Kałęczyn: Różnice pomiędzy wersjami
Z Encyklopedia Warmii i Mazur
| [wersja zweryfikowana] | [wersja zweryfikowana] |
| Linia 14: | Linia 14: | ||
|sołectwo = | |sołectwo = | ||
|wysokość = | |wysokość = | ||
| − | |liczba ludności = 462 | + | |liczba ludności = 462 |
|rok = 2010 | |rok = 2010 | ||
|strefa numeracyjna =(+48) 87 | |strefa numeracyjna =(+48) 87 | ||
| Linia 28: | Linia 28: | ||
|wikisłownik = | |wikisłownik = | ||
|www = | |www = | ||
| − | }} | + | }}<br/> |
| − | < | + | ''' Kałęczyn''' (niem. ''Kalenziumen'', od 1938 r. ''Dreifelde'') – wieś sołecka położona w [[Województwo warmińsko-mazurskie|województwie warmińsko–mazurskim]], w [[Powiat piski|powiecie piskim]], [[Pisz (gmina miejsko-wiejska)|gminie Pisz]]. W latach 1975–1998 miejscowość [[Podział administracyjny |administracyjnie]] należała do [[Województwo suwalskie|województwa suwalskiego]]. W 2010 roku wieś liczyła 462 mieszkańców<ref>łącznie Kałęczyn i [[Borki]]</ref>. Obecnie funkcję sołtysa pełni [[Teresa Andrzejczyk]]<ref>[http://www.bip.pisz.hi.pl/index.php?k=853/ Strona Urzędu Gminy Pisz] [15.09.2013]</ref>. |
| + | <br/><br/> | ||
| − | + | == Położenie == | |
| + | Wieś położona jest w południowo–wschodniej części województwa warmińsko–mazurskiego, na [[Równina Mazurska|Równinie Mazurskiej]], w odległości ok. 8 km na południe od [[Pisz|Pisza]], na wschód od drogi krajowej nr 63. | ||
<br/> | <br/> | ||
| − | == | + | |
| − | Wieś | + | == Dzieje miejscowości == |
| + | Wieś została założona w 1522 roku na ponad 20 łanach zakupionych przez Pawła Konopkę z Mazowsza i jego synów na [[Prawo magdeburskie|prawie magdeburskim]]. Być może część areału Kałęczyna pochodziła z nadmiaru gruntów wsi [[Bogumiły]]. Obszar wsi powiększył się w 1536 roku o 3 łany, a w 1566 roku o kolejne 2 łany. Już w XVI wieku wieś zapisywana była w źródłach jako ''Kalenzine''. Później utrwaliła się forma ''Kalenziumen''. | ||
| + | W 1710 roku – ze względu na epidemię dżumy panującą w Piszu – w Kałęczynie dokonano ceremonii wprowadzenia na urząd nowego proboszcza parafii piskiej, [[Wilhelm Tyszka| Wilhelma Tyszki]] z Cichów. | ||
| + | Szkoła we wsi powstała w 1737 roku. W 1935 roku uczyło się w niej 87 dzieci, pracowało dwóch nauczycieli. W latach 1857–1867 liczba mieszkańców wzrosła z 221 do 248 osób. W 1939 roku Kałęczyn był zamieszkany przez 397 osób. | ||
| + | W 1908 roku zbudowano w Kałęczynie dworzec kolejowy na linii Pisz – [[Dłutowo]]. Składał się on z czterech budynków: dworca, budynku mieszkalnego, budynku gospodarczego oraz magazynu spedycji kolejowej. Po zdemontowaniu linii w 1945 roku kierownictwo [[Państwowe Gospodarstwo Rolne|PGR Kałęczyn]] nakazało rozbiórkę pozostałości budynków oraz zaoranie nasypu torowiska; obecnie trudno jest odnaleźć ślady po zespole dworca. | ||
| + | |||
| + | Aktualnie wieś jest siedzibą sołectwa. | ||
<br/> | <br/> | ||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | + | == Zabytki == | |
