Krekole: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja nieprzejrzana] | [wersja nieprzejrzana] |
| Linia 31: | Linia 31: | ||
''' Krekole''' (niem. ''Krekollen'') – [[wieś sołecka]] położona w [[województwo warmińsko-mazurskie|województwie warmińsko-mazurskim]], w [[powiat lidzbarski|powiecie lidzbarskim]], w [[Kiwity (gmina wiejska)|gminie Kiwity]]. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa olsztyńskiego. | ''' Krekole''' (niem. ''Krekollen'') – [[wieś sołecka]] położona w [[województwo warmińsko-mazurskie|województwie warmińsko-mazurskim]], w [[powiat lidzbarski|powiecie lidzbarskim]], w [[Kiwity (gmina wiejska)|gminie Kiwity]]. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa olsztyńskiego. | ||
| − | W 2010 roku miejscowość liczyła mieszkańców. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje [[Anna Grzegrzółka]]<ref>[http://bip.warmia.mazury.pl/kiwity_gmina_wiejska/169/SOLTYSI_KADENCJI_2010-2014/ bip.warmia.mazury.pl] [05.03.2014] </ref>. | + | W 2010 roku miejscowość liczyła 288 mieszkańców. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje [[Anna Grzegrzółka]]<ref>[http://bip.warmia.mazury.pl/kiwity_gmina_wiejska/169/SOLTYSI_KADENCJI_2010-2014/ bip.warmia.mazury.pl] [05.03.2014] </ref>. |
We wsi działa [[Stowarzyszenie "Łańcuch Wzajemności"]]. | We wsi działa [[Stowarzyszenie "Łańcuch Wzajemności"]]. | ||
| Linia 39: | Linia 39: | ||
<br/> | <br/> | ||
== Dzieje miejscowości == | == Dzieje miejscowości == | ||
| − | Miejscowość została założona w roku 1336 roku przez wójta krajowego [[Henryk z Lutr| Henryka z Lutr]]. Nowej osadzie przyznano 53 łany | + | Miejscowość została założona w roku 1336 roku przez wójta krajowego [[Henryk z Lutr|Henryka z Lutr]]. Nowej osadzie przyznano 53 łany. Lokacja została potwierdzona przez biskupa [[Herman z Pragi| Hermana z Pragi]] w 1346 roku. |
| + | |||
| + | W XIV wieku wybudowany został pierwszy kościół. Rozwój wsi zahamował najazd litewski (1414) oraz wojny polsko-krzyżackie w latach 1519-1521. Jeszcze w XIV wieku doszło do zniszczenia pierwszej świątyni. Nowy kościół konsekrował w 1424 roku biskup [[Franciszek Kuhschmalz| Franciszka Kuhschmalza]]. W 1582 roku ponownej konsekracji dokonał biskup [[lkwim:Marcin Kromer|Marcin Kromer]]. | ||
| + | |||
| + | Najazdy i wojny XIV i XV stulecia doprowadziły do spustoszenia wsi, co bez wątpienia wpłynęło na proces obsadzania ziemi przez osadników. W 1583 roku obszar wsi obejmował łącznie 53 włóki. Jeszcze w XVI stuleciu podjęto zapewne akcję rekolonizacji opuszczonych gospodarstw. W 1638 roku Krekolach było 28 gospodarzy: 2 sołtysów, 20 chłopów oraz 4 zagrodników. W 1783 roku miejscowość składała się z 50 budynków. | ||
| + | |||
| + | W 1818 roku wieś liczyła 328 mieszkańców. W 1939 roku liczba mieszkańców wzrosła do 627 osób. Po zakończeniu II wojny światowej Krekole uzyskały status wsi sołeckiej, uruchomiono również szkołę. W 1998 roku miejscowość liczyła 320 mieszkańców. | ||
Od 2004 roku w miejscowości działa [[Stowarzyszenie "Łańcuch Wzajemności"|Stowarzyszenie Łańcuch Wzajemności]]. | Od 2004 roku w miejscowości działa [[Stowarzyszenie "Łańcuch Wzajemności"|Stowarzyszenie Łańcuch Wzajemności]]. | ||
| Linia 46: | Linia 52: | ||
*[[Niepubliczna Szkoła Podstawowa w Krekolach]] (działa od 2004 roku) | *[[Niepubliczna Szkoła Podstawowa w Krekolach]] (działa od 2004 roku) | ||
== Zabytki == | == Zabytki == | ||
| − | *[[lkwim:Kościół pw. Krzyża Świętego i św. Wawrzyńca w Krekolach| | + | *[[lkwim:Kościół pw. Krzyża Świętego i św. Wawrzyńca w Krekolach| gotycki kościół pw. Krzyża Świętego i św. Wawrzyńca]] z przełomu XIV i XV wieku poddany renowacji w XVIII wieku. |
| − | * | + | Z tego okresu pochodzi dobudowana wówczas wieża kościelna. Wyposażenie wnętrza pochodzi głównie z XVIII stulecia. |
