Stanowo: Różnice pomiędzy wersjami
Z Encyklopedia Warmii i Mazur
| [wersja nieprzejrzana] | [wersja nieprzejrzana] |
| Linia 14: | Linia 14: | ||
|sołectwo = Franciszkowo | |sołectwo = Franciszkowo | ||
|wysokość = | |wysokość = | ||
| − | |liczba ludności = 166<ref> | + | |liczba ludności = 166<ref>Łączna liczba mieszkańców wsi: Stanowo, [[Drwęca (gm. Iława)|Drwęca]], [[Kaletka]], [[Niziny]] i [[Prasneta]].</ref> |
|rok = 2010 | |rok = 2010 | ||
|strefa numeracyjna = | |strefa numeracyjna = | ||
| Linia 29: | Linia 29: | ||
|www = | |www = | ||
}}<br/> | }}<br/> | ||
| − | ''' Stanowo ''' (niem. ''Stenkendorf'', ''Steenkendorf'') – | + | ''' Stanowo ''' (niem. ''Stenkendorf'', ''Steenkendorf'') – wieś niesołecka położona w [[województwo warmińsko-mazurskie|województwie warmińsko-mazurskim]], w [[powiat iławski|powiecie iławskim]], w [[Iława (gmina wiejska)|gminie Iława]]. W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa olsztyńskiego. |
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| + | Miejscowość w 2010 roku liczyła 166 mieszkańców (łącznie z osadami: [[Drwęca (gm. Iława)|Drwęca]], [[Kaletka]], [[Niziny]] i [[Prasneta]]). Wieś wchodzi w skład sołectwa [[Franciszkowo]], w którym funkcję sołtysa sprawuje obecnie [[Barbara Wysocka]]<ref>[http://www.gmina-ilawa.pl/dla_mieszkanca/jednostki-podlegle/ gmina-ilawa.pl] [05.03.2014]</ref>. | ||
| + | <br/><br/> | ||
== Położenie == | == Położenie == | ||
Wieś położona jest w zachodniej części województwa warmińsko-mazurskiego, na [[Pojezierze Iławskie|Pojezierzu Iławskim]], 15,5 km na północny wschód od [[Iława|Iławy]], w pobliżu granicy z [[powiat ostródzki|powiatem ostródzkim]]; przebiega przez nią droga krajowa nr 16. | Wieś położona jest w zachodniej części województwa warmińsko-mazurskiego, na [[Pojezierze Iławskie|Pojezierzu Iławskim]], 15,5 km na północny wschód od [[Iława|Iławy]], w pobliżu granicy z [[powiat ostródzki|powiatem ostródzkim]]; przebiega przez nią droga krajowa nr 16. | ||
<br/> | <br/> | ||
| − | |||
== Dzieje miejscowości == | == Dzieje miejscowości == | ||
| − | Miejscowość powstała na obszarze dawnej [[Prusowie|pruskiej osady]]. Niewiele wiadomo na temat jej dziejów. Przed wybuchem | + | Miejscowość powstała na obszarze dawnej [[Prusowie|pruskiej osady]]. Niewiele wiadomo na temat jej dziejów. Przed wybuchem I wojny światowej wieś wraz z [[Kaletka|Kaletką]] i częścią [[Sąpy|Sąpów]] stanowiła własność rodziny Heimendahlów, którzy w połowie XIX wieku wznieśli w Stanowie pałac w stylu neogotyckim, nawiązujący do dawnych siedzib rycerskich. W 1920 roku majątek, który obejmował wówczas 510 ha, został zakupiony przez niejakiego Abramowskiego, rodem z Gdańska. Na terenie majątku zatrudnionych było 12 rodzin oraz nadzorca sprawujący pieczę na całością dóbr. W 1933 roku wieś była zamieszkana przez 151 osób. W 1945 roku w pałacu i pałacowych zabudowaniach Rosjanie urządzili magazyny wojskowe. Opuszczając pałac w 1948 roku, czerwonoarmiści splądrowali go, a następnie podpalili. |
<br/> | <br/> | ||
[[File:Ruiny w parku dworskim.jpg|thumb|300px|left|Ruiny w parku dworskim]] | [[File:Ruiny w parku dworskim.jpg|thumb|300px|left|Ruiny w parku dworskim]] | ||
| − | |||
==Religia== | ==Religia== | ||
Wieś znajduje się na terenie [[Parafia pw. Trójcy Przenajświętszej we Frednowach|parafii rzymskokatolickiej pw. Trójcy Przenajświętszej we Frednowach]]. | Wieś znajduje się na terenie [[Parafia pw. Trójcy Przenajświętszej we Frednowach|parafii rzymskokatolickiej pw. Trójcy Przenajświętszej we Frednowach]]. | ||
<br/> | <br/> | ||
| − | |||
== Zabytki == | == Zabytki == | ||
