Smolanka: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja nieprzejrzana] | [wersja nieprzejrzana] |
| Linia 29: | Linia 29: | ||
|www = | |www = | ||
}}<br/> | }}<br/> | ||
| − | ''' Smolanka ''' (niem. ''Landskron'') – | + | ''' Smolanka ''' (niem. ''Landskron'') –[wieś sołecka położona w [[województwo warmińsko-mazurskie|województwie warmińsko-mazurskim]], w [[powiat bartoszycki|powiecie bartoszyckim]], w [[Sępopol (gmina miejsko-wiejska)|gminie Sępopol]]. W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa olsztyńskiego. |
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| + | Miejscowość w 2010 roku liczyła 335 mieszkańców. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje [[Józefa Adamowicz]]<ref>[http://free.of.pl/s/sepopol/jedorg.htm free.of.pl] [05.03.2014]</ref>. | ||
| + | <br/><br/> | ||
== Położenie == | == Położenie == | ||
| − | Wieś położona jest w północnej części województwa warmińsko-mazurskiego, na [[Równina Sępopolska|Równinie Sępopolskiej]], na zachód od [[Łyna|Łyny]], przy strumyku [[Młynówka]], 15 km na wschód od [[Bartoszyce|Bartoszyc]] i 3 km na zachód od [[Sępopol|Sępopola]]. Las rozciągający się na północny zachód od wsi nazywany jest [[Smolanecki Las|Smolaneckim Lasem]]. | + | Wieś położona jest w północnej części województwa warmińsko-mazurskiego, na [[Równina Sępopolska|Równinie Sępopolskiej]], na zachód od [[Rzeka Łyna|Łyny]], przy strumyku [[Rzeka Młynówka|Młynówka]], 15 km na wschód od [[Bartoszyce|Bartoszyc]] i 3 km na zachód od [[Sępopol|Sępopola]]. Las rozciągający się na północny zachód od wsi nazywany jest [[Smolanecki Las|Smolaneckim Lasem]]. |
<br/> | <br/> | ||
| − | |||
== Dzieje miejscowości == | == Dzieje miejscowości == | ||
Wieś powstała w ramach kolonizacji wschodnich terenów [[Prusy Książęce|Prus Książęcych]]. Przywilej lokacyjny otrzymała w 1617 roku jako wieś czynszowa na [[prawo chełmińskie|prawie chełmińskim]] o powierzchni 80 łanów. Obok wsi z czasem powstał niewielki majątek ziemski, który nie przekraczał 100 ha. Do 1945 roku Smolanka wchodziła w skład [[parafia ewangelicka w Sępopolu|parafii ewangelickiej w Sępopolu]]. | Wieś powstała w ramach kolonizacji wschodnich terenów [[Prusy Książęce|Prus Książęcych]]. Przywilej lokacyjny otrzymała w 1617 roku jako wieś czynszowa na [[prawo chełmińskie|prawie chełmińskim]] o powierzchni 80 łanów. Obok wsi z czasem powstał niewielki majątek ziemski, który nie przekraczał 100 ha. Do 1945 roku Smolanka wchodziła w skład [[parafia ewangelicka w Sępopolu|parafii ewangelickiej w Sępopolu]]. | ||
| − | Szkołę we wsi założono w 1733 roku. W 1935 roku uczęszczało do niej 140 uczniów, a zatrudnionych było trzech nauczycieli. Po | + | Szkołę we wsi założono w 1733 roku. W 1935 roku uczęszczało do niej 140 uczniów, a zatrudnionych było trzech nauczycieli. Po II wojnie światowej uruchomiono ją ponownie już jesienią 1945 roku – jako pierwszą w powiecie bartoszyckim. Jej organizatorem był [[Zdzisław Radziulewicz]], a po nim od lata 1946 roku – [[Janina Sienkiewicz]]. Długoletnim kierownikiem placówki był [[Witold Kiezik]]. Szkołę zlikwidowano w 1978 roku w ramach reorganizacji sieci szkolnej. |