| + | *dawny [[Cmentarz ewangelicki w Kałęczynie|cmentarz ewangelicki]] z drugiej połowy XIX wieku | ||
| + | *dawny cmentarz ewangelicki z początku XX wieku | ||
| − | + | == Bibliografia == | |
#Białuński Grzegorz, ''Kolonizacja „Wielkiej Puszczy” (do 1568 roku) – starostwa piskie, ełckie, straduńskie, zelkowskie i węgoborskie (węgorzewskie)'', Olsztyn 2002. | #Białuński Grzegorz, ''Kolonizacja „Wielkiej Puszczy” (do 1568 roku) – starostwa piskie, ełckie, straduńskie, zelkowskie i węgoborskie (węgorzewskie)'', Olsztyn 2002. | ||
| − | #Hippel Rudolf | + | #von Hippel Rudolf, ''Przegląd statystycznych i innych uwarunkowań powiatu Johannisburg na podstawie przeprowadzonego spisu powszechnego w dniu 3 grudnia 1867 r. wg zestawienia starosty von Hippela w roku 1868'', Znad Pisy, nr 19–20, 2010–2011, ss. 83–157. |
| − | #Jasiński Stanisław, Żywiczyński Adam, ''Węzeł kolejowy w Piszu (Część I)'', Znad Pisy, nr 10, 2001, | + | #Jasiński Stanisław, Żywiczyński Adam, ''Węzeł kolejowy w Piszu (Część I)'', Znad Pisy, nr 10, 2001, ss. 122–140. |
#''Pisz. Z dziejów miasta i powiatu'', red. Wanda Korycka, Olsztyn 1970. | #''Pisz. Z dziejów miasta i powiatu'', red. Wanda Korycka, Olsztyn 1970. | ||
#''Statistisch-Topographisches Adreß-Handbuch von Ostpreussen'', Commission bei Wilhelm Koch, Königsberg 1857. | #''Statistisch-Topographisches Adreß-Handbuch von Ostpreussen'', Commission bei Wilhelm Koch, Königsberg 1857. | ||
| − | #Worobiec Antoni, Worobiec Krzysztof A., ''Z dziejów szkolnictwa na Ziemi Piskiej'', Znad Pisy, nr 13/14, 2004/2005, | + | #Worobiec Antoni, Worobiec Krzysztof A., ''Z dziejów szkolnictwa na Ziemi Piskiej'', Znad Pisy, nr 13/14, 2004/2005, ss. 73–90. |
| − | # | + | #[http://www.stat.gov.pl/bdl/app/samorzad_m.dims/ Bank Danych Lokalnych GUS] [30.08.2013] |
| − | # | + | #[http://www.bip.pisz.hi.pl/ Strona Urzędu Gminy Pisz] [30.08.2013] |
| + | #[http://www.rowery.olsztyn.pl/ Olsztyńska Strona Rowerowa] [02.09.2014] | ||
{{Przypisy}} | {{Przypisy}} | ||
| − | |||
<references/> | <references/> | ||
<br/> | <br/> | ||
Wersja z 18:07, 2 wrz 2014
| Kałęczyn | |
| | |
![Dawny Kałęczyn - pomnik poległych Olsztyńska Strona Rowerowa [02.09.2014]](/index.php/Plik:Kaleczyn.jpg) Dawny Kałęczyn - pomnik poległych Olsztyńska Strona Rowerowa [02.09.2014]
| |
| Rodzaj miejscowości | wieś sołecka |
| Państwo |  Polska
|
| Województwo | warmińsko-mazurskie |
| Powiat | piski |
| Gmina | Pisz |
| Liczba ludności (2010) | 462 |
| Strefa numeracyjna | (+48) 87 |
| Kod pocztowy | 12-200 |
| Tablice rejestracyjne | NPI |
| Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego   Kałęczyn | |
| Położenie na mapie Polski  Kałęczyn | |
{{#invoke:Koordynaty|szablon}} | |
Kałęczyn (niem. Kalenziumen, od 1938 r. Dreifelde) – wieś sołecka położona w województwie warmińsko–mazurskim, w powiecie piskim, gminie Pisz. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa suwalskiego. W 2010 roku wieś liczyła 462 mieszkańców[1]. Obecnie funkcję sołtysa pełni Teresa Andrzejczyk[2].
