Różyńsk: Różnice pomiędzy wersjami
Z Encyklopedia Warmii i Mazur
| [wersja zweryfikowana] | [wersja zweryfikowana] |
(→Religia) |
|||
| Linia 1: | Linia 1: | ||
| − | |||
| − | |||
{{Wieś infobox | {{Wieś infobox | ||
|nazwa = Różyńsk | |nazwa = Różyńsk | ||
| Linia 6: | Linia 4: | ||
|flaga wsi = | |flaga wsi = | ||
|herb artykuł = | |herb artykuł = | ||
| − | |dopełniacz wsi = | + | |dopełniacz wsi = Różyńska |
| − | |zdjęcie = | + | |zdjęcie = |
| − | |opis zdjęcia = | + | |opis zdjęcia = |
|rodzaj miejscowości = wieś sołecka | |rodzaj miejscowości = wieś sołecka | ||
|województwo = warmińsko-mazurskie | |województwo = warmińsko-mazurskie | ||
| Linia 17: | Linia 15: | ||
|wysokość = | |wysokość = | ||
|liczba ludności = 451 | |liczba ludności = 451 | ||
| − | |rok = | + | |rok = 2010 |
|strefa numeracyjna = (+48) 87 | |strefa numeracyjna = (+48) 87 | ||
|kod pocztowy = 19-335 | |kod pocztowy = 19-335 | ||
| Linia 30: | Linia 28: | ||
|wikisłownik = | |wikisłownik = | ||
|www = | |www = | ||
| − | }} | + | }}<br/> |
| − | < | + | '''Różyńsk''' (niem. ''Rosinsko'', od 1938 r. ''Rosenheide'') – wieś sołecka położona w [[Województwo warmińsko-mazurskie| województwie warmińsko–mazurskim]], w [[Powiat ełcki |powiecie ełcki]], w [[Ełk (gmina wiejska)|gminie Ełk]]. W latach 1975–1998 miejscowość [[Podział administracyjny |administracyjnie]] należała do [[Województwo suwalskie|województwa suwalskiego]]. W 2010 roku wieś liczyła 451 mieszkańców. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje [[Andrzej Starzyński]]<ref> [http://elk-ug.bip.eur.pl/public/?id=2554/ Strona Urzędu Gminy Ełk] [30.08.2013]</ref>. |
| + | <br/><br/> | ||
| + | |||
| + | ==Położenie== | ||
| + | Wieś położona jest w zachodniej części [[Pojezierze Ełckie|Pojezierza Ełckiego]], na wschodnim brzegu jeziora [[Jezioro Druglin Duży| Druglin Duży]], około 9 km na zachód od [[Ełk |Ełku]], w pobliżu granicy z [[Powiat piski|powiatem piskim]]; znajduje się tu stacja kolejowa na linii Ełk – [[Orzysz]] (obecnie nieczynnej). | ||
<br/> | <br/> | ||
| − | == | + | == Dzieje miejscowości == |
| − | Wieś | + | Wieś powstała w ramach kolonizacji południowych i wschodnich obszarów [[Zakon Krzyżacki |państwa krzyżackiego]] jako niewielka osada. Drugi etap jej dziejów związany jest z akcją osadniczą podjętą już po powstaniu [[Prusy Książęce|Prus Książęcych]]. W 1550 roku książę [[Albrecht Hohenzollern]] wystawił przywilej na tereny znajdujące się między jeziorem Druglin, [[Rogale|Rogalami]] i drogą Orzysz – Ełk. [[Wieś czynszowa]] obejmowała 40 łanów na [[Prawo magdeburskie|prawie magdeburskim]]; cztery łany sołeckie otrzymał niejaki Łukasz Różyński, a mieszkańcy otrzymali 9 lat [[Wolnizna| wolnizny]]. Około 1563 roku starosta [[Jerzy von Diebes]] sprzedał sołtysom z Różyńska (braciom Janowi i Oleksemu) dodatkowo jeden łan sołecki. W 1564 roku działały we wsi już trzy karczmy. Podczas wojen szwedzkich, jesienią 1656 roku, Różyńsk ucierpiał w wyniku [[Najazd tatarski 1656 r.|najazdu tatarskiego]], m.in. uprowadzonych zostało 38 mieszkańców. Różyńsk należał do [[Parafia ewangelicka w Klusach|parafii ewangelickiej w Klusach]], która powstała w latach 70. XVI wieku. |
| − | + | Szkoła we wsi została założona w pierwszej połowie XVIII wieku. | |
| − | + | Aktualnie wieś jest siedzibą sołectwa. | |
| − | |||
Liczba mieszkańców w poszczególnych okresach: | Liczba mieszkańców w poszczególnych okresach: | ||
| − | 1857 | + | *1857 r. – 316 osób |
| − | 1933 | + | *1933 r. – 481 osób |
| − | 1939 | + | *1939 r. – 460 osób |
| − | 1988 | + | *1988 r. – 509 osób |
| − | |||
| − | + | ==Religia== | |
| − | Wieś znajduje się obecnie na terenie [[Parafia pw. Matki Bożej Wspomożenia Wiernych w Klusach |parafii rzymskokatolickiej | + | Wieś znajduje się obecnie na terenie [[Parafia pw. Matki Bożej Wspomożenia Wiernych w Klusach |parafii rzymskokatolickiej w Klusach]]. Nabożeństwa prowadzone są w miejscowej [[Kaplica pw. św. Brata Alberta w Różyńsku |kaplicy filialnej]]. |
<br/> | <br/> | ||
| − | + | ==Bibliografia== | |
