Adwent: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja nieprzejrzana] | [wersja nieprzejrzana] |
| Linia 16: | Linia 16: | ||
''' Adwent''' (łac. ''adventus'' - przyjście) - okres poprzedzający [[Boże Narodzenie]]; w kościołach chrześcijańskich moment przypominający oczekiwanie na powtórne przyjście Chrystusa i zarazem czas poprzedzający pamiątkę pierwszego przyjścia. | ''' Adwent''' (łac. ''adventus'' - przyjście) - okres poprzedzający [[Boże Narodzenie]]; w kościołach chrześcijańskich moment przypominający oczekiwanie na powtórne przyjście Chrystusa i zarazem czas poprzedzający pamiątkę pierwszego przyjścia. | ||
| − | + | <br/><br/> | |
| − | <br/> | ||
| − | |||
== Zwyczaje na Warmii i Mazurach == | == Zwyczaje na Warmii i Mazurach == | ||
Na [[Mazury|Mazurach]] przebiegał zgodnie z ludową tradycją. Na [[Warmia|Warmii]] nie wyróżniał się szczególnymi obrzędami. W tym okresie zaczynali chodzić przebierańcy. Byli to chłopcy z gwiazdą bądź osoby przebrane za maszkary. W niektórych wsiach do pochodu dołączała baba z koszem na datki, bocian i koza. Zwyczaj ten miał jednak typowo mazurski charakter. Na Warmii okres adwentu symbolizował jedynie wyplatany wieniec. W pierwszą niedzielę adwentu na Warmii i Mazurach przygotowywano wianek świerkowy, przeplatany czerwoną wstążką. Umieszczano na nim świeczkę, którą uzupełniano w każdą kolejną niedzielę następną - ostatecznie na wianku znajdowały się cztery świeczki. Dla każdej z nich przeznaczano inny kolor wstążki (kolejno: czerwona, żółta, srebrna i złota). Zwyczaj ten rozpowszechnił się na [[Warmia|Warmii]] dopiero w latach 30. XX wieku za sprawą niemieckich towarzystw kobiecych. W połowie XIX wieku w okresie adwentu ubogie warmińskie dzieci zbierały zwyczajowo dary. W miastach na dziesięć dni przed [[Wigilia|Wigilią]] przyjął się zwyczaj trąbienia, które oznajmiało bliskość narodziń Jezusa. Czynił to miejscowy pasterz, a każdy mieszczanin był zobowiązany wręczyć mu po jednym groszu za trąbienie. Natomiast w [[Elbląg|Elblągu]] w tym okresie chodziła po domach kobieta, najczęściej pielęgniarka z miejscowego szpitala. Zbierała dary dla bożonarodzeniowy stół w szpitalu. Co ciekawe otrzymywała ona kartki od dzieci, na których znajdowały się listy wymarzonych prezentów. W [[Olsztyn|Olsztynie]] i okolicach popularnym zwyczajem były jarmark świąteczny. Kiermasze rozstawiano wówczas wokół starego ratusza. | Na [[Mazury|Mazurach]] przebiegał zgodnie z ludową tradycją. Na [[Warmia|Warmii]] nie wyróżniał się szczególnymi obrzędami. W tym okresie zaczynali chodzić przebierańcy. Byli to chłopcy z gwiazdą bądź osoby przebrane za maszkary. W niektórych wsiach do pochodu dołączała baba z koszem na datki, bocian i koza. Zwyczaj ten miał jednak typowo mazurski charakter. Na Warmii okres adwentu symbolizował jedynie wyplatany wieniec. W pierwszą niedzielę adwentu na Warmii i Mazurach przygotowywano wianek świerkowy, przeplatany czerwoną wstążką. Umieszczano na nim świeczkę, którą uzupełniano w każdą kolejną niedzielę następną - ostatecznie na wianku znajdowały się cztery świeczki. Dla każdej z nich przeznaczano inny kolor wstążki (kolejno: czerwona, żółta, srebrna i złota). Zwyczaj ten rozpowszechnił się na [[Warmia|Warmii]] dopiero w latach 30. XX wieku za sprawą niemieckich towarzystw kobiecych. W połowie XIX wieku w okresie adwentu ubogie warmińskie dzieci zbierały zwyczajowo dary. W miastach na dziesięć dni przed [[Wigilia|Wigilią]] przyjął się zwyczaj trąbienia, które oznajmiało bliskość narodziń Jezusa. Czynił to miejscowy pasterz, a każdy mieszczanin był zobowiązany wręczyć mu po jednym groszu za trąbienie. Natomiast w [[Elbląg|Elblągu]] w tym okresie chodziła po domach kobieta, najczęściej pielęgniarka z miejscowego szpitala. Zbierała dary dla bożonarodzeniowy stół w szpitalu. Co ciekawe otrzymywała ona kartki od dzieci, na których znajdowały się listy wymarzonych prezentów. W [[Olsztyn|Olsztynie]] i okolicach popularnym zwyczajem były jarmark świąteczny. Kiermasze rozstawiano wówczas wokół starego ratusza. | ||