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | + | W 1945 roku Smolanka stała się siedzibą gminy (pierwszym wójtem był [[Kazimierz Żukowski]]), lecz już w roku następnym gminę zlikwidowano, a jej siedzibę przeniesiono do Sępopola. Obok wsi funkcjonowało tu państwowe gospodarstwo rolne. W 1983 roku wieś składała się z 68 budynków mieszkalnych i miała 82 indywidualne gospodarstwa rolne o łącznej powierzchni 455 ha. Znajdowały się tu: klub, świetlica, punkt biblioteczny, sala kinowa na 60 miejsc, sklep wielobranżowy oraz prywatna kuźnia. | |
| + | Liczba mieszkańców na przestrzeni lat: | ||
| + | *1857 – 636 osób | ||
| + | *1933 – 727 osób | ||
| + | *1939 – 722 osoby | ||
| + | *1983 – 449 osób | ||
== Turystyka == | == Turystyka == | ||
| − | *Przez wieś przebiegają szlaki rowerowe: | + | *Przez wieś przebiegają szlaki rowerowe: "Doliną rzeki Łyny": Sępopol – Smolanka – [[Liski (gmina Sępopol)|Liski]] – Bartoszyce – [[Wiatrowiec]] – Sępopol, oraz szlak "Pogranicza": Sępopol – [[Stopki]] – [[Ostre Bardo]] – [[Szczurkowo]] – [[Park (gm. Sępopol)|Park]] – [[Judyty]] –Liski – Smolanka – Sępopol. |
| − | |||
| − | |||
== Zabytki == | == Zabytki == | ||
| − | *[[ | + | *[[dwór w Smolance (nr 39)]] z XIX wieku, murowany, tynkowany, strop i więźba dachowa z drewna, jednokondygnacyjny, dwuspadowy dach |
| − | *[[ | + | *[[dwór w Smolance (nr 59)]] z XIX wieku, murowany, tynkowany, strop i więźba dachowa z drewna, jednokondygnacyjny, dwuspadowy dach |
| − | < | + | {{Przypisy}} |
| − | + | <references/> | |
== Bibliografia == | == Bibliografia == | ||
| − | + | ''Bartoszyce. Z dziejów miasta i okolic'', red. Andrzej Wakar, Olsztyn 1987.<br/> | |
| − | + | Jackiewicz-Garniec Małgorzata, Garniec Mirosław, ''Pałace i dwory dawnych Prus Wschodnich'', Olsztyn 1999.<br/> | |
| − | + | ''Statistisch-Topographisches Adreß-Handbuch von Ostpreussen, Commission bei Wilhelm Koch'', Königsberg 1857.<br/> | |
| − | + | [http://bip.warmia.mazury.pl/sepopol_gmina_miejsko_-_wiejska/76/428/Studium_uwarunkowan_i_kierunkow_zagospodarowania_przestrzennego_miasta_i_gminy_Sepopol/| Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta i gminy Sępopol], Sępopol 2005 [05.03.2014]<br/> | |
| − | + | [http://www.stat.gov.pl/bdl/app/samorzad_m.dims| Bank Danych Lokalnych GUS] [05.03.2014]<br/> | |
| − | + | [http://www.verwaltungsgeschichte.de/bartenstein.html| Deutsche Verwaltungsgeschichte] [05.03.2014] | |
<br/> | <br/> | ||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
<br/> | <br/> | ||
| − | + | [[Kategoria: Miejscowość]] [[Kategoria: Powiat bartoszycki]] [[Kategoria: Sępopol (gmina miejsko-wiejska)]] [[Kategoria: Wsie sołeckie]] [[Kategoria: 1601-1700]] | |
| − | [[Kategoria: Miejscowość]] [[Kategoria: Powiat bartoszycki]] [[Kategoria: | ||
Wersja z 16:11, 13 lis 2014
| Smolanka | |
| | |
 Smolanka podczas roztopów
| |
| Państwo |  Polska
|
| Województwo | warmińsko-mazurskie |
| Powiat | bartoszycki |
| Gmina | Sępopol |
| Liczba ludności (2010) | 335 |
| Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego   Smolanka | |
| Położenie na mapie Polski  Smolanka | |
{{#invoke:Koordynaty|szablon}} | |
Smolanka (niem. Landskron) –[wieś sołecka położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie bartoszyckim, w gminie Sępopol. W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa olsztyńskiego.
