Parafia pw. Narodzenia Najświętszej Maryi Panny w Paluzach: Różnice pomiędzy wersjami
Z Encyklopedia Warmii i Mazur
| [wersja nieprzejrzana] | [wersja zweryfikowana] |
| Linia 17: | Linia 17: | ||
|dzień wspomnienia = | |dzień wspomnienia = | ||
|www = | |www = | ||
| − | }}<br/> | + | }} |
| + | ''' Parafia pw. Narodzenia Najświętszej Maryi Panny w Paluzach ''' — rzymskokatolicka parafia leżąca w dekanacie [[Reszel]] należącym do archidiecezji warmińskiej. [[lkwim: pw. Narodzenia Najświętszej Maryi Panny w Paluzach|Kościół parafialny]] znajduje się w [[Paluzy|Paluzach]]. Obecnie (2014 r.) proboszczem parafii jest ks. mgr [[Wojciech Puszcz]]. | ||
| + | <br/><br/> | ||
| + | [[Plik:parafiaapaluzy2.jpg|right|thumb|288px|Paluzy, warmińska kapliczka, w części zachodniej wsi, przy drodze na Michałowo, autor: S.Czachorowski, źródło: [http://commons.wikimedia.org/wiki/File:Paluzy_kapliczka6.JPG Wikimedia Commons] [22.10.2014]]]<br/> | ||
| + | [[Plik:parafia1paluzy1.jpg|right|thumb|288px|Paluzy, kapliczka w środku wsi przy sklepie, przed drogą do kościoła, autor: S.Czachorowski, źródło: [http://commons.wikimedia.org/wiki/File:Paluzy_kapliczka_przysklepie.JPG Wikimedia Commons] [22.10.2014]]]<br/> | ||
| + | == Historia parafii == | ||
| + | Akt lokacyjny wsi 10 marca 1345 wystawili prepozyt Jan z kapituły warmińskiej i warmiński wójt krajowy Henryk von Luter. Zasadźca miał do obsadzenia 66 włók czynszowych na prawie chełmińskim, a na całość wsi składało się jeszcze 8 włók sołeckich i 6 włók na uposażenie parafii. | ||
| − | + | Kościół w Paluzach pw. Najświętszej Marii Panny istniał już w 1355 roku. Konsekrował go 20 czerwca 1409 biskup warmiński [[Henryk Vogelsang]] ku czci św. Krzyża, Matki Boskiej, św. Katarzyny i Wszystkich Świętych. Jest to budowla gotycka, orientowana, murowana z cegły na podmurowaniu z kamieni polnych, salowa na rzucie prostokąta, z zakrystią od północy zamienioną na kaplicę chrzcielną, kruchtą od południa oraz kwadratową wieżą od zachodu. W 1890 korpus przedłużono ku wschodowi o jedną oś okienną oraz dobudowano prezbiterium z zakrystiami. W nawie i kruchtach stropy drewniane, przy czym strop w kruchcie ozdobiony jest polichromią zapewne z 1698 roku. Po rozbudowie kościoła w 1890 roku kościół ponownie konsekrował biskup biskup [[lkwim:Andrzej Thiel|Andrzej Thiel]] ku czci Matki Boskiej i św. Walentego w roku 1896. | |
| − | + | Proboszcz parafii Wojciech Puszcz obejmuje opieką duszpasterską również [[Parafia pw. św. Mikołaja w Grzędzie|parafię pw. św. Mikołaja w Grzędzie]]. | |
| − | |||
| − | |||
| − | |||
== Kler parafialny == | == Kler parafialny == | ||
| Linia 64: | Linia 67: | ||
*[[Romuald Mężyński]] (2000–2001) | *[[Romuald Mężyński]] (2000–2001) | ||
*[[Wojciech Puszcz]] | *[[Wojciech Puszcz]] | ||
| − | |||
| − | |||
== Zobacz też == | == Zobacz też == | ||
[http://archwarmia.pl/ Archidiecezja Warmińska]<br/> | [http://archwarmia.pl/ Archidiecezja Warmińska]<br/> | ||