| − | |||
<br/> | <br/> | ||
| − | |||
== Symbole == | == Symbole == | ||
* Wieniec adwentowy | * Wieniec adwentowy | ||
*Wizyty przebierańców w domach | *Wizyty przebierańców w domach | ||
*Jarmark świąteczny | *Jarmark świąteczny | ||
| − | |||
| − | |||
== Bibliografia == | == Bibliografia == | ||
| − | + | Chłosta Jan, ''Doroczne zwyczaje i obrzędy na Warmii'', Olsztyn 2009.<br> | |
| − | + | Szyfer Anna, ''Zwyczaje, obrzędy i wierzenia Mazurów i Warmiaków'', Olsztyn 1968.<br> | |
| − | + | ''Warmiacy i Mazurzy. Życie codzienne ludności wiejskiej w I połowie XIX wieku'', red. Bogumił Kuźniewski, Olsztynek 2002. | |
{{Przypisy}} | {{Przypisy}} | ||
| − | |||
| − | |||
<br/> | <br/> | ||
[[Kategoria: Kultura]][[Kategoria: Etnografia]][[Kategoria: Wierzenia i Obyczaje]] | [[Kategoria: Kultura]][[Kategoria: Etnografia]][[Kategoria: Wierzenia i Obyczaje]] | ||
Wersja z 16:55, 18 wrz 2014
| Adwent | |
| | |
 Tradycyjny wieniec adwentowy
|
Adwent (łac. adventus - przyjście) - okres poprzedzający Boże Narodzenie; w kościołach chrześcijańskich moment przypominający oczekiwanie na powtórne przyjście Chrystusa i zarazem czas poprzedzający pamiątkę pierwszego przyjścia.
Zwyczaje na Warmii i Mazurach
Na Mazurach przebiegał zgodnie z ludową tradycją. Na Warmii nie wyróżniał się szczególnymi obrzędami. W tym okresie zaczynali chodzić przebierańcy. Byli to chłopcy z gwiazdą bądź osoby przebrane za maszkary. W niektórych wsiach do pochodu dołączała baba z koszem na datki, bocian i koza. Zwyczaj ten miał jednak typowo mazurski charakter. Na Warmii okres adwentu symbolizował jedynie wyplatany wieniec. W pierwszą niedzielę adwentu na Warmii i Mazurach przygotowywano wianek świerkowy, przeplatany czerwoną wstążką. Umieszczano na nim świeczkę, którą uzupełniano w każdą kolejną niedzielę następną - ostatecznie na wianku znajdowały się cztery świeczki. Dla każdej z nich przeznaczano inny kolor wstążki (kolejno: czerwona, żółta, srebrna i złota). Zwyczaj ten rozpowszechnił się na Warmii dopiero w latach 30. XX wieku za sprawą niemieckich towarzystw kobiecych. W połowie XIX wieku w okresie adwentu ubogie warmińskie dzieci zbierały zwyczajowo dary. W miastach na dziesięć dni przed Wigilią przyjął się zwyczaj trąbienia, które oznajmiało bliskość narodziń Jezusa. Czynił to miejscowy pasterz, a każdy mieszczanin był zobowiązany wręczyć mu po jednym groszu za trąbienie. Natomiast w Elblągu w tym okresie chodziła po domach kobieta, najczęściej pielęgniarka z miejscowego szpitala. Zbierała dary dla bożonarodzeniowy stół w szpitalu. Co ciekawe otrzymywała ona kartki od dzieci, na których znajdowały się listy wymarzonych prezentów. W Olsztynie i okolicach popularnym zwyczajem były jarmark świąteczny. Kiermasze rozstawiano wówczas wokół starego ratusza.
Symbole
- Wieniec adwentowy
- Wizyty przebierańców w domach
- Jarmark świąteczny
Bibliografia
Chłosta Jan, Doroczne zwyczaje i obrzędy na Warmii, Olsztyn 2009.
Szyfer Anna, Zwyczaje, obrzędy i wierzenia Mazurów i Warmiaków, Olsztyn 1968.
Warmiacy i Mazurzy. Życie codzienne ludności wiejskiej w I połowie XIX wieku, red. Bogumił Kuźniewski, Olsztynek 2002.
Przypisy
