Gizewo: Różnice pomiędzy wersjami

Z Encyklopedia Warmii i Mazur
Skocz do: nawigacja, szukaj
[wersja zweryfikowana][wersja zweryfikowana]
(Religia)
Linia 7: Linia 7:
 
  |dopełniacz wsi        = Gizewa  
 
  |dopełniacz wsi        = Gizewa  
 
  |zdjęcie              = Gizewo1.jpg   
 
  |zdjęcie              = Gizewo1.jpg   
  |opis zdjęcia          = Siedlisko w Gizewie,źródło: [http://www.folkownia.pl Folkownia], 08.11.2013.      
+
  |opis zdjęcia          = Siedlisko w Gizewie [http://www.folkownia.pl Folkownia] [08.11.2013]      
 
  |rodzaj miejscowości  = wieś sołecka
 
  |rodzaj miejscowości  = wieś sołecka
 
  |województwo          = warmińsko-mazurskie
 
  |województwo          = warmińsko-mazurskie
Linia 15: Linia 15:
 
  |sołectwo              = Gizewo
 
  |sołectwo              = Gizewo
 
  |wysokość              =
 
  |wysokość              =
  |liczba ludności      = Pole-obowiązkowe
+
  |liczba ludności      = 321
  |rok                  = Pole-obowiązkowe
+
  |rok                  = 2010
 
  |strefa numeracyjna    = (+48) 89
 
  |strefa numeracyjna    = (+48) 89
 
  |kod pocztowy          =
 
  |kod pocztowy          =
Linia 29: Linia 29:
 
  |wikisłownik          =
 
  |wikisłownik          =
 
  |www                  =
 
  |www                  =
}}
+
}}<br/>
<big>'''Gizewo'''</big> (niem. Giesoewen) – [[Wieś sołecka]] w Polsce w [[Województwo warmińsko - mazurskie |województwie warmińsko-mazurskim]], w [[Powiat mrągowski| powiecie mrągowskim]], w [[Sorkwity (gmina wiejska)|gminie Sorkwity]]. W latach 1975-1998 miejscowość administracyjnie należała do [[Województwo olsztyńskie |województwa olsztyńskiego]].
+
'''Gizewo''' (niem. ''Giesoewen'') – wieś sołecka w Polsce w [[Województwo warmińsko - mazurskie |województwie warmińsko–mazurskim]], w [[Powiat mrągowski| powiecie mrągowskim]], w [[Sorkwity (gmina wiejska)|gminie Sorkwity]]. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do [[Województwo olsztyńskie |województwa olsztyńskiego]]. W 2010 roku wieś liczyła 321 mieszkańców. Obecnie (2013 r.) funkcję sołtysa pełni [[Krzysztof Woźniel]]<ref>[http://www.gminasorkwity.pl/ Strona Gminy Sorkwity] [28.06.2014]</ref>.
 
+
<br/><br/>
 +
== Położenie ==
 +
Wieś leży w odległości 3 km od jeziora [[Jezioro Kiersztanowskie |Kiersztanowskiego]], 9 km od [[Mrągowo|Mrągowa]] i 11 km od [[Sorkwity|Sorkwit]].
 