[[lkwim:Kościół pw. Narodzenia Najświętszej Marii Panny w Paluzach|Kościół pw. Narodzenia Najświętszej Marii Panny w Paluzach]]<br/> | [[lkwim:Kościół pw. Narodzenia Najświętszej Marii Panny w Paluzach|Kościół pw. Narodzenia Najświętszej Marii Panny w Paluzach]]<br/> | ||
[http://www.bisztynek24.pl/marquardt.html Sługa Boży Ksiądz Johannes Marquardt. Zastrzelony i pochowany w Paluzach.]<br/> | [http://www.bisztynek24.pl/marquardt.html Sługa Boży Ksiądz Johannes Marquardt. Zastrzelony i pochowany w Paluzach.]<br/> | ||
| − | |||
| − | |||
== Bibliografia == | == Bibliografia == | ||
''Kościoły i kaplice Archidiecezji Warmińskiej'', red. Bronisław Magdziarz, Olsztyn 1999<br/> | ''Kościoły i kaplice Archidiecezji Warmińskiej'', red. Bronisław Magdziarz, Olsztyn 1999<br/> | ||
''Katalog duchowieństwa katolickiego diecezji warmińskiej (do 1945 roku)'', Andrzej Kopiczko, Olsztyn 2003<br/> | ''Katalog duchowieństwa katolickiego diecezji warmińskiej (do 1945 roku)'', Andrzej Kopiczko, Olsztyn 2003<br/> | ||
''Katalog duchowieństwa katolickiego diecezji warmińskiej (1945-1992)'', Andrzej Kopiczko, Olsztyn 2006<br/> | ''Katalog duchowieństwa katolickiego diecezji warmińskiej (1945-1992)'', Andrzej Kopiczko, Olsztyn 2006<br/> | ||
| − | [http://www.bisztynek24.pl/paluzy.html Paluzy. Wieś na granicy Warmii | + | [http://www.bisztynek24.pl/paluzy.html bisztynek24.pl, ''Paluzy. Wieś na granicy Warmii'']] [22.10.2014]<br/> |
| − | [http://pl.wikipedia.org/wiki/Parafia_Narodzenia_Naj%C5%9Bwi%C4%99tszej_Maryi_Panny_w_Paluzach ''Parafia Narodzenia Najświętszej Maryi Panny w Paluzach'' | + | [http://pl.wikipedia.org/wiki/Parafia_Narodzenia_Naj%C5%9Bwi%C4%99tszej_Maryi_Panny_w_Paluzach ''Parafia Narodzenia Najświętszej Maryi Panny w Paluzach'', pl.wikipedia.org] [22.10.2014]<br/> |
<br/> | <br/> | ||
[[Kategoria: Kościół]] | [[Kategoria: Kościół]] | ||
| − | [[Kategoria: Kościół | + | [[Kategoria: Kościół rzymskokatolicki]] |
[[Kategoria: Parafie rzymskokatolickie]] | [[Kategoria: Parafie rzymskokatolickie]] | ||
[[Kategoria: Archidiecezja warmińska]] | [[Kategoria: Archidiecezja warmińska]] | ||
Wersja z 00:31, 27 lut 2015
| Parafia pw. Narodzenia Najświętszej Maryi Panny w Paluzach | |
| | |
 Paluzy Kościół pw. Narodzenia Najświętszej Marii Panny w Paluzach, autor: S.Czachorowski, źródło: Wikimedia Commons
| |
| Siedziba | Grzęda |
| Adres | Grzęda, 11-230 Bisztynek |
| Data powołania | 20 czerwca 1409 r. |
| Wyznanie | katolickie |
| Kościół | rzymskokatolicki |
| Archidiecezja | warmińska |
| Dekanat | Reszel |
| Kościół | Kościół pw. Narodzenia Najświętszej Marii Panny w Paluzach |
Parafia pw. Narodzenia Najświętszej Maryi Panny w Paluzach — rzymskokatolicka parafia leżąca w dekanacie Reszel należącym do archidiecezji warmińskiej. Kościół parafialny znajduje się w Paluzach. Obecnie (2014 r.) proboszczem parafii jest ks. mgr Wojciech Puszcz.
