Henryk Nitschmann: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja nieprzejrzana] | [wersja nieprzejrzana] |
| Linia 20: | Linia 20: | ||
|wikicytaty = | |wikicytaty = | ||
|www = | |www = | ||
| − | }} | + | }} |
| − | + | ''' Henryk Nitschmann ''' (ur. 24 kwietnia 1826 r. w Elblągu, zm. 27 kwietnia 1905 r. w Elblągu) – historyk literatury polskiej, tłumacz. | |
| − | ''' Henryk Nitschmann ''' (ur. 24 kwietnia 1826 r. w Elblągu, zm. 27 kwietnia 1905 r. w Elblągu) – historyk literatury polskiej, tłumacz <br/> | + | <br/><br/> |
| − | |||
== Życiorys == | == Życiorys == | ||
Syn Henryka Leopolda Nitschmanna - elbląskiego radcy sądowego, w którego rodzinie zawód prawniczy był dziedziczony od trzech pokoleń. Bliskie relacje łączyły Henryka ze starszą siostrą Augustą. Nie założył rodziny i nie zostawił po sobie potomków. Znaczną część majątku przeznaczył na rzecz biednych. | Syn Henryka Leopolda Nitschmanna - elbląskiego radcy sądowego, w którego rodzinie zawód prawniczy był dziedziczony od trzech pokoleń. Bliskie relacje łączyły Henryka ze starszą siostrą Augustą. Nie założył rodziny i nie zostawił po sobie potomków. Znaczną część majątku przeznaczył na rzecz biednych. | ||
<br/> | <br/> | ||
| − | |||
=== Szkoła i wykształcenie === | === Szkoła i wykształcenie === | ||
Henryk Nitschmann uczęszczał do Gimnazjum Elbląskiego (1832-1843). Nauka była dwukrotnie przerywania z powodu stanu zdrowia chłopca i ostatecznie młody Nitschmann nie ukończył szkoły. Rodzina zaplanowała w tych okolicznościach nowy scenariusz - Henryk miał zostać zawodowym rolnikiem. W związku z tym w latach 1843-1846 odbył praktyki w majątkach ziemskich, po czym rozpoczął służbę wojskową w huzarach. W 1855 roku kilka miesięcy spędził w Berlinie, gdzie jako wolny słuchacz uczęszczał na wykłady uniwersyteckie. Nie skończył jednak żadnych studiów. | Henryk Nitschmann uczęszczał do Gimnazjum Elbląskiego (1832-1843). Nauka była dwukrotnie przerywania z powodu stanu zdrowia chłopca i ostatecznie młody Nitschmann nie ukończył szkoły. Rodzina zaplanowała w tych okolicznościach nowy scenariusz - Henryk miał zostać zawodowym rolnikiem. W związku z tym w latach 1843-1846 odbył praktyki w majątkach ziemskich, po czym rozpoczął służbę wojskową w huzarach. W 1855 roku kilka miesięcy spędził w Berlinie, gdzie jako wolny słuchacz uczęszczał na wykłady uniwersyteckie. Nie skończył jednak żadnych studiów. | ||
<br/> | <br/> | ||
| − | |||
=== Praca === | === Praca === | ||
Nitschmann miał jednak niezwykły talent do języków, który objawił się już w okresie gimnazjalnym. Jako dorosły mężczyzna tłumaczył literaturę z siedmiu języków. Interesował się historią Polski, polską literaturą, teorią i historią muzyki oraz geografią powszechną. Po powrocie z Berlina zamieszkał w majątku ziemskim [[Pożary]] - posiadłości zakupionej przez jego ojca. Do 1865 roku poświęcał się pracy ziemianina i... literata. We wspomnianym roku opuścił majątek, który oddał w dzierżawę i wrócił do Elbląga. | Nitschmann miał jednak niezwykły talent do języków, który objawił się już w okresie gimnazjalnym. Jako dorosły mężczyzna tłumaczył literaturę z siedmiu języków. Interesował się historią Polski, polską literaturą, teorią i historią muzyki oraz geografią powszechną. Po powrocie z Berlina zamieszkał w majątku ziemskim [[Pożary]] - posiadłości zakupionej przez jego ojca. Do 1865 roku poświęcał się pracy ziemianina i... literata. We wspomnianym roku opuścił majątek, który oddał w dzierżawę i wrócił do Elbląga. | ||