<br/>
 
<br/>
 
+
== Dzieje miejscowości ==
=== Charakterystyka fizjograficzna ===
+
Wieś założona została w 1573 r. [[Jan von Hoyten]] – dawny starosta [[Starostwo sześcieńskie|sześcieński]] sprzedał Wojtkowi [[Rodzina Gizów|Gize]] ze [[Stamka| Stamki]], 4 [[Włóka| włóki]] sołeckie za 160 grzywien. W 1573 r. starosta sześcieński – [[Andrzej Jonasz]] sprzedał 2. [[włóka | włóki]] Janowi, Jakubowi i Wawrzyńcowi – synom Gizy. 21,5 [[włóka|  włóki]] obsadzono czynszownikami. Cały obszar wsi wynosił 60 [[włóka | włók]]. Nazwa miejscowości pochodzi od rodziny Gizów. Ok. 1760 r. powstała szkoła, w której nauczał [[Ludwik Monkowius]]. Gizewo przyjęło kształt ulicówki. W 1785 r. było tu 38 [[dym | dymów]], w 1815 r. – 44 dymy, w 1838 r. – 37 dymów. W 1815 r. mieszkały tu 274 osoby, w 1838 r. – 473 osoby, zaś w 1939 – 440 osób. W XIX w. wieś zamieszkiwała ludność polska wyznania ewangelickiego. Gizewo należało początkowo do [[Parafia w Szestnie |parafii w Szestnie]], a potem do [[Parafia w Warpunach |Warpun]].  
Miejscowość położona jest na terenie fizjograficznym charakterystycznym dla [[Powiat mrągowski| powiatu mrągowskiego]], który znajduje się w obrębie dwóch regionów: część zachodnia do linii [[Lipowo]] - [[Kosewo]] - [[Baranowo]] - [[Cudnochy]] to obszar wyniesień [[Pojezierze Mrągowskie |Pojezierza Mrągowskiego]]; część wschodnia to [[Kraina Wielkich Jezior Mazurskich]], stanowiąca rozległe obniżenie w pasie pojezierzy Polski Północno-Wschodniej. Ukształtowanie terenu jest typowe dla obszarów polodowcowych. Występuje tutaj skupienie dużych, naturalnych zbiorników wodnych (14% powierzchni) oraz rozległe, zwarte kompleksy leśne (31% powierzchni). Miejscowość położona jest na terenie [[gmina Sorkwity| gminy Sorkwity]], gdzie występujące osady wiążą się ze zlodowaceniem północnopolskim dwóch faz: leszczyńskiej i pomorskiej. W obszarze gminy znajdują się zasoby kruszywa naturalnego oraz kopaliny rolnicze (kreda jeziorna). Występują tutaj dwa ciągi morenowe, które poprzecinane są szeregiem jezior rynnowych (towarzyszą im piaszczysto-żwirowe wały ozów i tworów szczelinowych typu kemów). Do rynien zaliczymy: [[Jezioro Stromek]], [[Jezioro Warpuńskie]], [[Jezioro Zyndackie]], [[Jezioro Gielądzkie]], [[Jezioro Lampasz]]. Wzdłuż [[Jezioro Gielądzkie |Jeziora Gielądzkiego]] i [[Jezioro Lampackie| Lampackiego]] występują bardzo wysokie strome krawędzie - spadki dochodzą do 40 i więcej stopni nachylenia. Natomiast najwyższy punkt na terenie gminy, na zachód od [[Jezioro Gielądzkie |Jeziora Gielądzkiego]], koło [[Surmówka |Surmówki]] ma wysokość 208 m n.p.m.
 
 
 
 
<br/>
 
<br/>
 
+
==Gospodarka==
=== Dzieje miejscowości ===
+
W miejscowości działają gospodarstwa [[Agroturystyka|agroturystyczne]].
Wieś założona została w 1573 r. [[Jan von Hoyten]] – dawny starosta sześcieński sprzedał Wojtkowi Gize ze [[Stamka| Stamki]], 4 [[włóka|  włóki]] sołeckie za 160 grzywien. W 1573 r. starosta sześcieński – [[Andrzej Jonasz]] sprzedał 2 [[włóka | włóki]] Janowi, Jakubowi i Wawrzyńcowi – synom Gizy. 21,5 [[włóka|  włóki]] obsadzono czynszownikami. Cały obszar wsi wynosił 60 [[włóka | włók]].  Nazwa miejscowości pochodzi od rodziny Gizów. Ok. 1760 r. powstała szkoła, w której nauczał [[Ludwik Monkowius]]. Gizewo przyjęło kształt ulicówki. W 1785 r. było tu 38 [[dym | dymów]], w 1815 r. – 44, w 1838 r. – 37. W 1815 r. mieszkały tu 274 osoby, w 1838 r. – 473, w 1939 – 440. W XIX w. wieś zamieszkiwała ludność polska wyznania ewangelickiego. Gizewo należała początkowo do [[Parafia w Szestnie |parafii w Szestnie]], a potem do [[Warpuny |Warpun]].  
 
 
<br/>
 
<br/>
 
+
==Kultura==
====Gospodarka====
 
 
 
W miejscowości działają gospodarstwa agroturystyczne.
 
 
 
<br/>
 
 
 
===Kultura===
 
 
 
 
We wsi odbywają się dożynki i festyny. Działa tutaj świetlica.  
 
We wsi odbywają się dożynki i festyny. Działa tutaj świetlica.  
 
 
<br/>
 
<br/>
 
+
== Religia ==
=== Religia ===
 
 
Wieś znajduje się na terenie [[Parafia greckokatolicka pw. Przemienienia Pańskiego w Reszlu |parafii greckokatolickiej pw. Przemienienia Pańskiego w Reszlu]].  
 
Wieś znajduje się na terenie [[Parafia greckokatolicka pw. Przemienienia Pańskiego w Reszlu |parafii greckokatolickiej pw. Przemienienia Pańskiego w Reszlu]].  
 
<br/>
 
 
=== Ludzie związani z miejscowością===
 
 
Na kartach historii wsi zapisał się nauczyciel [[Ludwik Monkowius]]. Obecnie (2013 r.) sołtysem we wsi jest [[Krzysztof Woźniel]].
 