Położenie
Wieś położona jest w południowo–wschodniej części województwa warmińsko–mazurskiego, na Równinie Mazurskiej, w odległości ok. 8 km na południe od Pisza, na wschód od drogi krajowej nr 63.
Dzieje miejscowości
Wieś została założona w 1522 roku na ponad 20 łanach zakupionych przez Pawła Konopkę z Mazowsza i jego synów na prawie magdeburskim. Być może część areału Kałęczyna pochodziła z nadmiaru gruntów wsi Bogumiły. Obszar wsi powiększył się w 1536 roku o 3 łany, a w 1566 roku o kolejne 2 łany. Już w XVI wieku wieś zapisywana była w źródłach jako Kalenzine. Później utrwaliła się forma Kalenziumen. W 1710 roku – ze względu na epidemię dżumy panującą w Piszu – w Kałęczynie dokonano ceremonii wprowadzenia na urząd nowego proboszcza parafii piskiej, Wilhelma Tyszki z Cichów. Szkoła we wsi powstała w 1737 roku. W 1935 roku uczyło się w niej 87 dzieci, pracowało dwóch nauczycieli. W latach 1857–1867 liczba mieszkańców wzrosła z 221 do 248 osób. W 1939 roku Kałęczyn był zamieszkany przez 397 osób. W 1908 roku zbudowano w Kałęczynie dworzec kolejowy na linii Pisz – Dłutowo. Składał się on z czterech budynków: dworca, budynku mieszkalnego, budynku gospodarczego oraz magazynu spedycji kolejowej. Po zdemontowaniu linii w 1945 roku kierownictwo PGR Kałęczyn nakazało rozbiórkę pozostałości budynków oraz zaoranie nasypu torowiska; obecnie trudno jest odnaleźć ślady po zespole dworca.
Aktualnie wieś jest siedzibą sołectwa.
Zabytki
- dawny cmentarz ewangelicki z drugiej połowy XIX wieku
- dawny cmentarz ewangelicki z początku XX wieku
Bibliografia
- Białuński Grzegorz, Kolonizacja „Wielkiej Puszczy” (do 1568 roku) – starostwa piskie, ełckie, straduńskie, zelkowskie i węgoborskie (węgorzewskie), Olsztyn 2002.
- von Hippel Rudolf, Przegląd statystycznych i innych uwarunkowań powiatu Johannisburg na podstawie przeprowadzonego spisu powszechnego w dniu 3 grudnia 1867 r. wg zestawienia starosty von Hippela w roku 1868, Znad Pisy, nr 19–20, 2010–2011, ss. 83–157.
- Jasiński Stanisław, Żywiczyński Adam, Węzeł kolejowy w Piszu (Część I), Znad Pisy, nr 10, 2001, ss. 122–140.
- Pisz. Z dziejów miasta i powiatu, red. Wanda Korycka, Olsztyn 1970.
- Statistisch-Topographisches Adreß-Handbuch von Ostpreussen, Commission bei Wilhelm Koch, Königsberg 1857.
- Worobiec Antoni, Worobiec Krzysztof A., Z dziejów szkolnictwa na Ziemi Piskiej, Znad Pisy, nr 13/14, 2004/2005, ss. 73–90.
- Bank Danych Lokalnych GUS [30.08.2013]
- Strona Urzędu Gminy Pisz [30.08.2013]
- Olsztyńska Strona Rowerowa [02.09.2014]
Przypisy
- ↑ łącznie Kałęczyn i Borki
- ↑ Strona Urzędu Gminy Pisz [15.09.2013]
