Ryszard Knosała

Ryszard Knosała
Ryszard Knosała wśród wychowanków, źródło: Szkoła Podstawowa nr 1 im. Ryszarda Knosały w Olsztynie [14.04.2014]
Data i miejsce urodzenia	1907 r. Żelazna
Data i miejsce śmierci	1945 r. Dachau
Przyczyna śmierci	tyfus plamisty
Miejsce spoczynku	cmentarz komunalny przy ul. Poprzecznej w Olsztynie

Ryszard Knosała (ur. 21 lutego 1907 r. w Żelaznej, zm. 6 lutego 1945 r. w Dachau) – nauczyciel szkół polskich w Niemczech. Działacz oświatowy na Śląsku Opolskim, Warmii i Mazurach. Kierownik szkół polskich w Chaberkowie i Olsztynie.

Życiorys

Urodził się niedaleko Opola jako syn Jana i Pauliny. Wychował się rodzinie śląskiej o polskich tradycjach. Edukację rozpoczął w Żelaznej, następnie kształcił się w Polsce. W marcu 1938 r. zawarł związek małżeński z Władysławą Styp-Rekowską.

Na początku września 1939 r. został aresztowany i osadzony w więzieniu w Olsztynku. Od marca 1940 r. przebywał w obozach koncentracyjnych w Hohenbruch, w Działdowie, Dachau. W ostatnim obozie pełnił funkcję tłumacza obozowego oraz był kierownikiem poczty obozowej. Zmarł w obozie po zaszczepieniu przeciwko tyfusowi plamistemu w 1945 r.

Szkoła i wykształcenie

W 1926 r. ukończył Seminarium Nauczycielskie w Tarnowskich Górach. Studiował w Instytucie Pedagogicznym w Katowicach. W 1932 r. zdał drugi egzamin pedagogiczny i zdobył kwalifikacje zawodowe.

Praca

Pracę nauczycielską rozpoczął w 1927 r. w szkole w Wielkich Piekarach. Od października 1933 r. pracował jak referent w Konsulacie Polskim w Lipsku. W 1934 r. objął kierownictwo Katolickiej Szkoły Polskiej w Chaberkowie. Następnie uczył w Katolickiej Szkole Polskiej w Nowej Kaletce i Katolickiej Szkole Polskiej w Olszynie.

Działalność społeczna, kulturalna, naukowa, polityczna

W latach 1935–1939 był komendantem Hufca Wschodniopruskiego (później Warmińskiego) działającego na Warmii, Mazurach i Powiślu z ramienia Związku Harcerstwa Polskiego w Niemczech. Wcześniej działał w Związku Strzeleckim i Klubie Sportowym "Sparta".

Nagrody i odznaczenia

• brązowy medal śląski "Za długoletnią służbę"
• pośmiertnie Krzyż Grunwaldu II klasy

Ciekawostki

Jego imię nadano Szkole Podstawowej nr 1 w Olsztynie i jednej z olsztyńskich ulic.

Bibliografia

Filipkowski Tadeusz, W obronie polskiego trwania. Nauczyciele polscy na Warmii, Mazurach i Powiślu w latach międzywojennych, Olsztyn 1989.

Oracki Tadeusz, Sylwetki polskich nauczycieli i organizatorów szkolnictwa na Warmii, Mazurach i Powiślu w latach 1920–1939, "Komunikaty Mazursko-Warmińskie" 1961, nr 2.