Żelazna Góra: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja zweryfikowana] | [wersja zweryfikowana] |
| Linia 5: | Linia 5: | ||
|herb artykuł = | |herb artykuł = | ||
|dopełniacz wsi = | |dopełniacz wsi = | ||
| − | |zdjęcie = | + | |zdjęcie = zelazna gora.jpg |
| − | |opis zdjęcia = Kościół w Żelaznej Górze. Źródło: [http:// | + | |opis zdjęcia = Kościół w Żelaznej Górze. Źródło: [http://archipelag.ceik.eu archipelag.ceik.eu] |
|rodzaj miejscowości = wieś sołecka | |rodzaj miejscowości = wieś sołecka | ||
|województwo = warmińsko-mazurskie | |województwo = warmińsko-mazurskie | ||
| Linia 29: | Linia 29: | ||
|www = | |www = | ||
}}<br/> | }}<br/> | ||
| + | [[image:zelazna gora2.jpg|thumb|right|290px|Budynek dawnej Gromadzkiej Rady Narodowej w Żelaznej Górze.<br>Źródło: [http://archipelag.ceik.eu archipelag.ceik.eu]]] | ||
''' Żelazna Góra ''' (niem. ''Eisenberg'') – wieś sołecka położona w [[Województwo warmińsko-mazurskie|województwie warmińsko–mazurskim]], w [[Powiat braniewski|powiecie braniewskim]], w [[Braniewo (gmina wiejska)|gminie Braniewo]]. W latach 1975–1998 miejscowość należała [[Podział administracyjny|administracyjnie]] do [[Województwo elbląskie|województwa elbląskiego]]. W 2010 roku liczyła 391 mieszkańców. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje [[Andrzej Jarzębski]]<ref>[http://www.gminabraniewo.pl/cms/index.php/zelaznagora/ Strona Gminy Braniewo] [12.11.2013]</ref>. | ''' Żelazna Góra ''' (niem. ''Eisenberg'') – wieś sołecka położona w [[Województwo warmińsko-mazurskie|województwie warmińsko–mazurskim]], w [[Powiat braniewski|powiecie braniewskim]], w [[Braniewo (gmina wiejska)|gminie Braniewo]]. W latach 1975–1998 miejscowość należała [[Podział administracyjny|administracyjnie]] do [[Województwo elbląskie|województwa elbląskiego]]. W 2010 roku liczyła 391 mieszkańców. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje [[Andrzej Jarzębski]]<ref>[http://www.gminabraniewo.pl/cms/index.php/zelaznagora/ Strona Gminy Braniewo] [12.11.2013]</ref>. | ||
<br/><br/> | <br/><br/> | ||
| Linia 47: | Linia 48: | ||
==Kultura== | ==Kultura== | ||
| − | W miejscowości organizowane są [[Plenery Malarskie Żelazna Góra | plenery malarskie]]. | + | *W miejscowości organizowane są [[Plenery Malarskie Żelazna Góra | plenery malarskie]]. |
| − | + | *We wsi realizowany jest projekt [[lkwim:Centrum Edukacji i Inicjatyw Kulturalnych w Olsztynie|Centrum Edukacji i Inicjatyw Kulturalnych w Olsztynie]] pod nazwą [http://archipelag.ceik.eu/ "Archipelag - atlas miejsc niezwykłych Warmii i Mazur"]. | |
== Szkolnictwo == | == Szkolnictwo == | ||
Aktualna wersja na dzień 08:36, 15 kwi 2015
| Żelazna Góra | |
| | |
 Kościół w Żelaznej Górze. Źródło: archipelag.ceik.eu
| |
| Rodzaj miejscowości | wieś sołecka |
| Państwo |  Polska
|
| Województwo | warmińsko-mazurskie |
| Powiat | braniewski |
| Gmina | Braniewo |
| Liczba ludności (2010) | 391 |
| Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego   Żelazna Góra | |
| Położenie na mapie Polski  Żelazna Góra | |
{{#invoke:Koordynaty|szablon}} | |
Żelazna Góra (niem. Eisenberg) – wieś sołecka położona w województwie warmińsko–mazurskim, w powiecie braniewskim, w gminie Braniewo. W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa elbląskiego. W 2010 roku liczyła 391 mieszkańców. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje Andrzej Jarzębski[1].
Spis treści
Położenie
Wieś położona jest w północnej części województwa warmińsko–mazurskiego, na obszarze Wzniesień Górowskich, pomiędzy strumieniami Banówka i Omaza, 16 km na wschód od Braniewa, na południe od drogi krajowej nr 22.
Dzieje miejscowości
Wieś otrzymała przywilej lokacyjny w 1308 roku. W latach 1482–1590 wielokrotnie była oddawana w dzierżawę. Istniały tu obok siebie: majątek szlachecki oraz wieś. Stan ten utrzymał się aż do II wojny światowej. W Żelaznej Górze znajdował się dawniej kościół ewangelicki wybudowany z polnych kamieni oraz z cegły już w XIV wieku jako świątynia katolicka w stylu gotyckim, przejęty przez ewangelików po reformacji. Obecnie pozostały z niego ruiny. Tutejszy pastor odprawiał msze w Pieniężnie po I rozbiorze Polski i osiedleniu się w mieście pierwszych protestantów; dopiero w 1817 roku zbór ewangelicki w Pieniężnie otrzymał własnego duszpasterza. Z kolei w jednym z domów mieszkalnych z drugiej połowy XIX wieku urządzono kaplicę, do której w 1948 roku przeniesiono z kościoła ewangelickiego barokowy ołtarz (1700).
Po II wojnie światowej Żelazna Góra była siedzibą gminy, a następnie gromady. Założono tu Państwowe Gospodarstwo Rolne, w roku szkolnym 1955/1956 uruchomiono siedmioklasową szkołę podstawową, a także bibliotekę gromadzką i świetlicę. W tym samym okresie powstał we wsi ośrodek zdrowia oraz urząd pocztowy.
Gospodarka
We wsi znajduje się siedziba leśnictwa należącego do Nadleśnictwa Zaporowo.
Kultura
- W miejscowości organizowane są plenery malarskie.
- We wsi realizowany jest projekt Centrum Edukacji i Inicjatyw Kulturalnych w Olsztynie pod nazwą "Archipelag - atlas miejsc niezwykłych Warmii i Mazur".
Szkolnictwo
Zabytki
- kościół pw. św. Rodziny wraz z cmentarzem katolicko–ewangelickim z XIV wieku oraz plebania
- domy nr: 6, 10, 12, 13, 14, 18, 19, 20, 21, 22, 23, 24, 26, 27, 28, 29, 30, 32, 34
Bibliografia
Braniewo. Z dziejów miasta i powiatu, red. Andrzej Wakar i in., Olsztyn 1973.
Statistisch-Topographisches Adreß-Handbuch von Ostpreussen, Commission bei Wilhelm Koch, Königsberg 1857.
Warmia i Mazury. Przewodnik ilustrowany, red. Marcin Kuleszo, Barbara Wojczulanis, Olsztyn 2001.
Wojewódzka Ewidencja Zabytków [12.11.2013]
Strona Urzędu Gminy Braniewo [12.11.2013]
Bank Danych Lokalnych GUS [12.11.2013]
Verwaltungsgeschichte [12.11.2013]
Przypisy
- ↑ Strona Gminy Braniewo [12.11.2013]
