Bezławki: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja zweryfikowana] | [wersja zweryfikowana] |
| Linia 32: | Linia 32: | ||
|www = | |www = | ||
}} | }} | ||
| − | '''Bezławki''' (niem. ''Bäslack'') – wieś sołecka położona w Polsce, w [[ | + | '''Bezławki''' (niem. ''Bäslack'') – [[Wieś sołecka|wieś sołecka]] położona w Polsce, w [[Województwo warmińsko-mazurskie|województwie warmińsko–mazurskim]], w [[Powiat kętrzyński|powiecie kętrzyńskim]] w [[Reszel (gmina miejsko-wiejska)|gminie Reszel]]. W latach 1975-1998 miejscowość przynależała administracyjnie do [[Województwo olsztyńskie|województwa olsztyńskiego]]. |
| Linia 42: | Linia 42: | ||
=== Dzieje miejscowości: === | === Dzieje miejscowości: === | ||
[[Plik:Zamek w Bezławkach.jpg|300px|thumb|Rekonstrukcja XV-wiecznego zamku krzyżackiego wykonana przez Conrada Steinbrechta<br/>Źródło: http://www.zamki.pl/?idzamku=bezlawki, dostęp 27 października 2013]] | [[Plik:Zamek w Bezławkach.jpg|300px|thumb|Rekonstrukcja XV-wiecznego zamku krzyżackiego wykonana przez Conrada Steinbrechta<br/>Źródło: http://www.zamki.pl/?idzamku=bezlawki, dostęp 27 października 2013]] | ||
| − | Wieś została założona na terenie puszczy, obszarze niemalże bezludnym. Wieś miała strażnicę zbudowaną na urwistym wzniesieniu. Jej celem była obrona [[Rastembork|Rastemborka]] od południa. Z 1402 roku pochodzi zapiska kronikarska, świadcząca, że [[komtur]] [[Wilhelm von Helfenstein]] powracał do Bezławek z wyprawy na [[Litwa|Litwę]]. Jako fort pograniczny strażnica pełniła funkcję punktu obronnego, gdyż tylko od strony północnej posiadała dostępne wejście. Podwórzec przed budynkiem miał mury z głazów polnych oraz baszty obronne, częściowo zachowane do czasów obecnych. W roku 1513 forteczka została przekształcona przez [[Krzyżacy|Krzyżaków]] w kościół, który w 1583 roku stał się zborem protestanckim. Baszta, znajdująca się przy zachodniej części kościoła pochodzi z przełomu 1726/1730. Kościół został odnowiony w 1884 roku. Od zachodu za murami znajduje się cmentarz. Wsie okoliczne: [[Widryny]], [[Śpigłówka]], [[Pilec]], [[Wilkowo]], [[Pręgowo]], [[Muławki]], [[Garbno]], karczma przy Świętej Lipce powstała na przełomie XIV/XV wieku. | + | Wieś została założona na terenie puszczy, obszarze niemalże bezludnym. Wieś miała strażnicę zbudowaną na urwistym wzniesieniu. Jej celem była obrona [[Rastembork|Rastemborka]] od południa. Z 1402 roku pochodzi zapiska kronikarska, świadcząca, że [[Komtur|komtur]] [[Wilhelm von Helfenstein]] powracał do Bezławek z wyprawy na [[Litwa|Litwę]]. Jako fort pograniczny strażnica pełniła funkcję punktu obronnego, gdyż tylko od strony północnej posiadała dostępne wejście. Podwórzec przed budynkiem miał mury z głazów polnych oraz baszty obronne, częściowo zachowane do czasów obecnych. W roku 1513 forteczka