Zastrużne

Zastrużne
Pole-obowiązkowe Pole-obowiązkowe
Rodzaj miejscowości	wieś sołecka
Państwo	Polska
Województwo	warmińsko-mazurskie
Powiat	piski
Gmina	Orzysz
Liczba ludności (2010)	124
Strefa numeracyjna	(+48) 87
Kod pocztowy	12-250
Tablice rejestracyjne	NPI
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego Zastrużne
Położenie na mapie Polski Zastrużne
{{#invoke:Koordynaty|szablon}}

Zastrużne (niem. Sastrosnen, od 1938 r. Schlangenfliess) – wieś sołecka w Polsce, położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie piskim, w gminie Orzysz. W latach 1975-1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa suwalskiego.

Charakterystyka fizjograficzna

Wieś położona jest w południowo-wschodniej części województwa warmińsko-mazurskiego, na Równinie Mazurskiej, 14 km na zachód od Orzysza, w pobliżu drogi krajowej nr 16 w kierunku Mikołajek. Na północ od Zastrużna rozciągają się Bagna Nietlickie, największe i najlepiej zachowane torfowisko niskie na terenie Pojezierza Mazurskiego, obecnie rezerwat. W pobliżu wsi (około 2 km na południowy wschód) leżało dawniej Jeziorko (9 ha), które zmieniło się w bagno (około 2 ha).

Dzieje miejscowości

Wieś istniała już przed wojną trzynastoletnią (1454-1466). Przywilej odnowiono w 1477 roku, gdy dobra służebne o powierzchni 10 łanów na prawie magdeburskim otrzymał niejaki Paweł „bez nosa” („ahne Nass”). Wieś poważnie ucierpiała w wyniku epidemii dżumy w latach 1709-1710; wymarła wówczas niemal cała ludność. Wieś należała do parafii ewangelickiej w Okartowie.

Szkoła we wsi powstała w 1745 roku. W 1935 roku uczęszczało do niej 81 dzieci, pracowało dwóch nauczycieli.

We wsi działa stowarzyszenie Strażnicy Nietlickich Bagien – Mazurska Straż Ochrony Przyrody, które zajmuje się ochroną dziedzictwa kulturowego i krajobrazowego rezerwatu „Nietlickie Bagno”, a także rozwojem okolicznych obszarów wiejskich.

Aktualnie wieś jest siedzibą sołectwa Drozdowo-Zastrużne, w którego skład wchodzi również wieś Matyszczyki. Funkcję sołtysa sprawuje Bożena Kowalska.

Liczba mieszkańców

1857 – 133 osoby

1864 – 119 osób

1867 – 137 osób

1925 – 165 osób

1933 – 138 osób

1939 – 150 osób

1988 – 92 osoby

Zabytki:

• Dawny cmentarz ewangelicki z połowy XIX wieku, na północ od wsi, na wschód od szosy do Cierzpięt; zdewastowany

Bibliografia:

1. Białuński Grzegorz, Osadnictwo regionu Wielkich Jezior Mazurskich od XIV do początku XVIII wieku – starostwo leckie (giżyckie) i ryńskie, Olsztyn 1996.
2. Hippel Rudolf von, Przegląd statystycznych i innych uwarunkowań powiatu Johannisburg na podstawie przeprowadzonego spisu powszechnego w dniu 3 grudnia 1867 r. wg zestawienia starosty von Hippela w roku 1868, Znad Pisy, nr 19-20, 2010-2011, s. 83-157.
3. Łachacz Andrzej, Szymkiewicz Marian, Nietlickie Bagna – ostoja ginącej przyrody, Znad Pisy, nr 2, 1995, s. 53-55.
4. Pawlicki Ryszard Wojciech, Sikorski Piotr, Wierzba Marek, Ziemia Orzyska. Przewodnik po ścieżkach rowerowych, Orzysz 2004.
5. Pisz. Z dziejów miasta i powiatu, red. Wanda Korycka, Olsztyn 1970.
6. Statistisch-Topographisches Adreß-Handbuch von Ostpreussen, Commission bei Wilhelm Koch, Königsberg 1857.
7. Deutsche Verwaltungsgeschichte: http://www.verwaltungsgeschichte.de/johannisburg.html [data dostępu: 18.08.2013].
8. Bank Danych Lokalnych GUS: http://www.stat.gov.pl/bdl/app/samorzad_m.dims [data dostępu: 18.08.2013].
9. Gminna Ewidencja Zabytków: http://www.orzysz.pl/index.php?k=631&p=24 [data dostępu: 18.08.2013].

Przypisy

Zobacz też

Emes (dyskusja) 20:53, 24 wrz 2013 (CEST) Emes (dyskusja) 04:34, 29 paź 2013 (CET) Emes (dyskusja) 20:53, 24 wrz 2013 (CEST)