<br/> | <br/> | ||
| − | |||
=== Działalność społeczna, kulturalna, naukowa, polityczna === | === Działalność społeczna, kulturalna, naukowa, polityczna === | ||
Zainteresowanie Nitschmanna historią i literaturą polską zachęciło go do nauki języka. W 1854 roku na łamach dziennika ''Elbinger Anzeigen'' opublikował swój przekład wiersza Franciszka Morawskiego pt. ''Łza''. W tym samym roku w lipskiej gazecie ''Novellen-Zeitung'' pojawiło się kilka przekładów autorstwa Nitschmanna. W 1860 roku w Gdańsku została wydana ''Polska na Parnasie'', zawierająca 25 przekładów, między innymi Adama Mickiewicza, Narcyzy Żmichowskiej. Publikacja doczekała się trzech wznowień - każde kolejne było uzupełniane o nowe przekłady. W 1880 roku w Lipsku opublikowany został kolejny wybór tłumaczeń pt. ''Iris. Dichterstimmen aus Polen''. Od lat 80. XIX wieku Nitschmann coraz bardziej poświęca się badaniom historii literatury polskiej. W 1882 roku udaje mu się opublikować ''Geschichte der polnischen Litteratur''. Tłumacz i literat uchodził za gorącego polonofila, jednak w swojej pracy translatorskiej nie stawiał sobie jakichkolwiek ograniczeń. Za przykład może posłużyć jego zainteresowanie literaturą serbochorwacką, czeską, grecką i łacińską. Nitschmann był człowiekiem uzdolnionym muzycznie. Pobierał nauki gry na pianinie oraz instrumentach smyczkowych. Około dziesięciu kompozycji własnego autorstwa wydał nawet drukiem. Przede wszystkim jednak pozostawił po sobie liczne recenzje, sprawozdania i fachowe artykuły poruszające kwestię teorii muzyki. W 1869 roku założył w rodzinnym mieście [[Towarzystwo Filharmoniczne w Elblągu|Towarzystwo Filharmoniczne]], któremu przewodniczył do 1878 roku. W tym okresie dał się poznać jako organizator koncertów, akompaniator, a nawet konferansjer. Poza tym w każdą niedzielę urządzał we własnym mieszkaniu koncerty smyczkowe, w których uczestniczył jako jeden z muzyków. | Zainteresowanie Nitschmanna historią i literaturą polską zachęciło go do nauki języka. W 1854 roku na łamach dziennika ''Elbinger Anzeigen'' opublikował swój przekład wiersza Franciszka Morawskiego pt. ''Łza''. W tym samym roku w lipskiej gazecie ''Novellen-Zeitung'' pojawiło się kilka przekładów autorstwa Nitschmanna. W 1860 roku w Gdańsku została wydana ''Polska na Parnasie'', zawierająca 25 przekładów, między innymi Adama Mickiewicza, Narcyzy Żmichowskiej. Publikacja doczekała się trzech wznowień - każde kolejne było uzupełniane o nowe przekłady. W 1880 roku w Lipsku opublikowany został kolejny wybór tłumaczeń pt. ''Iris. Dichterstimmen aus Polen''. Od lat 80. XIX wieku Nitschmann coraz bardziej poświęca się badaniom historii literatury polskiej. W 1882 roku