Miejscowość w 2010 roku liczyła 335 mieszkańców. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje Józefa Adamowicz[1].
Położenie
Wieś położona jest w północnej części województwa warmińsko-mazurskiego, na Równinie Sępopolskiej, na zachód od Łyny, przy strumyku Młynówka, 15 km na wschód od Bartoszyc i 3 km na zachód od Sępopola. Las rozciągający się na północny zachód od wsi nazywany jest Smolaneckim Lasem.
Dzieje miejscowości
Wieś powstała w ramach kolonizacji wschodnich terenów Prus Książęcych. Przywilej lokacyjny otrzymała w 1617 roku jako wieś czynszowa na prawie chełmińskim o powierzchni 80 łanów. Obok wsi z czasem powstał niewielki majątek ziemski, który nie przekraczał 100 ha. Do 1945 roku Smolanka wchodziła w skład parafii ewangelickiej w Sępopolu.
Szkołę we wsi założono w 1733 roku. W 1935 roku uczęszczało do niej 140 uczniów, a zatrudnionych było trzech nauczycieli. Po II wojnie światowej uruchomiono ją ponownie już jesienią 1945 roku – jako pierwszą w powiecie bartoszyckim. Jej organizatorem był Zdzisław Radziulewicz, a po nim od lata 1946 roku – Janina Sienkiewicz. Długoletnim kierownikiem placówki był Witold Kiezik. Szkołę zlikwidowano w 1978 roku w ramach reorganizacji sieci szkolnej.
W 1945 roku Smolanka stała się siedzibą gminy (pierwszym wójtem był Kazimierz Żukowski), lecz już w roku następnym gminę zlikwidowano, a jej siedzibę przeniesiono do Sępopola. Obok wsi funkcjonowało tu państwowe gospodarstwo rolne. W 1983 roku wieś składała się z 68 budynków mieszkalnych i miała 82 indywidualne gospodarstwa rolne o łącznej powierzchni 455 ha. Znajdowały się tu: klub, świetlica, punkt biblioteczny, sala kinowa na 60 miejsc, sklep wielobranżowy oraz prywatna kuźnia.
Liczba mieszkańców na przestrzeni lat:
- 1857 – 636 osób
- 1933 – 727 osób
- 1939 – 722 osoby
- 1983 – 449 osób
Turystyka
- Przez wieś przebiegają szlaki rowerowe: "Doliną rzeki Łyny": Sępopol – Smolanka – Liski – Bartoszyce – Wiatrowiec – Sępopol, oraz szlak "Pogranicza": Sępopol – Stopki – Ostre Bardo – Szczurkowo – Park – Judyty –Liski – Smolanka – Sępopol.
Zabytki
- dwór w Smolance (nr 39) z XIX wieku, murowany, tynkowany, strop i więźba dachowa z drewna, jednokondygnacyjny, dwuspadowy dach
- dwór w Smolance (nr 59) z XIX wieku, murowany, tynkowany, strop i więźba dachowa z drewna, jednokondygnacyjny, dwuspadowy dach
Przypisy
- ↑ free.of.pl [05.03.2014]
Bibliografia
Bartoszyce. Z dziejów miasta i okolic, red. Andrzej Wakar, Olsztyn 1987.
Jackiewicz-Garniec Małgorzata, Garniec Mirosław, Pałace i dwory dawnych Prus Wschodnich, Olsztyn 1999.
Statistisch-Topographisches Adreß-Handbuch von Ostpreussen, Commission bei Wilhelm Koch, Königsberg 1857.
Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta i gminy Sępopol, Sępopol 2005 [05.03.2014]
Bank Danych Lokalnych GUS [05.03.2014]
Deutsche Verwaltungsgeschichte [05.03.2014]
