Radomin

Radomin
Cmentarz w Radominie, zdj. Piotr Gapiński Olsztyńska Strona Rowerowa [12.09.2013]
Rodzaj miejscowości	wieś sołecka
Państwo	Polska
Województwo	warmińsko-mazurskie
Powiat	nidzicki
Gmina	Nidzica
Sołectwo	Radomin
Liczba ludności (2010)	93
Strefa numeracyjna	(+48) 89
Tablice rejestracyjne	NNI
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego Radomin
Położenie na mapie Polski Radomin
{{#invoke:Koordynaty|szablon}}

Radomin (Redemin, Radomino) – wieś sołecka położona w województwie warmińsko–mazurskim, w powiecie nidzickim, w gminie Nidzica. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa olsztyńskiego. W 2010 roku wieś liczyła 93 mieszkańców. Obecnie funkcję sołtysa pełni Bożena Głażewska.

Położenie

Miejscowość położona jest między drogą krajową nr 7 a drogą wojewódzką nr 545, w odległości ok. 3 km od Napiwody i ok. 5 km od Nidzicy.

Dzieje miejscowości

Nie wiadomo, kiedy wieś została lokowana. Musiała istnieć już przed 1412 r., gdyż w dokumentach znajduje się wzmianka, że ucierpiała w wyniku wojen polsko–krzyżackich. Przywilej lokacyjny zaginął, a jego odnowienie nastąpiło 12 czerwca 1422 r., kiedy komtur ostródzki Wolf von Sausenhein zapisał Peterowi von Radomin 12 łanów na prawie chełmińskim. Inne źródła podają, że komtur nadał 10 łanów. Peter został zobowiązany do służby wojskowej konnej w zbroi oraz do płacenia czynszu. Nazwa wsi pochodzi od nazwiska zasadźcy. W 1600 r. byli tutaj sami Polacy. W 1680 r. istniał na 12 łanach dwór oraz folwark z owczarnią. Szarwarki we dworze były odrabiane przez chłopów z Jagarzewa, Wichrowca i Ulesia. W 1717 r. folwark wydzierżawił Hieronymus Augustin, a w 1792 r. dzierżawcami byli: Mathes Krause i Mathes Leschewski. Za czasów Fryderyka Wilhelma III założono szkołę. Folwark w 1858 r. obejmował 2002 mórg. Nie zachowała się informacja o formie zabudowy wiejskiej.

Liczba mieszkańców i domów w poszczególnych latach:

• 1817 r. – 54 mieszkańców, 9 domów

• 1846 r. – 105 mieszkańców, 10 domów

• 1858 r. – 86 mieszkańców, 8 domów

• 1867 r. – 83 mieszkańców

• 1871 r. – 107 mieszkańców, 8 domów

• 1885 r. – 109 mieszkańców, 9 domów

• 1895 r. – 68 mieszkańców, 6 domów

• 1905 r. – 191 mieszkańców, 27 domów

• 1910 r. – 200 mieszkańców, 29 domów

• 1939 r. – 162 mieszkańców

Religia

Wieś znajduje się na terenie parafii rzymskokatolickiej w Napiwodzie.

Zabytki

Do czasów współczesnych z historycznego układu wsi zachowała się zabudowa kolonijna i cmentarz wojenny z I wojny światowej.

Bibliografia

Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, pod red. Bronisława Chlebowskiego, Filipa Sulimierskiego, Władysława Walewskiego, t. IX, Warszawa 1888.
Wijaczka Jacek, Dzieje wsi do końca XVIII wieku, [w:] Historia Nidzicy i okolic, pod red. Waldemara Rezmera, Nidzica 2012, ss. 165–202.
Zielińska Agnieszka, Dzieje miasta i okolic w latach 1807 - 1914,[w:] Historia Nidzicy i okolic, pod red. Waldemara Rezmera, Nidzica 2012, ss. 203–267.
Bank Danych Lokalnych GUS [31.10.2014]
Strona Gminy Nidzica [31.10.2014]