Uzdowo: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja nieprzejrzana] | [wersja zweryfikowana] |
(Utworzono nową stronę "{{Wieś infobox |nazwa = Uzdowo |herb wsi = |flaga wsi = |herb artykuł = |dopełniacz wsi = |zdję...") |
|||
| Linia 5: | Linia 5: | ||
|herb artykuł = | |herb artykuł = | ||
|dopełniacz wsi = | |dopełniacz wsi = | ||
| − | |zdjęcie = | + | |zdjęcie = |
| − | |opis zdjęcia = | + | |opis zdjęcia = |
|rodzaj miejscowości = | |rodzaj miejscowości = | ||
|województwo = warmińsko-mazurskie | |województwo = warmińsko-mazurskie | ||
| Linia 19: | Linia 19: | ||
|kod pocztowy = | |kod pocztowy = | ||
|tablice rejestracyjne = | |tablice rejestracyjne = | ||
| − | |SIMC = | + | |SIMC = |
|mapa wsi = | |mapa wsi = | ||
|kod mapy = PL-WN | |kod mapy = PL-WN | ||
| − | |stopniN = 53 |minutN = | + | |stopniN = 53 |minutN = 20 |sekundN = 50 |
| − | |stopniE = | + | |stopniE = 20 |minutE = 06 |sekundE = 10 |
|commons = | |commons = | ||
|wikipodróże = | |wikipodróże = | ||
| Linia 36: | Linia 36: | ||
== Położenie == | == Położenie == | ||
| − | Wieś położona jest w południowej części województwa warmińsko-mazurskiego, | + | Wieś położona jest w południowej części województwa warmińsko-mazurskiego, na pograniczu [[Pojezierze Mazurskie|Pojezierza Mazurskiego]] i [[Nizina Mazowiecka|Niziny Mazowieckiej]], 14 km na północ od [[Działdowo|Działdowa]]; krzyżują się tu drogi wojewódzkie nr 538 i 542 |
<br/> | <br/> | ||
== Dzieje miejscowości == | == Dzieje miejscowości == | ||
| + | Wieś powstała w ramach kolonizacji południowych terenów państwa [[Zakon Krzyżacki|Zakonu Krzyżackiego]], na obszarze ogromnych dóbr nadanych w 1321 roku Piotrowi z [[Leszcza]] i towarzyszom (zob. [[Wilamowo (gm. Działdowo)|Wilamowo]]). Istniała już przed 1382 rokiem, kiedy to Heineman z Uzdowa sprawował urząd sędziego ziemskiego ostródzkiego; w 1440 roku Jan z Uzdowa pełnił tę samą funkcję (był on również członkiem [[Związek Pruski|Związku Pruskiego]]). 13 lipca 1410 roku przez Uzdowo przechodziła armia króla [[Władysław Jagiełło|Władysława Jagiełły]] w drodze pod [[Grunwald]]. Wieś została zasiedlona przez osadników z ziemi dobrzyńskiej. Wywodzi się stąd szlachecki ród Uzdowskich (pierwotnie z ziemi chełmińskiej). Pod koniec XVII wieku Uzdowo należało do rodziny Ostaszewskich, a w następnym stuleciu do Wierzbickich, Zielińskich i Rybińskich. | ||
| + | |||
| + | Kościół w Uzdowie wybudowano już w czasach krzyżackich. Od XVI wieku była to świątynia ewangelicka, siedziba parafii. Przy kościele działała szkoła parafialna. | ||
| + | |||
| + | 27 sierpnia 1914 roku stoczono krwawą bitwę pod Uzdowem - część kontrofensywy wojsk niemieckich. W 1919 roku na mocy traktatu wersalskiego wieś - wraz z całą Działdowszczyzną - przyznana została Rzeczpospolitej Polskiej. W 1939 roku znalazła się pod okupacją niemiecką. W drugiej połowie lat 50. Uzdowo było krótko siedzibą [[gromada Uzdowo|gromady]]. Na początku lat 60. w czynie społecznym założono tu wiejski dom kultury. | ||
| + | |||
