Jagarzewo: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja zweryfikowana] | [wersja zweryfikowana] |
(→Charakterystyka fizjograficzna) |
|||
| Linia 30: | Linia 30: | ||
|www = | |www = | ||
}} | }} | ||
| − | <big>'''Jagarzewo'''</big> (niem. Jaegersdorf) – [[wieś sołecka]] w Polsce w [[województwo warmińsko - mazurskie| województwie warmińsko-mazurskim]], w [[powiat nidzicki| powiecie nidzickim]], w [[gmina | + | <big>'''Jagarzewo'''</big> (niem. Jaegersdorf) – [[wieś sołecka]] w Polsce w [[województwo warmińsko - mazurskie| województwie warmińsko-mazurskim]], w [[powiat nidzicki| powiecie nidzickim]], w [[Janowo (gmina wiejska)|gminie Janowo]]. W latach 1975-1998 miejscowość [[Podział administracyjny|administracyjnie]] należała do [[województwo olsztyńskie |województwa olsztyńskiego]]. |
<br/> | <br/> | ||
=== Charakterystyka fizjograficzna === | === Charakterystyka fizjograficzna === | ||
| − | Jagarzewo znajduje się nieopodal [[Jezioro Omulew |Jeziora Omulew]]. Miejscowość położona jest na terenie [[gmina | + | Jagarzewo znajduje się nieopodal [[Jezioro Omulew |Jeziora Omulew]]. Miejscowość położona jest na terenie [[Janowo (gmina wiejska)|gminy Janowo]], która znajduje się w zasięgu trzech mezoregionów fizyczno-geograficznych: [[Równina Kurpiowska|Równiny Kurpiowskiej]], [[Równina Mazurska|Równiny Mazurskiej]], [[Wysoczyzna Ciechanowska |Wysoczyzny Ciechanowskiej]]. Rzeźba terenu Wysoczyzny jest falista, miejscami pagórkowata, z wysokościami rzędu 150-200 m n.p.m. Część wschodnia natomiast jest równiną sandrową ([[Równina Kurpiowska]]) o rzędnych 140-150 m n.p.m. Miejscami występują tutaj pagórki czołowomorenowe o wysokości względnej do 30 m. Na terenie gminy odnajdziemy osady polodowcowych piasków, żwirów oraz lokalnie glin zwałowych. Ponadto gdzieniegdzie znajdują się płytkie osady – torfy oraz mioceńskie piaski mułkowate. Znaczącą formą morfologiczną jest dolina [[Rzeka Orzyc | rzeki Orzyc]], o szerokości przeważnie od 200 m do 700 m. |
<br/> | <br/> | ||
=== Dzieje miejscowości === | === Dzieje miejscowości === | ||
| − | Przywilej lokacyjny wsi zaginą. W 1571 r. sołtys Matz Jäger otrzymał od księcia Albrechta Fryderyka 6 [[ | + | Przywilej lokacyjny wsi zaginą. W 1571 r. sołtys Matz Jäger otrzymał od księcia Albrechta Fryderyka 6 [[Łan |łanów]] sołeckich i 54 łany dla wsi. W zamian Matz miał płacić jedną [[Pruska grzywna pruską |grzywnę]] oraz dwie kury - od każdego łana. Nazwa wsi pochodzi od przodków Jägera – założycieli wsi. W 1696 r. sołtysami byli: Jan i Christoph Weisskopff. |
<br/> | <br/> | ||
| − | W latach 1708–1711 mieszkańcy Jagarzewa zostali dotknięci zarazą, która przyczyniła się do opuszczenia przez ludność gospodarstw. | + | W latach 1708–1711 mieszkańcy Jagarzewa zostali dotknięci zarazą, która przyczyniła się do opuszczenia przez ludność gospodarstw. Łany, które leżały odłogiem obsadzono w latach 1751–1783. W tym okresie gospodarzami byli: Martin Gladowski na 2 łanach, Christoph Kliszek na 2 łanach, Christoph Domsalla na 1 łanie, Matthes Dombrowski na 2 łanach, Matthes Ssatka