została przekształcona przez [[Krzyżacy|Krzyżaków]] w kościół, który w 1583 roku stał się zborem protestanckim. Baszta, znajdująca się przy zachodniej części kościoła pochodzi z przełomu 1726/1730. Kościół został odnowiony w 1884 roku. Od zachodu za murami znajduje się cmentarz. Wsie okoliczne: [[Widryny]], [[Śpigłówka]], [[Pilec]], [[Wilkowo]], [[Pręgowo]], [[Muławki]], [[Garbno]], karczma przy Świętej Lipce powstała na przełomie XIV/XV wieku. |
Bezławki w XVI i XVII wieku były w posiadaniu rodu von der Groeben. Właściciel Bezławek [[Otto von Groeben]] odsprzedał część bezławieckich dóbr [[Stefan Sadorski|Stefanowi Sadorskiemu]]. Na tym obszarze została odbudowana kaplica w Świętej Lipce. | Bezławki w XVI i XVII wieku były w posiadaniu rodu von der Groeben. Właściciel Bezławek [[Otto von Groeben]] odsprzedał część bezławieckich dóbr [[Stefan Sadorski|Stefanowi Sadorskiemu]]. Na tym obszarze została odbudowana kaplica w Świętej Lipce. | ||
| − | |||
<br/> | <br/> | ||
| Linia 52: | Linia 51: | ||
[[Stefan Sadorski]] | [[Stefan Sadorski]] | ||
<br/> | <br/> | ||
| − | |||
=== Zabytki: === | === Zabytki: === | ||
| − | Na prawym brzegu [[ | + | Na prawym brzegu [[Rzeka Dejna|rzeki Dejny]] w widłach rzeki i drogi w kierunku z [[Wilamowo|Wilamowa]] do Bezławek, około 200 metrów na wschód od młyna wodnego i 300 metrów w kierunku południowym od wsi Bezławki znajduje się grodzisko zwane „Górą Zamkową”.<br/> |
Tablica upamiętniająca poległych w wojnach z lat: 1813-1815 i 1870-1871.<br/> | Tablica upamiętniająca poległych w wojnach z lat: 1813-1815 i 1870-1871.<br/> | ||
[[lkwim:Zamek w Bezławkach|Zamek krzyżacki]] z XIV wieku przekształcono w [[lkwim:Kościół pw. św. Jana Chrzciciela w Bezławkach|kościół]], dobudowując mu wieżę kościelną. | [[lkwim:Zamek w Bezławkach|Zamek krzyżacki]] z XIV wieku przekształcono w [[lkwim:Kościół pw. św. Jana Chrzciciela w Bezławkach|kościół]], dobudowując mu wieżę kościelną. | ||
Wersja z 09:23, 28 cze 2014
| Bezławki | |
| | |
 Tablica upamiętniająca poległych w wojnach z lat: 1813-1815 i 1870-1871. Tablicę przeniesiono do Kętrzyna, fot. Wojciech Rużewicz
Źródło: http://www.rowery.olsztyn.pl/wiki/miejsca/xix/warminsko-mazurskie/ketrzyn, dostęp 26 września 2013 | |
| Rodzaj miejscowości | Wieś sołecka |
| Państwo |  Polska
|
| Województwo | Warmińsko-Mazurskie |
| Powiat | Kętrzyński |
| Gmina | Reszel |
| Strefa numeracyjna | (+48) 89 |
| Tablice rejestracyjne | NKE |
| Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego   Bezławki | |
| Położenie na mapie Polski  Bezławki | |
{{#invoke:Koordynaty|szablon}} | |
Bezławki (niem. Bäslack) – wieś sołecka położona w Polsce, w województwie warmińsko–mazurskim, w powiecie kętrzyńskim w gminie Reszel. W latach 1975-1998 miejscowość przynależała administracyjnie do województwa olsztyńskiego.