Paluzy, warmińska kapliczka, w części zachodniej wsi, przy drodze na Michałowo, autor: S.Czachorowski, źródło: Wikimedia Commons [22.10.2014]
Paluzy, kapliczka w środku wsi przy sklepie, przed drogą do kościoła, autor: S.Czachorowski, źródło: Wikimedia Commons [22.10.2014]
Historia parafii
Akt lokacyjny wsi 10 marca 1345 wystawili prepozyt Jan z kapituły warmińskiej i warmiński wójt krajowy Henryk von Luter. Zasadźca miał do obsadzenia 66 włók czynszowych na prawie chełmińskim, a na całość wsi składało się jeszcze 8 włók sołeckich i 6 włók na uposażenie parafii.
Kościół w Paluzach pw. Najświętszej Marii Panny istniał już w 1355 roku. Konsekrował go 20 czerwca 1409 biskup warmiński Henryk Vogelsang ku czci św. Krzyża, Matki Boskiej, św. Katarzyny i Wszystkich Świętych. Jest to budowla gotycka, orientowana, murowana z cegły na podmurowaniu z kamieni polnych, salowa na rzucie prostokąta, z zakrystią od północy zamienioną na kaplicę chrzcielną, kruchtą od południa oraz kwadratową wieżą od zachodu. W 1890 korpus przedłużono ku wschodowi o jedną oś okienną oraz dobudowano prezbiterium z zakrystiami. W nawie i kruchtach stropy drewniane, przy czym strop w kruchcie ozdobiony jest polichromią zapewne z 1698 roku. Po rozbudowie kościoła w 1890 roku kościół ponownie konsekrował biskup biskup Andrzej Thiel ku czci Matki Boskiej i św. Walentego w roku 1896.
Proboszcz parafii Wojciech Puszcz obejmuje opieką duszpasterską również parafię pw. św. Mikołaja w Grzędzie.
Kler parafialny
Proboszczowie:
- Henryk Mohnbeck (1398)
- Baltazar Rabe (od 1398)
- Hermann (od 1421)
- Andrzej Borgk (od 1435)
- Laurenty Lumpe (od 1484)
- Laurenty Hovemann (od 1550)
- Mikołaj Schirmann (od 1565)
- Mikołaj Wohlgemuth (od 1584)
- Piotr Wagner (od 1616)
- Henryk Bochholz (od 1626)
- Urban Werner (od 1635)
- Walenty Humann (od 1639)
- Michał Albrecht (od 1643)
- Ambroży Albrecht Helming (od 1682)
- Michał Franciszek Lokau (od 1690)
- Marcin Wilhelm Fischer (od 1715)
- Jan Joachim Kloos (od 1727)
- Daniel Józef Bahr (od 1736)
- Jan Kareschell (od 1750)
- Walenty Biermann (od 1754)
- Jan Chryzostom Mocki (od 1763)
- Jakub Harwart (od 1775)
- Jan Penquitt (od 1783)
- Antoni Eichholz (od 1806)
- Grzegorz Albert Hintz (od 1814)
- Walenty Penquitt (od 1819)
- Jan Pult (od 1840)
- Henryk Stankewitz (od 1871)
- Józef Strehl (od 1912)
- Brunon Dombrowski (1929)
- Jan Marquardt (od 1929)
- Krystian Beu (od 1940)
- Edward Palm (od 1944)
- Jan Pietrzyk (1987–2000)
- Romuald Mężyński (2000–2001)
- Wojciech Puszcz
Zobacz też
Archidiecezja Warmińska
Kościół pw. Narodzenia Najświętszej Marii Panny w Paluzach
Sługa Boży Ksiądz Johannes Marquardt. Zastrzelony i pochowany w Paluzach.
Bibliografia
Kościoły i kaplice Archidiecezji Warmińskiej, red. Bronisław Magdziarz, Olsztyn 1999
Katalog duchowieństwa katolickiego diecezji warmińskiej (do 1945 roku), Andrzej Kopiczko, Olsztyn 2003
Katalog duchowieństwa katolickiego diecezji warmińskiej (1945-1992), Andrzej Kopiczko, Olsztyn 2006
bisztynek24.pl, Paluzy. Wieś na granicy Warmii] [22.10.2014]
Parafia Narodzenia Najświętszej Maryi Panny w Paluzach, pl.wikipedia.org [22.10.2014]