udaje mu się opublikować ''Geschichte der polnischen Litteratur''. Tłumacz i literat uchodził za gorącego polonofila, jednak w swojej pracy translatorskiej nie stawiał sobie jakichkolwiek ograniczeń. Za przykład może posłużyć jego zainteresowanie literaturą serbochorwacką, czeską, grecką i łacińską. Nitschmann był człowiekiem uzdolnionym muzycznie. Pobierał nauki gry na pianinie oraz instrumentach smyczkowych. Około dziesięciu kompozycji własnego autorstwa wydał nawet drukiem. Przede wszystkim jednak pozostawił po sobie liczne recenzje, sprawozdania i fachowe artykuły poruszające kwestię teorii muzyki. W 1869 roku założył w rodzinnym mieście [[Towarzystwo Filharmoniczne w Elblągu|Towarzystwo Filharmoniczne]], któremu przewodniczył do 1878 roku. W tym okresie dał się poznać jako organizator koncertów, akompaniator, a nawet konferansjer. Poza tym w każdą niedzielę urządzał we własnym mieszkaniu koncerty smyczkowe, w których uczestniczył jako jeden z muzyków. | ||
<br/> | <br/> | ||
| − | |||
==Ciekawostki== | ==Ciekawostki== | ||
Tłumacz pozostawił po sobie ogromną bibliotekę, liczącą około 3 tysięcy egzemplarzy. Znaczną część zbioru reprezentowała literatura podróżnicza, której był wielkim wielbicielem. W latach 1877-1878 na łamach ''Elbinger Zeitung'' ukazały się jego wrażenia z podróży po Sudetach. W tym okresie opublikował również opis podróży po obszarze dzisiejszego Trójmiasta. | Tłumacz pozostawił po sobie ogromną bibliotekę, liczącą około 3 tysięcy egzemplarzy. Znaczną część zbioru reprezentowała literatura podróżnicza, której był wielkim wielbicielem. W latach 1877-1878 na łamach ''Elbinger Zeitung'' ukazały się jego wrażenia z podróży po Sudetach. W tym okresie opublikował również opis podróży po obszarze dzisiejszego Trójmiasta. | ||
<br/> | <br/> | ||
| − | |||
== Bibliografia biograficzna == | == Bibliografia biograficzna == | ||
| − | + | Charytoniuk Janusz, ''Polonofil z pruskiego Elbląga'',''Tygiel'', 1994, nr 12.<br/> | |
| − | + | Oracki Tadeusz, ''Słownik biograficzny Warmii, Mazur i Powiśla XIX i XX wieku'', Warszawa 1983. | |
<br/> | <br/> | ||
| − | |||
[[Kategoria: Osoba|Nitschmann Henryk]] [[Kategoria: Kultura]] [[Kategoria: Ludzie kultury]] [[Kategoria: Badacze historii i kultury]] [[Kategoria: Tłumacze]]<br/> | [[Kategoria: Osoba|Nitschmann Henryk]] [[Kategoria: Kultura]] [[Kategoria: Ludzie kultury]] [[Kategoria: Badacze historii i kultury]] [[Kategoria: Tłumacze]]<br/> | ||
Wersja z 22:07, 19 wrz 2014
| Henryk Nitschmann | |
| | |
 Henryk Nitschmann
| |
| Data i miejsce urodzenia | 24 kwietnia 1826 r. Elbląg |
| Data i miejsce śmierci | 27 kwietnia 1905 r. Elbląg |
Henryk Nitschmann (ur. 24 kwietnia 1826 r. w Elblągu, zm. 27 kwietnia 1905 r. w Elblągu) – historyk literatury polskiej, tłumacz.
Spis treści
Życiorys
Syn Henryka Leopolda Nitschmanna - elbląskiego radcy sądowego, w którego rodzinie zawód prawniczy był dziedziczony od trzech pokoleń. Bliskie relacje łączyły Henryka ze starszą siostrą Augustą. Nie założył rodziny i nie zostawił po sobie potomków. Znaczną część majątku przeznaczył na rzecz biednych.