Liczba mieszkańców | Liczba mieszkańców | ||
| − | 1857 - | + | 1857 - 520 osób |
| − | + | 1931 - 886 osób | |
| − | |||
<br/> | <br/> | ||
| Linia 55: | Linia 60: | ||
<br/> | <br/> | ||
| − | == | + | == Turystyka == |
| − | + | Wieś znajduje się na jednym ze [[szlaki grunwaldzkie|szlaków grunwaldzkich]]: [[Lidzbark]] - [[Gródki]] - [[Wysoka]] - [[Działdowo]] - Uzdowo - [[Grunwald]] | |
<br/> | <br/> | ||
| Linia 67: | Linia 72: | ||
== Bibliografia == | == Bibliografia == | ||
| + | #Achremczyk Stanisław, ''Historia Warmii i Mazur'', t. 2, Olsztyn 2011. | ||
#''Działdowo. Z dziejów miasta i powiatu'', red. Wanda Korycka, Olsztyn 1966. | #''Działdowo. Z dziejów miasta i powiatu'', red. Wanda Korycka, Olsztyn 1966. | ||
| − | #''Statistisch-Topographisches Adreß-Handbuch von Ostpreussen, Commission bei Wilhelm Koch'', Königsberg 1857. | + | #''Mazury. Słownik stronniczy, ilustrowany'', red. Waldemar Mierzwa, Dąbrówno 2008. |
| + | #Orłowicz Mieczysław, ''Ilustrowany przewodnik po Mazurach Pruskich i Warmii'', Na nowo podali do druku Grzegorz Jasiński, Andrzej Rzempołuch, Robert Traba, Olsztyn 1991.#''Statistisch-Topographisches Adreß-Handbuch von Ostpreussen, Commission bei Wilhelm Koch'', Königsberg 1857. | ||
| + | #''Warmia i Mazury. Przewodnik ilustrowany'', red. Marcin Kuleszo, Barbara Wojczulanis, Olsztyn 2001. | ||
#[http://www.wuoz.olsztyn.pl/| Wojewódzka ewidencja zabytków] [data dostępu: 12.11.2013] | #[http://www.wuoz.olsztyn.pl/| Wojewódzka ewidencja zabytków] [data dostępu: 12.11.2013] | ||
| − | #Gminna ewidencja zabytków w: [http://www.dzialdowo.ug.gov.pl/?c=102| Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego gminy Działdowo] [data dostępu: 12.11.2013 | + | #Gminna ewidencja zabytków w: [http://www.dzialdowo.ug.gov.pl/?c=102| Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego gminy Działdowo] [data dostępu: 12.11.2013] |
#[http://www.stat.gov.pl/bdl/app/samorzad_m.dims| Bank Danych Lokalnych GUS] [data dostępu: 12.11.2013] | #[http://www.stat.gov.pl/bdl/app/samorzad_m.dims| Bank Danych Lokalnych GUS] [data dostępu: 12.11.2013] | ||
| − | #[http://www.verwaltungsgeschichte.de/neidenburg.html| Verwaltungsgeschichte [data dostępu: 12.11.2013] | + | #[http://www.verwaltungsgeschichte.de/neidenburg.html| Verwaltungsgeschichte] [data dostępu: 12.11.2013] |
<br/> | <br/> | ||
Wersja z 13:44, 4 sty 2014
| Uzdowo | |
| | |
| Państwo |  Polska
|
| Województwo | warmińsko-mazurskie |
| Powiat | działdowski |
| Gmina | Działdowo |
| Liczba ludności (2010) | 801 |
| Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego   Uzdowo | |
| Położenie na mapie Polski  Uzdowo | |
{{#invoke:Koordynaty|szablon}} | |
Uzdowo (niem. Usdau) – wieś sołecka położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie działdowskim, w gminie Działdowo. W latach 1975-1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa ciechanowskiego.
Miejscowość w 2010 roku liczyła 801 mieszkańców. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje Krystyna Roman[1].
