Pstrąg potokowy

Pstrąg potokowy
Salmo trutta m. fario`
Linnaeus, 1758
Salmo trutta m. fario Linnaeus, 1758
źródło: wikicommoms
Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	promieniopłetwe
Rząd	łososiokształtne
Rodzina	łososiowate
Rodzaj	Salmo
Gatunek	Pstrąg potokowy
Synonimy
Salmo fario Linnaeus, 1758 Trutta fario Linnaeus, 1758

Pstrąg potokowy (Salmo trutta morpha trutta) – ryba z rodziny łososiowatych (Salmonidae), należąca do gatunku Salmo trutta, ekologiczna odmiana troci atlantyckiej (S. t. trutta), przystosowana do życia wyłącznie w wodach słodkich.

Morfologia

Pstrąg potokowy ciało ma wyciągnięte, w zależności od charakteru wody mniej lub bardziej wygrzbiecone i bocznie spłaszczone, z szerokim trzonem ogonowym. Płetwa tłuszczowa pomiędzy płetwą grzbietową i ogonową. Łuski drobne, głowa o tępo zakończonym, szeroko wciętym pysku, sięgającym tylnej krawędzi oka; 2–5 górnych i dolnych wyrostków filtracyjnych pierwszego łuku skrzelowego jest guzkowatych, środkowe są pałeczkowate. Tylny brzeg płetwy ogonowej jest u młodych ryb owalnie wcięty. U dorosłych jest prawie prosty. Ubarwienie bardzo zmienne, zależnie od miejsca przebywania, najczęściej od zielonkawego do brązowawego. Na bokach, tak powyżej, jak i poniżej linii bocznej, plamy ciemne oraz czerwone z białą obwódką. Płetwa tłuszczowa jasna, czerwono cętkowana. Młode ryby mają 6–9 ciemnych poprzecznych plam. Długość 20–40, maksymalnie 50 cm.

Odżywianie

Jest typowym drapieżnikiem. Młode osobniki zjadają larwy owadów i skorupiaki. Dorosłe zjadają głównie ryby i owady. Często przechodzi na pokarm sezonowy, np. wczesną wiosną bardzo chętnie zjada świeżo wybudzone ze snu zimowego żaby. W maju odżywia się jętką majową, lipiec-sierpień- głównie małe ryby: cierniki, głowacze, słonecznice, kozy itp. Przystępując do tarła nie przestaje się odżywiać, powszechny jest również kanibalizm.

Występowanie

W Polsce liczny na południu i północy kraju. Występuje w górskich potokach Beskidów, Tatr, Sudetów, Jury Krakowsko-Częstochowskiej, także w rzekach Dolnego Śląska, Pomorza Zachodniego i Środkowego, na Warmii i Mazurach, w dopływach Warty.

Tarło

Do tarła przystępuje jesienią podejmując krótkie (z reguły kilkukilometrowe) wędrówki tarłowe do niewielkich dopływów ze żwirowym dnem. Jednej samicy zazwyczaj towarzyszy kilka samców. Ikra jest składana do zagłębień wykopanych przez samice w żwirze pokrywającym dno. Zapiaszczenie tego żwiru ma silny wpływ na przeżywalność ikry i w miejscach gdzie jest ono bardzo silne, tarło może się okazać zupełnie nieefektywne i larwy się nie wylęgną. Larwy tuż po wylęgu mają duży woreczek żółtkowy.

Ochrona i zagrożenie

W Polsce zagrożony z powodu systematycznego niszczenia jego siedlisk poprzez postępującą zabudowę hydrotechniczną rzek górskich oraz dużą presję wędkarską i kłusownictwo.

W wodach będących w użytkowaniu Polskiego Związku Wędkarskiego obowiązują następujące regulacje dotyczące ochrony pstrąga potokowego: w Wiśle i jej dopływach od jej źródeł do ujścia rzeki San; w rzece San oraz jej dopływach, w rzece Odra i jej dopływach od granicy państwowej z Czechami do ujścia rzeki Bystrzycy, oraz w rzece Bystrzyca i jej dopływach:

• okres ochronny: 1 września–31 stycznia
• wymiar ochronny: 25 cm

Pozostałe wody:

• okres ochronny: 1 września–31 grudnia
• wymiar ochronny: 30 cm

Limit dziennego połowu: 3 sztuki (łącznie z amurem białym, boleniem, brzaną, lipieniem, karpiem, szczupakiem i sandaczem).

W wodach użytkowanych przez PZW można wędkować przez całą dobę, z wyjątkiem wód krainy pstrąga i lipienia (wymienionych w odrębnym informatorze PZW), gdzie wolno wędkować tylko w porze dziennej, tj. od świtu do zmierzchu (1 godz. przed wschodem słońca i 1 godz. po zachodzie słońca). Na wodach tych oprócz przepisów ogólnych PZW obowiązują dodatkowe szczegółowe zasady wędkowania i regulacje dotyczące ochrony uchwalone przez poszczególne okręgi, na terenie których wymiary ochronne czy limit dzienny może różnić się od zasad ogólnych dotyczących całego kraju. Na przykład w Okręgu PZW Białystok dla pstrąga potokowego i lipienia obowiązuje wymiar ochronny 35 cm i limit dzienny 2 sztuk łącznie.

Bibliografia

Pstrąg potokowy, pl.wikipedia.org [13.10.2014]
fishing.pl [13.10.2014]