Szkoła i wykształcenie
Henryk Nitschmann uczęszczał do Gimnazjum Elbląskiego (1832-1843). Nauka była dwukrotnie przerywania z powodu stanu zdrowia chłopca i ostatecznie młody Nitschmann nie ukończył szkoły. Rodzina zaplanowała w tych okolicznościach nowy scenariusz - Henryk miał zostać zawodowym rolnikiem. W związku z tym w latach 1843-1846 odbył praktyki w majątkach ziemskich, po czym rozpoczął służbę wojskową w huzarach. W 1855 roku kilka miesięcy spędził w Berlinie, gdzie jako wolny słuchacz uczęszczał na wykłady uniwersyteckie. Nie skończył jednak żadnych studiów.
Praca
Nitschmann miał jednak niezwykły talent do języków, który objawił się już w okresie gimnazjalnym. Jako dorosły mężczyzna tłumaczył literaturę z siedmiu języków. Interesował się historią Polski, polską literaturą, teorią i historią muzyki oraz geografią powszechną. Po powrocie z Berlina zamieszkał w majątku ziemskim Pożary - posiadłości zakupionej przez jego ojca. Do 1865 roku poświęcał się pracy ziemianina i... literata. We wspomnianym roku opuścił majątek, który oddał w dzierżawę i wrócił do Elbląga.
Działalność społeczna, kulturalna, naukowa, polityczna
Zainteresowanie Nitschmanna historią i literaturą polską zachęciło go do nauki języka. W 1854 roku na łamach dziennika Elbinger Anzeigen opublikował swój przekład wiersza Franciszka Morawskiego pt. Łza. W tym samym roku w lipskiej gazecie Novellen-Zeitung pojawiło się kilka przekładów autorstwa Nitschmanna. W 1860 roku w Gdańsku została wydana Polska na Parnasie, zawierająca 25 przekładów, między innymi Adama Mickiewicza, Narcyzy Żmichowskiej. Publikacja doczekała się trzech wznowień - każde kolejne było uzupełniane o nowe przekłady. W 1880 roku w Lipsku opublikowany został kolejny wybór tłumaczeń pt. Iris. Dichterstimmen aus Polen. Od lat 80. XIX wieku Nitschmann coraz bardziej poświęca się badaniom historii literatury polskiej. W 1882 roku udaje mu się opublikować Geschichte der polnischen Litteratur. Tłumacz i literat uchodził za gorącego polonofila, jednak w swojej pracy translatorskiej nie stawiał sobie jakichkolwiek ograniczeń. Za przykład może posłużyć jego zainteresowanie literaturą serbochorwacką, czeską, grecką i łacińską. Nitschmann był człowiekiem uzdolnionym muzycznie. Pobierał nauki gry na pianinie oraz instrumentach smyczkowych. Około dziesięciu kompozycji własnego autorstwa wydał nawet drukiem. Przede wszystkim jednak pozostawił po sobie liczne recenzje, sprawozdania i fachowe artykuły poruszające kwestię teorii muzyki. W 1869 roku założył w rodzinnym mieście Towarzystwo Filharmoniczne, któremu przewodniczył do 1878 roku. W tym okresie dał się poznać jako organizator koncertów, akompaniator, a nawet konferansjer. Poza tym w każdą niedzielę urządzał we własnym mieszkaniu koncerty smyczkowe, w których uczestniczył jako jeden z muzyków.
Ciekawostki
Tłumacz pozostawił po sobie ogromną bibliotekę, liczącą około 3 tysięcy egzemplarzy. Znaczną część zbioru reprezentowała literatura podróżnicza, której był wielkim wielbicielem. W latach 1877-1878 na łamach Elbinger Zeitung ukazały się jego wrażenia z podróży po Sudetach. W tym okresie opublikował również opis podróży po obszarze dzisiejszego Trójmiasta.
Bibliografia biograficzna
Charytoniuk Janusz, Polonofil z pruskiego Elbląga,Tygiel, 1994, nr 12.
Oracki Tadeusz, Słownik biograficzny Warmii, Mazur i Powiśla XIX i XX wieku, Warszawa 1983.