Spis treści
[ukryj]Charakterystyka fizjograficzna:
Falisty krajobraz ziemi kętrzyńskiej powstał w wyniku wzmożonej działalności erozyjnej ostatniego zlodowacenia. Lodowiec powracał, następnie zatrzymywał się i cofał na północ pozostawiając w swej wędrówce wały moren czołowych, które tworzą spore wzgórza. Główne pasmo moren czołowych biegnie w kierunku z południowego zachodu na północny wschód. Kierunek ma od Świętej Lipki, którą od północy otacza łukiem na Bezławki, Wilknowo, Pręgowo. Z topniejących lodów wytworzyły się jeziora zastoiskowe, od których liczne strumienie znosiły drobny materiał skalny, wymyty z moren, osadzając na dnie jezior grube warstwy iłów. O istnieniu tych jezior na terenie powiatu świadczą nieckowate zagłębienia. Występują w nich iły piaszczyste, które wypełniają środek dawnego jeziora, oraz gliny margliste, które osadzały się na brzegach zbiornika. Jedno takie jezioro zajmowało duży obszar między Nową Wsią Kętrzyńską, Pręgowem i ciągnęło się aż do Wilknowa blisko Bezławek. Wokół Bezławek występują złoża w postaci iłów.
Dzieje miejscowości:
Źródło: http://www.zamki.pl/?idzamku=bezlawki, dostęp 27 października 2013
Wieś została założona na terenie puszczy, obszarze niemalże bezludnym. Wieś miała strażnicę zbudowaną na urwistym wzniesieniu. Jej celem była obrona Rastemborka od południa. Z 1402 roku pochodzi zapiska kronikarska, świadcząca, że komtur Wilhelm von Helfenstein powracał do Bezławek z wyprawy na Litwę. Jako fort pograniczny strażnica pełniła funkcję punktu obronnego, gdyż tylko od strony północnej posiadała dostępne wejście. Podwórzec przed budynkiem miał mury z głazów polnych oraz baszty obronne, częściowo zachowane do czasów obecnych. W roku 1513 forteczka została przekształcona przez Krzyżaków w kościół, który w 1583 roku stał się zborem protestanckim. Baszta, znajdująca się przy zachodniej części kościoła pochodzi z przełomu 1726/1730. Kościół został odnowiony w 1884 roku. Od zachodu za murami znajduje się cmentarz. Wsie okoliczne: Widryny, Śpigłówka, Pilec, Wilkowo, Pręgowo, Muławki, Garbno, karczma przy Świętej Lipce powstała na przełomie XIV/XV wieku. Bezławki w XVI i XVII wieku były w posiadaniu rodu von der Groeben. Właściciel Bezławek Otto von Groeben odsprzedał część bezławieckich dóbr Stefanowi Sadorskiemu. Na tym obszarze została odbudowana kaplica w Świętej Lipce.
Ludzie związani z miejscowością:
Otto von Groeben
Stefan Sadorski
Zabytki:
Na prawym brzegu rzeki Dejny w widłach rzeki i drogi w kierunku z Wilamowa do Bezławek, około 200 metrów na wschód od młyna wodnego i 300 metrów w kierunku południowym od wsi Bezławki znajduje się grodzisko zwane „Górą Zamkową”.
Tablica upamiętniająca poległych w wojnach z lat: 1813-1815 i 1870-1871.
Zamek krzyżacki z XIV wieku przekształcono w kościół, dobudowując mu wieżę kościelną.
Źródło: http://polskaniezwykla.pl/web/gallery/photo,195687.html, dostęp 27 października 2013
Bibliografia:
Bezławki, w: Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, t. 1, red. F. Sulimierski, Warszawa 1880.
Licharewa Zofia, Kętrzyn z dziejów miasta i powiatu, Olsztyn 1962.
Panfil Jan, Pojezierze Mazurskie, Warszawa 1968.
Michniewska-Szczepkowska Barbara, Szczepkowski Bohdan, Województwo olsztyńskie, środowisko geograficzne tekst i mapy krajoznawcze, Olsztyn 1969.
Zamek w Bezławkach <www.zamki.pl, dostęp 27 października 2013>
