Chełchy

Chełchy
Rodzaj miejscowości	wieś sołecka
Państwo	Polska
Województwo	warmińsko-mazurskie
Powiat	ełcki
Gmina	Ełk
Liczba ludności (2010)	442
Strefa numeracyjna	(+48) 87
Kod pocztowy	19-300
Tablice rejestracyjne	NEL
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego Chełchy
Położenie na mapie Polski Chełchy
{{#invoke:Koordynaty|szablon}}

Chełchy (niem. Chelchen, od 1938 r. Kelchendorf) – wieś sołecka w Polsce położona w województwie warmińsko–mazurskim, w powiecie ełckim, w gminie Ełk. W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa suwalskiego. W 2010 roku wieś liczyła 442 mieszkańców. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje Józef Szewczuwianiec.

Położenie

Miejscowość położona w południowej części Pojezierza Ełckiego, będącego środkową częścią Pojezierza Mazurskiego, w odległości 11 km od Ełku.

Dzieje miejscowości

Wieś została założona w ramach kolonizacji przez Zakon Krzyżacki południowych i wschodnich obszarów państwa. Początki wsi datuje się na rok 1431, co sprawia, że jest to jedna z najstarszych miejscowości na terenie powiatu ełckiego. W rzeczonym roku wielki mistrz Paweł von Rusdorf nadał dwoma oddzielnymi przywilejami dobra liczące po 15 łanów Tworkowi Pobużaninowi i Piotrowi Grzymale – oba na prawie chełmińskim. W XV i XVI wieku osada występowała pod nazwami Kelchenn, Kelchen oraz pod tą, która ostatecznie się ustaliła: Chelchen. Wieś należała do parafii ewangelickiej w Ełku. W drugiej połowie XVI wieku przeważającą większość mieszkańców stanowili Niemcy, którzy osiedlili się we wsi około roku 1558. W 1664 r. Chełchy stanowiły majątek ziemski należący do Wilhelma von Medum, a w 1683 roku ponownie zmieniły właściciela, stając się własnością Albrechta Baltazara von Dzingela. W połowie XVIII stulecia Chełchy składały się z 30 domów. Według danych z lat 1740–1742 miejscowość posiadała własną szkołę. Aktualnie wieś jest siedzibą sołectwa.

Liczba mieszkańców w poszczególnych okresach:

• 1857 r. – 318 osób

• 1925 r. – 278 osób

• 1933 r. – 269 osób

• 1939 r. – 275 osób

• 1988 r. – 464 osoby

Religia

Znajdujący się tu kościół pw. św. Brata Alberta Chmielowskiego od 1991 r. jest siedzibą parafii.

Zabytki

• zdewastowany cmentarz ewangelicki z XIX w., położony w odległości około 150 m od szosy Chełchy – Ełk w kierunku zachodnim

Turystyka

• spływ kajakowy: Lega – Jezioro Selment – Chełchy

Bibliografia

1. Białuński Grzegorz, Kolonizacja „Wielkiej Puszczy” (do 1568 roku) – starostwa piskie, ełckie, straduńskie, zelkowskie i węgoborskie (węgorzewskie), Olsztyn 2002.
2. Kawecki Jan, Roman Bolesław, Ełk. Z dziejów miasta i powiatu, Olsztyn 1970.
3. Kessert Andreas, Mazury. Zapomniane Południe dawnych Prus Wschodnich, przeł. Barbara Ostrowska, Warszawa 2004.
4. Statistisch-Topographisches Adreß-Handbuch von Ostpreussen, Commission bei Wilhelm Koch, Königsberg 1857.
5. Bank Danych Lokalnych GUS [22.07.2013]
6. Wojewódzka Ewidencja zabytków [22.07.2013]
7. Strona Urzędu Gminy Ełk [28.08.2013]