| − | * | + | *cmentarz przykościelny |
| + | *sześć tradycyjnych kapliczek warmińskich | ||
| + | {{Przypisy}} | ||
| + | <references> | ||
== Bibliografia == | == Bibliografia == | ||
Chłosta Jan, ''Słownik Warmii'', Olsztyn 2002.<br/> | Chłosta Jan, ''Słownik Warmii'', Olsztyn 2002.<br/> | ||
| Linia 59: | Linia 68: | ||
[http://www.wuoz.olsztyn.pl/| Wojewódzka ewidencja zabytków] [05.03.2014] | [http://www.wuoz.olsztyn.pl/| Wojewódzka ewidencja zabytków] [05.03.2014] | ||
<br/> | <br/> | ||
| − | + | ||
| − | |||
<br/> | <br/> | ||
| − | [[Kategoria: Miejscowość]] [[Kategoria: Powiat lidzbarski]] [[Kategoria: Kiwity (gmina wiejska)]] [[Kategoria: | + | [[Kategoria: Miejscowość]] [[Kategoria: Powiat lidzbarski]] [[Kategoria: Kiwity (gmina wiejska)]] [[Kategoria: Wsie sołeckie]] [[Kategoria: 1301-1400]] |
Wersja z 11:06, 2 gru 2014
| Krekole | |
| | |
 Kościół w Krekolach
| |
| Państwo |  Polska
|
| Województwo | warmińsko-mazurskie |
| Powiat | lidzbarski |
| Gmina | Kiwity |
| Liczba ludności (2010) | 288 |
| Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego   Krekole | |
| Położenie na mapie Polski  Krekole | |
{{#invoke:Koordynaty|szablon}} | |
Krekole (niem. Krekollen) – wieś sołecka położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie lidzbarskim, w gminie Kiwity. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa olsztyńskiego.
W 2010 roku miejscowość liczyła 288 mieszkańców. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje Anna Grzegrzółka[1].
We wsi działa Stowarzyszenie "Łańcuch Wzajemności".
Położenie
Miejscowość leży w odległości 15,5 km na północny wschód od Lidzbarka Warmińskiego.
Dzieje miejscowości
Miejscowość została założona w roku 1336 roku przez wójta krajowego Henryka z Lutr. Nowej osadzie przyznano 53 łany. Lokacja została potwierdzona przez biskupa Hermana z Pragi w 1346 roku.
W XIV wieku wybudowany został pierwszy kościół. Rozwój wsi zahamował najazd litewski (1414) oraz wojny polsko-krzyżackie w latach 1519-1521. Jeszcze w XIV wieku doszło do zniszczenia pierwszej świątyni. Nowy kościół konsekrował w 1424 roku biskup Franciszka Kuhschmalza. W 1582 roku ponownej konsekracji dokonał biskup Marcin Kromer.
Najazdy i wojny XIV i XV stulecia doprowadziły do spustoszenia wsi, co bez wątpienia wpłynęło na proces obsadzania ziemi przez osadników. W 1583 roku obszar wsi obejmował łącznie 53 włóki. Jeszcze w XVI stuleciu podjęto zapewne akcję rekolonizacji opuszczonych gospodarstw. W 1638 roku Krekolach było 28 gospodarzy: 2 sołtysów, 20 chłopów oraz 4 zagrodników. W 1783 roku miejscowość składała się z 50 budynków.
W 1818 roku wieś liczyła 328 mieszkańców. W 1939 roku liczba mieszkańców wzrosła do 627 osób. Po zakończeniu II wojny światowej Krekole uzyskały status wsi sołeckiej, uruchomiono również szkołę. W 1998 roku miejscowość liczyła 320 mieszkańców.
Od 2004 roku w miejscowości działa Stowarzyszenie Łańcuch Wzajemności.
Edukacja
- Niepubliczna Szkoła Podstawowa w Krekolach (działa od 2004 roku)
Zabytki
- gotycki kościół pw. Krzyża Świętego i św. Wawrzyńca z przełomu XIV i XV wieku poddany renowacji w XVIII wieku.
Z tego okresu pochodzi dobudowana wówczas wieża kościelna. Wyposażenie wnętrza pochodzi głównie z XVIII stulecia.
- cmentarz przykościelny
- sześć tradycyjnych kapliczek warmińskich
Przypisy
- ↑ bip.warmia.mazury.pl [05.03.2014]
<references>
Bibliografia
Chłosta Jan, Słownik Warmii, Olsztyn 2002.
Chrzanowski Tadeusz, Przewodnik po zabytkowych kościołach Północnej Warmii, Olsztyn 1978.
Warmia i Mazury. Przewodnik ilustrowany, red. Marcin Kuleszo, Barbara Wojczulanis, Olsztyn 2001.
Bank Danych Lokalnych GUS [10.03.2014]
CiekaweMazury.pl [05.03.2014]
Polska Niezwykła [05.03.2014]
Stowarzyszenie Łańcuch Wzajemności [05.03.2014]
Wojewódzka ewidencja zabytków [05.03.2014]