na 2 łanach, Bartel Domsalla na 1 łanie, Martin Waskowitz na 2 łanach, Jan Chmielewski na 2 łanach, Johann Wulkop na 2 łanach, Martin Zalesky na 2 łanach, Jan Zasgadka na 2 łanach, Jan Welskop na 1 łanie, Matthes Ostrowski na 2 łanach, Jan Ramma na 2 łanach, Thomas Ostrowski na 2 łanach, Martin Lach na 2 łanach, Georg Zassadka na 2 łanach, Andreas Domsalla na 1 łanie, Jan Kalinowski na 1 łanie, Iwan Kalinowski na 1 łanie, Adam Kopka na 2 łanach, Jakob Niwierra na 1 łanie, Jan Scepannek na 2 łanach. |
<br/> | <br/> | ||
| − | W 1784 r. teren wsi zajmował 67 [[łan| łanów]], 7 [[ | + | W 1784 r. teren wsi zajmował 67 [[łan| łanów]], 7 [[Morga |mórg]] i 26 [[Pręt chełmiński |prętów chełmińskich]]. Było tu 4 chłopów, 24 asekurantów i 4 właścicieli szlacheckich. Przed II wojną światową funkcjonowała w Jagarzewie szkoła. |
<br/> | <br/> | ||
| Linia 59: | Linia 59: | ||
We wsi funkcjonują: [[Internat Zespołu Szkół Rolniczych w Jagarzewie|Internat Zespołu Szkół Rolniczych]], [[Zespół Szkół Rolniczych i Ogólnokształcących w Jagarzewie|Zespół Szkół Rolniczych i Ogólnokształcących]], [[Gimnazjum Publiczne w Jagarzewie|Gimnazjum Publiczne]]. | We wsi funkcjonują: [[Internat Zespołu Szkół Rolniczych w Jagarzewie|Internat Zespołu Szkół Rolniczych]], [[Zespół Szkół Rolniczych i Ogólnokształcących w Jagarzewie|Zespół Szkół Rolniczych i Ogólnokształcących]], [[Gimnazjum Publiczne w Jagarzewie|Gimnazjum Publiczne]]. | ||
| + | |||
| + | <br/> | ||
| + | |||
| + | === Religia === | ||
| + | Miejscowość znajduje się na terenie [[Parafia pw. św. Wawrzyńca w Muszakach |parafii rzymskokatolickiej pw. św. Wawrzyńca w Muszakach]]. | ||
<br/> | <br/> | ||
| Linia 76: | Linia 81: | ||
===Zabytki=== | ===Zabytki=== | ||
| − | Obok wsi znajduje się [[ | + | Obok wsi znajduje się [[Cmentarz z I wojny światowej w Jagarzewie|cmentarz z I wojny światowej]] - spoczywa tu 17 żołnierzy armii niemieckiej i 6 żołnierzy armii rosyjskiej. |
| − | |||
<br/> | <br/> | ||
| Linia 90: | Linia 94: | ||
<br/> | <br/> | ||
| − | + | [[Kategoria: Powiat nidzicki]] | |
| − | + | [[Kategoria: Janowo (gmina wiejska)]] | |
| − | + | [[Kategoria: Wsie sołeckie]] | |
| − | + | [[Kategoria: 1501-1600]] | |
| − | [[ | ||
Wersja z 12:36, 9 lip 2014
| Jagarzewo | |
| | |
| Wieś Jagarzewo, źródło: Michał Zakrzewski, 12.09.2013. Wieś Jagarzewo, źródło: Michał Zakrzewski, 12.09.2013.
| |
| Rodzaj miejscowości | wieś sołecka |
| Państwo |  Polska
|
| Województwo | warmińsko-mazurskie |
| Powiat | nidzicki |
| Gmina | Janowo |
| Sołectwo | Jagarzewo |
| Liczba ludności (Pole-obowiązkowe) | Pole-obowiązkowe |
| Strefa numeracyjna | (+48) 89 |
| Kod pocztowy | 13 - 113 |
| Tablice rejestracyjne | NNI |
| Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego   Jagarzewo | |
| Położenie na mapie Polski  Jagarzewo | |
{{#invoke:Koordynaty|szablon}} | |
Jagarzewo (niem. Jaegersdorf) – wieś sołecka w Polsce w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie nidzickim, w gminie Janowo. W latach 1975-1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa olsztyńskiego.