#Białuński Grzegorz, ''Osadnictwo regionu Wielkich Jezior Mazurskich od XIV do początku XVIII wieku - starostwo leckie (giżyckie) i ryńskie'', Olsztyn 1996. | #Białuński Grzegorz, ''Osadnictwo regionu Wielkich Jezior Mazurskich od XIV do początku XVIII wieku - starostwo leckie (giżyckie) i ryńskie'', Olsztyn 1996. | ||
#Kawecki Jan, Roman Bolesław, ''Ełk. Z dziejów miasta i powiatu'', Olsztyn 1970. | #Kawecki Jan, Roman Bolesław, ''Ełk. Z dziejów miasta i powiatu'', Olsztyn 1970. | ||
#''Statistisch-Topographisches Adreß-Handbuch von Ostpreussen, Commission bei Wilhelm Koch'', Königsberg 1857. | #''Statistisch-Topographisches Adreß-Handbuch von Ostpreussen, Commission bei Wilhelm Koch'', Königsberg 1857. | ||
#''Pisz. Z dziejów miasta i powiatu'', red. Wanda Korycka, Olsztyn 1970. | #''Pisz. Z dziejów miasta i powiatu'', red. Wanda Korycka, Olsztyn 1970. | ||
| − | # | + | #[http://www.verwaltungsgeschichte.de/johannisburg.html/ Deutsche Verwaltungsgeschichte] [15.09.2013] |
| − | # | + | #[http:///www.stat.gov.pl/bdl/app/samorzad_m.dims/ Bank Danych Lokalnych GUS] [15.09.2013] |
| − | + | {{Przypisy}} | |
<references/> | <references/> | ||
<br/> | <br/> | ||
Wersja z 10:11, 27 lis 2014
| Różyńsk | |
| | |
| Rodzaj miejscowości | wieś sołecka |
| Państwo |  Polska
|
| Województwo | warmińsko-mazurskie |
| Powiat | ełcki |
| Gmina | Ełk |
| Liczba ludności (2010) | 451 |
| Strefa numeracyjna | (+48) 87 |
| Kod pocztowy | 19-335 |
| Tablice rejestracyjne | NEL |
| Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego   Różyńsk | |
| Położenie na mapie Polski  Różyńsk | |
{{#invoke:Koordynaty|szablon}} | |
Różyńsk (niem. Rosinsko, od 1938 r. Rosenheide) – wieś sołecka położona w województwie warmińsko–mazurskim, w powiecie ełcki, w gminie Ełk. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa suwalskiego. W 2010 roku wieś liczyła 451 mieszkańców. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje Andrzej Starzyński[1].
Położenie
Wieś położona jest w zachodniej części Pojezierza Ełckiego, na wschodnim brzegu jeziora Druglin Duży, około 9 km na zachód od Ełku, w pobliżu granicy z powiatem piskim; znajduje się tu stacja kolejowa na linii Ełk – Orzysz (obecnie nieczynnej).
Dzieje miejscowości
Wieś powstała w ramach kolonizacji południowych i wschodnich obszarów państwa krzyżackiego jako niewielka osada. Drugi etap jej dziejów związany jest z akcją osadniczą podjętą już po powstaniu Prus Książęcych. W 1550 roku książę Albrecht Hohenzollern wystawił przywilej na tereny znajdujące się między jeziorem Druglin, Rogalami i drogą Orzysz – Ełk. Wieś czynszowa obejmowała 40 łanów na prawie magdeburskim; cztery łany sołeckie otrzymał niejaki Łukasz Różyński, a mieszkańcy otrzymali 9 lat wolnizny. Około 1563 roku starosta Jerzy von Diebes sprzedał sołtysom z Różyńska (braciom Janowi i Oleksemu) dodatkowo jeden łan sołecki. W 1564 roku działały we wsi już trzy karczmy. Podczas wojen szwedzkich, jesienią 1656 roku, Różyńsk ucierpiał w wyniku najazdu tatarskiego, m.in. uprowadzonych zostało 38 mieszkańców. Różyńsk należał do parafii ewangelickiej w Klusach, która powstała w latach 70. XVI wieku.
Szkoła we wsi została założona w pierwszej połowie XVIII wieku.
Aktualnie wieś jest siedzibą sołectwa.
Liczba mieszkańców w poszczególnych okresach:
- 1857 r. – 316 osób
- 1933 r. – 481 osób
- 1939 r. – 460 osób
- 1988 r. – 509 osób
Religia
Wieś znajduje się obecnie na terenie parafii rzymskokatolickiej w Klusach. Nabożeństwa prowadzone są w miejscowej kaplicy filialnej.
Bibliografia
- Białuński Grzegorz, Osadnictwo regionu Wielkich Jezior Mazurskich od XIV do początku XVIII wieku - starostwo leckie (giżyckie) i ryńskie, Olsztyn 1996.
- Kawecki Jan, Roman Bolesław, Ełk. Z dziejów miasta i powiatu, Olsztyn 1970.
- Statistisch-Topographisches Adreß-Handbuch von Ostpreussen, Commission bei Wilhelm Koch, Königsberg 1857.
- Pisz. Z dziejów miasta i powiatu, red. Wanda Korycka, Olsztyn 1970.
- Deutsche Verwaltungsgeschichte [15.09.2013]
- Bank Danych Lokalnych GUS [15.09.2013]
Przypisy
- ↑ Strona Urzędu Gminy Ełk [30.08.2013]