Spis treści
Położenie
Wieś położona jest w południowej części województwa warmińsko-mazurskiego, na pograniczu Pojezierza Mazurskiego i Niziny Mazowieckiej, 14 km na północ od Działdowa; krzyżują się tu drogi wojewódzkie nr 538 i 542
Dzieje miejscowości
Wieś powstała w ramach kolonizacji południowych terenów państwa Zakonu Krzyżackiego, na obszarze ogromnych dóbr nadanych w 1321 roku Piotrowi z Leszcza i towarzyszom (zob. Wilamowo). Istniała już przed 1382 rokiem, kiedy to Heineman z Uzdowa sprawował urząd sędziego ziemskiego ostródzkiego; w 1440 roku Jan z Uzdowa pełnił tę samą funkcję (był on również członkiem Związku Pruskiego). 13 lipca 1410 roku przez Uzdowo przechodziła armia króla Władysława Jagiełły w drodze pod Grunwald. Wieś została zasiedlona przez osadników z ziemi dobrzyńskiej. Wywodzi się stąd szlachecki ród Uzdowskich (pierwotnie z ziemi chełmińskiej). Pod koniec XVII wieku Uzdowo należało do rodziny Ostaszewskich, a w następnym stuleciu do Wierzbickich, Zielińskich i Rybińskich.
Kościół w Uzdowie wybudowano już w czasach krzyżackich. Od XVI wieku była to świątynia ewangelicka, siedziba parafii. Przy kościele działała szkoła parafialna.
27 sierpnia 1914 roku stoczono krwawą bitwę pod Uzdowem - część kontrofensywy wojsk niemieckich. W 1919 roku na mocy traktatu wersalskiego wieś - wraz z całą Działdowszczyzną - przyznana została Rzeczpospolitej Polskiej. W 1939 roku znalazła się pod okupacją niemiecką. W drugiej połowie lat 50. Uzdowo było krótko siedzibą gromady. Na początku lat 60. w czynie społecznym założono tu wiejski dom kultury.
Liczba mieszkańców
1857 - 520 osób
1931 - 886 osób
Edukacja
Turystyka
Wieś znajduje się na jednym ze szlaków grunwaldzkich: Lidzbark - Gródki - Wysoka - Działdowo - Uzdowo - Grunwald
Zabytki
- Dawny kościół ewangelicki, obecnie filialny, z XIX wieku, murowany, otynkowany, dach kryty dachówką ceramiczną
- Cmentarz ewangelicki, zaniedbany, stanowi skupisko zieleni, ostatni pochówek z 1950 roku; własność parafii ewangelickiej
- Kilka przykładów budownictwa z końca XIX i początku XX wieku - domy mieszkalne, murowane z czerwonej cegły
Bibliografia
- Achremczyk Stanisław, Historia Warmii i Mazur, t. 2, Olsztyn 2011.
- Działdowo. Z dziejów miasta i powiatu, red. Wanda Korycka, Olsztyn 1966.
- Mazury. Słownik stronniczy, ilustrowany, red. Waldemar Mierzwa, Dąbrówno 2008.
- Orłowicz Mieczysław, Ilustrowany przewodnik po Mazurach Pruskich i Warmii, Na nowo podali do druku Grzegorz Jasiński, Andrzej Rzempołuch, Robert Traba, Olsztyn 1991.#Statistisch-Topographisches Adreß-Handbuch von Ostpreussen, Commission bei Wilhelm Koch, Königsberg 1857.
- Warmia i Mazury. Przewodnik ilustrowany, red. Marcin Kuleszo, Barbara Wojczulanis, Olsztyn 2001.
- Wojewódzka ewidencja zabytków [data dostępu: 12.11.2013]
- Gminna ewidencja zabytków w: Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego gminy Działdowo [data dostępu: 12.11.2013]
- Bank Danych Lokalnych GUS [data dostępu: 12.11.2013]
- Verwaltungsgeschichte [data dostępu: 12.11.2013]
Przypisy
- ↑ http://www.dzialdowo.ug.gov.pl/?c=92 [data dostępu: 5.12.2013]
Zobacz też