 
 
<br/>
 
<br/>
 
+
== Ludzie związani z miejscowością==
=== Bibliografia===
+
Na kartach historii wsi zapisał się nauczyciel [[Ludwik Monkowius]].  
 
 
''Mrągowo. Z dziejów miasta i okolic'', pod red. Andrzeja Wakara, Olsztyn 1975, 487 ss.
 
 
 
''Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich'', pod red. Bronisława Chlebowskiego, Filipa Sulimierskiego, Władysława Walewskiego, t. II, Warszawa 1881, 927 ss.
 
 
 
 
<br/>
 
<br/>
 
+
==Bibliografia==
== Zobacz też ==
+
#''Mrągowo. Z dziejów miasta i okolic'', pod red. Andrzeja Wakara, Olsztyn 1975, 487 ss.
http://www.gminasorkwity.pl
+
#''Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich'', pod red. Bronisława Chlebowskiego, Filipa Sulimierskiego, Władysława Walewskiego, t. II, Warszawa 1881, 927 ss.
 +
#[http://www.stat.gov.pl/ Bank Danych Lokalnych GUS] [28.06.2014]
 +
#[http://www.gminasorkwity.pl/ Strona Gminy Sorkwity] [28.06.2014]
 +
{{Przypisy}}
 +
<references/>
  
 
[[Kategoria: Powiat mrągowski]]
 
[[Kategoria: Powiat mrągowski]]

Wersja z 11:55, 28 cze 2014

Gizewo

Siedlisko w Gizewie Folkownia [08.11.2013]
Siedlisko w Gizewie Folkownia [08.11.2013]
Rodzaj miejscowości wieś sołecka
Państwo  Polska
Województwo warmińsko-mazurskie
Powiat mrągowski
Gmina Sorkwity
Sołectwo Gizewo
Liczba ludności (2010) 321
Strefa numeracyjna (+48) 89
Tablice rejestracyjne NMR
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego
Mapa lokalizacyjna województwa warmińsko-mazurskiego
Gizewo
Gizewo
Położenie na mapie Polski
Mapa lokalizacyjna Polski
Gizewo
Gizewo
Ziemia

{{#invoke:Koordynaty|szablon}}


Gizewo (niem. Giesoewen) – wieś sołecka w Polsce w województwie warmińsko–mazurskim, w powiecie mrągowskim, w gminie Sorkwity. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa olsztyńskiego. W 2010 roku wieś liczyła 321 mieszkańców. Obecnie (2013 r.) funkcję sołtysa pełni Krzysztof Woźniel[1].

Położenie

Wieś leży w odległości 3 km od jeziora Kiersztanowskiego, 9 km od Mrągowa i 11 km od Sorkwit.

Dzieje miejscowości

Wieś założona została w 1573 r. Jan von Hoyten – dawny starosta sześcieński sprzedał Wojtkowi Gize ze Stamki, 4 włóki sołeckie za 160 grzywien. W 1573 r. starosta sześcieński – Andrzej Jonasz sprzedał 2. włóki Janowi, Jakubowi i Wawrzyńcowi – synom Gizy. 21,5 włóki obsadzono czynszownikami. Cały obszar wsi wynosił 60 włók. Nazwa miejscowości pochodzi od rodziny Gizów. Ok. 1760 r. powstała szkoła, w której nauczał Ludwik Monkowius. Gizewo przyjęło kształt ulicówki. W 1785 r. było tu 38 dymów, w 1815 r. – 44 dymy, w 1838 r. – 37 dymów. W 1815 r. mieszkały tu 274 osoby, w 1838 r. – 473 osoby, zaś w 1939 – 440 osób. W XIX w. wieś zamieszkiwała ludność polska wyznania ewangelickiego. Gizewo należało początkowo do parafii w Szestnie, a potem do Warpun.

Gospodarka

W miejscowości działają gospodarstwa agroturystyczne.

Kultura

We wsi odbywają się dożynki i festyny. Działa tutaj świetlica.

Religia

Wieś znajduje się na terenie parafii greckokatolickiej pw. Przemienienia Pańskiego w Reszlu.

Ludzie związani z miejscowością

Na kartach historii wsi zapisał się nauczyciel Ludwik Monkowius.

Bibliografia

  1. Mrągowo. Z dziejów miasta i okolic, pod red. Andrzeja Wakara, Olsztyn 1975, 487 ss.
  2. Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, pod red. Bronisława Chlebowskiego, Filipa Sulimierskiego, Władysława Walewskiego, t. II, Warszawa 1881, 927 ss.
  3. Bank Danych Lokalnych GUS [28.06.2014]
  4. Strona Gminy Sorkwity [28.06.2014]

Przypisy

  1. Strona Gminy Sorkwity [28.06.2014]