw. Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Prositach, fot. Mieczysław Kalski
Siedziba	Franknowo
Adres	Franknowo 12, 11-320 Jeziorany
Data powołania	XIV w.
Wyznanie	katolickie
Kościół	rzymskokatolicki
Archidiecezja	warmińska
Dekanat	Jeziorany
Kościół	Kościół pw. Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Prositach

Parafia pw. Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Prositach — rzymskokatolicka parafia leżąca w dekanacie Jeziorany należącym do archidiecezji warmińskiej. Kościół parafialny znajduje się w Prositach. Od 2005 r. proboszczem parafii jest ks. mgr Stanisław Zarzycki.

Historia parafii

Prosity zostały założone w 1354 roku przez biskupa warmińskiego Hermana z Pragi. W tym czasie wybudowano we wsi kościół. Parafia w Prositach powstała w XIV wieku i od chwili utworzenia achiprezbiteratów należała do archiprezbiteratu w Jezioranach. W wieku XV miejscowość wraz z kościołem została zniszczona w czasie wojen polsko-krzyżackich. W 1502 roku biskup warmiński Łukasz Watzenrode przekazał wieś w dożywotnie użytkowanie biskupowi pomocniczemu Janowi Wilde. W 1585 roku na fundamentach poprzedniej świątyni wybudowano kościół. Konsekrował go 26 października 1608 biskup warmiński Szymon Rudnicki, ku czci Wniebowzięcia i Oczyszczenia Maryi. Prawdopodobnie już od początku powstania wspólnoty w Prositach prowadzono szkołę parafialną. W 1789 funkcję nauczyciela w tej szkole pełnił organista Andrzej Parzan. Obecna neogotycka świątynia powstała w latach 1840–1842. Kościół otoczono kamiennym murem z dwiema kutymi z żelaza bramami. 17 sierpnia 1845 biskup pomocniczy Józef Ambroży Geritz dokonał konsekracji nowo wybudowanego kościoła. W Prositach urodził się Josef Engling, kleryk seminarium pallotynów, współtwórca Ruchu Szensztackiego, wobec którego toczy się aktualnie proces beatyfikacyjny. W połowie XIX wieku do parafii należały wsie Księżno, Lądek i Biegonity. Do parafii należą również kaplice w Księżnie i Lądku. Proboszcz parafii Stanisław Zarzycki obejmuje opieką duszpasterską również parafię pw. św. Stanisława Biskupa Męczennika we Franknowie.

Kościół w Prositach, fot. Mieczysław Kalski

Kaplica filialna w Lądku, fot. Mieczysław Kalski

Tablica przy kościele w Prositach, fot. Mieczysław Kalski

Kler parafialny

Proboszczowie:

• Jan Heisch (od 1588)
• Michał Grzywacz (od 1607)
• Walenty Bibersänger (od 1632)
• Michał Lemke (od 1647)
• Michał Grunenberg (od 1650)
• Jerzy Bartsch (od 1658)
• Jan Filip Lieder (od 1663)
• Jan Wacław Wunder (od 1666)
• Jan Albert Hatten (od 1690)
• Jan Eberlein (od 1692)
• Albert Bohms (od 1698)
• Krzysztof Grzegorz Kösling (od 1702)
• Andrzej Gerigk (od 1705)
• Jan Michał Kuhn (od1721)
• Jerzy Kuhn (od 1734)
• Piotr Ignacy Kunigk (od 1748)
• Jan Fryderyk Katzki (od 1750)
• Jan Kehsler (od 1757)
• Michał Zimmermann (od 1767)
• Jan Rapierski (od 1783)
• Jan Bethke (od 1791)
• Franciszek Wock (od 1804)
• Piotr Basner (od 1804)
• Maciej Arendt (od 1815)
• Józef Schmidt (od 1817)
• Jan Milkau (od 1847)
• Jan Zett (od 1883)
• Antoni Fink (od 1891)
• Albert Packheister (od 1904)
• Paweł Arendt (od 1918)
• Adalbert Prothmann (od 1919)
• Herman Büchmann (1932–1947)
• Wincenty Borsuk (1948–1965)
• Bronisław Magdziarz (1965–1980)
• Stanisław Parfieńczyk (1980–1988)
• Tadeusz Piszczatowski (1988–2005)
• Stanisław Zarzycki (od 2005)

Filie parafii

• kaplica filialna w Księżnie
• kaplica filialna w Lądku

Zobacz też

Archidiecezja Warmińska

Bibliografia

Kościoły i kaplice Archidiecezji Warmińskiej, red. Bronisław Magdziarz, Olsztyn 1999
Katalog duchowieństwa katolickiego diecezji warmińskiej (do 1945 roku), Andrzej Kopiczko, Olsztyn 2003
Katalog duchowieństwa katolickiego diecezji warmińskiej (1945-1992), Andrzej Kopiczko, Olsztyn 2006
Prosity. Wieś dwóch Sług Bożych. bisztynek24 [1.11.2014]
Parafia Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Prositach Wikipedia [1.11.2014]
Prosity Wikipedia] [1.11.2014]