Laseczno

Laseczno
Kościół w Lasecznie
Państwo	Polska
Województwo	warmińsko-mazurskie
Powiat	iławski
Gmina	Iława
Liczba ludności (2010)	553
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego Laseczno
Położenie na mapie Polski Laseczno
{{#invoke:Koordynaty|szablon}}

Laseczno (niem. Gross Herzogswalde) – wieś sołecka położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie iławskim, w gminie Iława. W latach 1975-1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa olsztyńskiego.

Miejscowość w 2010 roku liczyła 553 mieszkańców (łącznie z osadą Laseczno Małe). W skład sołectwa wchodzą Laseczno i Laseczno Małe. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje Dariusz Szkopiński.

Położenie

Wieś położona jest w zachodniej części województwa warmińsko-mazurskiego, na Pojezierzu Iławskim, 9 km na zachód od Iławy; przebiega przez nią droga krajowa nr 16.

Dzieje miejscowości

Miejscowość została założona na 80 łanach w 1311 roku przez komtura dzierzgońskiego Gunthera von Arnsteina. Odbiorcami nadania byli dwaj bracia Dietrich i Mikołaj.Pierwsza nazwa wsi brzmiała Gross Herzogswalde (Wielki Las Książęcy). W XV stuleciu w miejscowości działały dwie karczmy oraz kościół. Wojna trzynastoletnia doprowadziła do całkowitego spustoszenia Laseczna. Po 1466 roku wieś została opuszczona. W 1507 roku obszar miejscowości obejmował 80 łanów, ale zaledwie 12 było obsadzonych. W 1522 roku Laseczno zostało przekształcone w dobra lenne, które nadane zostały staroście iławskiemu Paulowi von Fasolt. W kolejnym stuleciu Laseczno należało do rodziny Gotzenów. W 1693 roku majątek wszedł w skład klucza dób rodu Finck von Finckenstein. W tym okresie wzniesiony został barokowy dwór, będący siedzibą zarządy Laseczna. W 1750 roku wybudowano nowy kościół. W 1789 roku wieś szlachecka z folwarkiem była zamieszkana przez 54 rodziny chłopskie, a obszar dóbr obejmował 733 ha. W 1928 roku w miejscowości wybuchł pożar, który strawił praktycznie całą wieś. Po zakończeniu II wojny światowej miejscowy dwór został zaadaptowany na szkołę podstawową.

Laseczno. Szkoła podstawowa

Liczba mieszkańców i gospodarstw

1817 - 328 osób, 33 domy

1831 - 324 osoby,33 domy

1864 - 365 osób, 21 domów

1871 - 329 osób, 23 domy

1885 - 311 osób, 23 domy

1895 - 314 osób, 23 domy

1905 - 311 osób, 20 domów

1933 - 521 osób (łącznie z Lasecznem Małym)

Edukacja

• Szkoła Podstawowa w Lasecznie

Zabytki

• Kościół pw. MB Częstochowskiej z połowy XVIII wieku, wzniesiony z użyciem materiałów z poprzedniej XIV-wiecznej świątyni
• Dom nr 34, murowany, z pierwszej połowy XIX wieku
• Zespół dworsko-folwarczny z przełomu XIX i XX wieku; układ zespołu silnie przekształcony; zabudowa podwórza folwarcznego zachowana w stanie szczątkowym, większość obiektów uległa spaleniu w 1928 roku
• Dwór w zespole dworsko-folwarcznym - przebudowany na potrzeby szkoły podstawowej z rozbudowaną bryłą.
• Park dworski z przełomu XIX i XX wieku - granice parku pozostają czytelne, ale park nie zachował się (obecnie boisko szkole i łąki).
• Stodoła nr 40, obecnie stodoła z częścią mieszkalną i inwentarską - z przełomu XIX i XX wieku, o konstrukcji mieszanej, częściowo z cegły, częściowo szkieletowy z wypełnieniem ceglanym (mur pruski); obiekt zachował szereg pierwotnych cech
• Cmentarz parafialny z przełomu XVIII i XIX wieku, na wschód od drogi z Laseczna do Ząbrowa, własność parafii rzymskokatolickiej; obiekt czynny, powierzchnia 0,57 ha
• Cmentarz ewangelicki z XIX wieku , przy drodze polnej z Laseczna do wsi Gulb, własność parafii ewangelickiej; obiekt nieczynny, powierzchnia 0,8 ha
• Cmentarz ewangelicki z XIX wieku, 100 m od leśniczówki, około 2 km na południowy wschód od wsi; własność parafii ewangelickiej; obiekt nieczynny, powierzchnia 0,01 ha

Bibliografia

1. Iława. Z dziejów miasta i powiatu, red. Andrzej Wakar, Olsztyn 1972.
2. Niesiobędzki Wiesław, Powiat iławski. Dzieje, zabytki, pejzaż i kultura. Szkice historyczne, wydanie II, poprawione i poszerzone, Iława 2008.
3. Statistisch-Topographisches Adreß-Handbuch von Westpreussen, Commission bei Leon Saunier, Danzig und Elbing 1858.
4. Wojewódzka ewidencja zabytków [data dostępu: 5.03.2014]
5. Plan zagospodarowania przestrzennego gminy Iława 2003: Uchwała Nr XIII/108/2003 z dnia 3 grudnia 2003 [data dostępu: 5.03.2014]
6. Strategia rozwoju gminy Iława 2000-2015 [data dostępu 5.03.2014]
7. Bank Danych Lokalnych GUS [data dostępu: 5.03.2014]
8. Deutsche Verwaltungsgeschichte [data dostępu: 5.03.2014]
9. Polska Niezwykła [data dostępu: 5.03.2014]
10. Ciekawe Mazury.pl [data dostępu: 5.03.2014]

Zobacz też

• Laseczno Małe