Anioł: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja nieprzejrzana] | [wersja nieprzejrzana] |
(→Zwyczaje na Warmii i Mazurach) |
|||
| Linia 14: | Linia 14: | ||
|www = | |www = | ||
}} | }} | ||
| − | ''' Anioł''' – byt duchowy służący Stwórcy i wypełniający Boskie zamysły. W tradycji chrześcijańskiej | + | ''' Anioł''' – byt duchowy służący Stwórcy i wypełniający Boskie zamysły. W dziewięciostopniowej hierarchii pierwszy stopień przypada w tradycji chrześcijańskiej Aniołom Stróżom uznawanym za opiekunów ludzi, drugi zaś – siedmiu archaniołom, których święto przypada od 1969 roku na 29 września ([[Dzień św. Michała]]). Dawniej ich święto obchodzono w różnych terminach. |
| + | |||
| + | Największą czcią otaczani są archaniołowie Michał (anioł sądu, kar Bożych, ale i Bożego miłosierdzia, towarzysz umierających), Gabriel (zwiastun narodzenia Syna Bożego i Jana Chrzciciela) i Rafał (patron chorych i podróżnych). Kaplicę pw. Michała Archanioła w [[Tuławki|Tuławkach]] konsekrował w 1782 roku biskup [[Ignacy Krasicki]]. Pod jego wezwaniem funkcjonuje również kościół w [[Blanki|Blankach]]<ref>Randomańska Zenona, ''Polska pieśń religijna na Warmii 1795–1939'', Olsztyn 2002, s. 245</ref>. | ||
<br/><br/> | <br/><br/> | ||
==Etymologia== | ==Etymologia== | ||
Wyraz "anioł" stanowi bezpośrednie zapożyczenie z języka czeskiego. | Wyraz "anioł" stanowi bezpośrednie zapożyczenie z języka czeskiego. | ||
<br/> | <br/> | ||
| − | ==Zwyczaje na Warmii i Mazurach== | + | ==Zwyczaje na Warmii i Mazurach== |
| − | Na [[Warmia|Warmii]] obchodzono święto Aniołów Stróżów wprowadzone w 1670 roku. Zenona Randomańska, badaczka polskiej pieśni religijnej w tym regionie, podaje, że znano tu cztery pieśni kierowane do niebiańskich opiekunów. Najstarsza z nich, ''Idź precz nieszczęsny grzeszniku, piekła wieczny hołdowniku'', zniknęła z repertuaru w połowie XIX wieku. Śpiewano natomiast ''Aniele Stróżu duszy'', ''Cześć winną tobie stróżu mój'' oraz ''Witajcie z nieba zesłani posłowie''<ref>Randomańska Zenona, Polska pieśń religijna na Warmii 1795–1939, Olsztyn 2002, s. 245</ref>. | + | Na [[Warmia|Warmii]] obchodzono święto Aniołów Stróżów wprowadzone w 1670 roku. Zenona Randomańska, badaczka polskiej pieśni religijnej w tym regionie, podaje, że znano tu cztery pieśni kierowane do niebiańskich opiekunów. Najstarsza z nich, ''Idź precz nieszczęsny grzeszniku, piekła wieczny hołdowniku'', zniknęła z repertuaru w połowie XIX wieku. Śpiewano natomiast ''Aniele Stróżu duszy'', ''Cześć winną tobie stróżu mój'' oraz ''Witajcie z nieba zesłani posłowie''. Do archaniołów kierowano osobne pieśni, choć wspólną dla wszystkich była pieśń ''Zawitaj wojsko nieogarnionego Króla''<ref>Randomańska Zenona, Polska pieśń religijna na Warmii 1795–1939, Olsztyn 2002, s. 245</ref>. |
==Wierzenia== | ==Wierzenia== | ||
Wersja z 19:56, 20 lis 2014
| Anioł | |
| |
Anioł – byt duchowy służący Stwórcy i wypełniający Boskie zamysły. W dziewięciostopniowej hierarchii pierwszy stopień przypada w tradycji chrześcijańskiej Aniołom Stróżom uznawanym za opiekunów ludzi, drugi zaś – siedmiu archaniołom, których święto przypada od 1969 roku na 29 września (Dzień św. Michała). Dawniej ich święto obchodzono w różnych terminach.
Największą czcią otaczani są archaniołowie Michał (anioł sądu, kar Bożych, ale i Bożego miłosierdzia, towarzysz umierających), Gabriel (zwiastun narodzenia Syna Bożego i Jana Chrzciciela) i Rafał (patron chorych i podróżnych). Kaplicę pw. Michała Archanioła w Tuławkach konsekrował w 1782 roku biskup Ignacy Krasicki. Pod jego wezwaniem funkcjonuje również kościół w Blankach[1].
Spis treści
Etymologia
Wyraz "anioł" stanowi bezpośrednie zapożyczenie z języka czeskiego.
Zwyczaje na Warmii i Mazurach
Na Warmii obchodzono święto Aniołów Stróżów wprowadzone w 1670 roku. Zenona Randomańska, badaczka polskiej pieśni religijnej w tym regionie, podaje, że znano tu cztery pieśni kierowane do niebiańskich opiekunów. Najstarsza z nich, Idź precz nieszczęsny grzeszniku, piekła wieczny hołdowniku, zniknęła z repertuaru w połowie XIX wieku. Śpiewano natomiast Aniele Stróżu duszy, Cześć winną tobie stróżu mój oraz Witajcie z nieba zesłani posłowie. Do archaniołów kierowano osobne pieśni, choć wspólną dla wszystkich była pieśń Zawitaj wojsko nieogarnionego Króla[2].
Wierzenia
Skrzydlaci niebiańscy posłańcy mieli ratować kościelne dzwony w chwili niebezpieczeństwa. Anioły były zawsze kojarzone z dobrą nowiną, roztaczana przez nie opieka miała zabezpieczyć przed wieloma życiowymi troskami i zagrożeniami. Jednak w okresie I wojny światowej przybrały one rolę posłańców złych wiadomości, zaświadczenie o śmierci żołnierza, które wręczano rodzinie poległego, zdobił bowiem wizerunek anioła pochylającego się nad zmarłym.
Najczęściej ich wizerunki odnajdujemy w świątyniach. Anielskie rzeźby zdobiły ołtarze główne, ambony, sklepienia, chrzcielnice. Na przełomie XIX i XX wieku anioły zaczęły pojawiać się również na pomnikach – przedstawiane były często jako niebiańscy posłańcy niosący wieniec laurowy.
Przypisy
Zobacz też
W miejscowości tej odbywa się doroczny Międzyregionalny Zlot Miłośników Aniołów.
Bibliografia
Szyfer Anna, Zwyczaje, obrzędy i wierzenia Mazurów i Warmiaków, Olsztyn 1968.
Toeppen Max P., Wierzenia mazurskie, wstęp Anna Szyfer, Władysław Ogrodziński, oprac. Paweł Błażewicz,Jerzy Marek Łapo, Dąbrówno 2008.
Tragarz duchów. Zbiór podań ludowych z Mazur, zebrał, przełożył i opracował Jerzy Marek Łapo, Dąbrówno 2007.
Randomańska Zenona, Polska pieśń religijna na Warmii 1795–1939, Olsztyn 2002
Warmiacy i Mazurzy. Życie codzienne ludności wiejskiej w I połowie XIX wieku, red. Bogumił Kuźniewski, Olsztynek 2002.
Zientara-Malewska Maria, O różnych kłobukach, skarbach i zaklętych zamkach. Baśnie i legendy warmińskie, wybór i opracowanie Jan Chłosta, Olsztyn 2008.