Spis treści
[ukryj]Charakterystyka fizjograficzna
Jagarzewo znajduje się nieopodal Jeziora Omulew. Miejscowość położona jest na terenie gminy Janowo, która znajduje się w zasięgu trzech mezoregionów fizyczno-geograficznych: Równiny Kurpiowskiej, Równiny Mazurskiej, Wysoczyzny Ciechanowskiej. Rzeźba terenu Wysoczyzny jest falista, miejscami pagórkowata, z wysokościami rzędu 150-200 m n.p.m. Część wschodnia natomiast jest równiną sandrową (Równina Kurpiowska) o rzędnych 140-150 m n.p.m. Miejscami występują tutaj pagórki czołowomorenowe o wysokości względnej do 30 m. Na terenie gminy odnajdziemy osady polodowcowych piasków, żwirów oraz lokalnie glin zwałowych. Ponadto gdzieniegdzie znajdują się płytkie osady – torfy oraz mioceńskie piaski mułkowate. Znaczącą formą morfologiczną jest dolina rzeki Orzyc, o szerokości przeważnie od 200 m do 700 m.
Dzieje miejscowości
Przywilej lokacyjny wsi zaginą. W 1571 r. sołtys Matz Jäger otrzymał od księcia Albrechta Fryderyka 6 łanów sołeckich i 54 łany dla wsi. W zamian Matz miał płacić jedną grzywnę oraz dwie kury - od każdego łana. Nazwa wsi pochodzi od przodków Jägera – założycieli wsi. W 1696 r. sołtysami byli: Jan i Christoph Weisskopff.
W latach 1708–1711 mieszkańcy Jagarzewa zostali dotknięci zarazą, która przyczyniła się do opuszczenia przez ludność gospodarstw. Łany, które leżały odłogiem obsadzono w latach 1751–1783. W tym okresie gospodarzami byli: Martin Gladowski na 2 łanach, Christoph Kliszek na 2 łanach, Christoph Domsalla na 1 łanie, Matthes Dombrowski na 2 łanach, Matthes Ssatka na 2 łanach, Bartel Domsalla na 1 łanie, Martin Waskowitz na 2 łanach, Jan Chmielewski na 2 łanach, Johann Wulkop na 2 łanach, Martin Zalesky na 2 łanach, Jan Zasgadka na 2 łanach, Jan Welskop na 1 łanie, Matthes Ostrowski na 2 łanach, Jan Ramma na 2 łanach, Thomas Ostrowski na 2 łanach, Martin Lach na 2 łanach, Georg Zassadka na 2 łanach, Andreas Domsalla na 1 łanie, Jan Kalinowski na 1 łanie, Iwan Kalinowski na 1 łanie, Adam Kopka na 2 łanach, Jakob Niwierra na 1 łanie, Jan Scepannek na 2 łanach.
W 1784 r. teren wsi zajmował 67 łanów, 7 mórg i 26 prętów chełmińskich. Było tu 4 chłopów, 24 asekurantów i 4 właścicieli szlacheckich. Przed II wojną światową funkcjonowała w Jagarzewie szkoła.
Gospodarka
Działają tu: zakład grabarski, firmy usługowo-produkcyjne, wspólnota mieszkaniowa i sklep przemysłowy.
Edukacja
We wsi funkcjonują: Internat Zespołu Szkół Rolniczych, Zespół Szkół Rolniczych i Ogólnokształcących, Gimnazjum Publiczne.
Religia
Miejscowość znajduje się na terenie parafii rzymskokatolickiej pw. św. Wawrzyńca w Muszakach.
Bezpieczeństwo
We wsi działa Ochotnicza Straż Pożarna.
Ludzie związani z miejscowością
W kadencji 2011-2015 sołtysem wsi jest Anna Krystkiewicz.
Zabytki
Obok wsi znajduje się cmentarz z I wojny światowej - spoczywa tu 17 żołnierzy armii niemieckiej i 6 żołnierzy armii rosyjskiej.
Bibliografia
Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, t. III, pod red. Bronisława Chlebowskiego, Filipa Sulimierskiego, Władysława Walewskiego, Warszawa 1882, 960 ss.
Wijaczka Jacek, Dzieje wsi do końca XVIII wieku, [w:] Historia Nidzicy i okolic, pod red. Waldemara Reznera, Nidzica 2012, s. 165 - 202.