| − | *Zespół folwarczny, dawniej pałacowo-parkowo-folwarczny, z przełomu XIX i XX wieku. Założenie zachowane w stanie szczątkowym; zachował się układ przestrzenny całego założenia, ale niewiele pozostało z dawnej zabudowy. Pałac został spalony, a po | + | *Zespół folwarczny, dawniej pałacowo-parkowo-folwarczny, z przełomu XIX i XX wieku. Założenie zachowane w stanie szczątkowym; zachował się układ przestrzenny całego założenia, ale niewiele pozostało z dawnej zabudowy. Pałac został spalony, a po II wojnie światowej rozebrany. Spośród zabudowań folwarcznych większość obiektów zostało rozebranych, za wyjątkiem spichlerza, obory i rządcówki. |
| − | *Park dworski z XIX wieku, zachowany w dawnych granicach, lecz z nieczytelnym układem | + | *Park dworski z XIX wieku, zachowany w dawnych granicach, lecz z nieczytelnym układem. |
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
{{Przypisy}} | {{Przypisy}} | ||
<references/> | <references/> | ||
| + | == Bibliografia == | ||
| + | ''Iława. Z dziejów miasta i powiatu'', red. Andrzej Wakar, Olsztyn 1972.<br/> | ||
| + | Niesiobędzki Wiesław, ''Powiat iławski. Dzieje, zabytki, pejzaż i kultura. Szkice historyczne'', wydanie II, poprawione i poszerzone, Iława 2008.<br/> | ||
| + | ''Statistisch-Topographisches Adreß-Handbuch von Westpreussen, Commission bei Leon Saunier'', Danzig und Elbing 1858.<br/> | ||
| + | Plan zagospodarowania przestrzennego gminy Iława 2003: [http://gmina-ilawa.mpzp.org/| Uchwała Nr XIII/108/2003 z dnia 3 grudnia 2003] [05.03.2014]<br/> | ||
| + | [http://bip.warmia.mazury.pl/ilawa_gmina_wiejska/76/172/STRATEGIA_ROZWOJU_GMINY_ILAWA_2000-2015/| Strategia rozwoju gminy Iława 2000-2015] [05.03.2014]<br/> | ||
| + | [http://www.stat.gov.pl/bdl/app/samorzad_m.dims| Bank Danych Lokalnych GUS] [05.03.2014]<br/> | ||
| + | [http://www.verwaltungsgeschichte.de/rosenberg.html| Deutsche Verwaltungsgeschichte] [05.03.2014]<br/> | ||
<br/> | <br/> | ||
| − | [[Kategoria: Miejscowość]] [[Kategoria: Powiat iławski]] [[Kategoria: | + | [[Kategoria: Miejscowość]] [[Kategoria: Powiat iławski]] [[Kategoria: Iława (gmina wiejska)]] [[Kategoria: Wsie niesołeckie]] |
Wersja z 14:44, 13 lis 2014
| Stanowo | |
| | |
 Stanowo. Pozostałości rodzinnego grobowca
| |
| Państwo |  Polska
|
| Województwo | warmińsko-mazurskie |
| Powiat | iławski |
| Gmina | Iława |
| Sołectwo | Franciszkowo |
| Liczba ludności (2010) | 166[1] |
| Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego   Stanowo | |
| Położenie na mapie Polski  Stanowo | |
{{#invoke:Koordynaty|szablon}} | |
Stanowo (niem. Stenkendorf, Steenkendorf) – wieś niesołecka położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie iławskim, w gminie Iława. W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa olsztyńskiego.
Miejscowość w 2010 roku liczyła 166 mieszkańców (łącznie z osadami: Drwęca, Kaletka, Niziny i Prasneta). Wieś wchodzi w skład sołectwa Franciszkowo, w którym funkcję sołtysa sprawuje obecnie Barbara Wysocka[2].
Położenie
Wieś położona jest w zachodniej części województwa warmińsko-mazurskiego, na Pojezierzu Iławskim, 15,5 km na północny wschód od Iławy, w pobliżu granicy z powiatem ostródzkim; przebiega przez nią droga krajowa nr 16.
Dzieje miejscowości
Miejscowość powstała na obszarze dawnej pruskiej osady. Niewiele wiadomo na temat jej dziejów. Przed wybuchem I wojny światowej wieś wraz z Kaletką i częścią Sąpów stanowiła własność rodziny Heimendahlów, którzy w połowie XIX wieku wznieśli w Stanowie pałac w stylu neogotyckim, nawiązujący do dawnych siedzib rycerskich. W 1920 roku majątek, który obejmował wówczas 510 ha, został zakupiony przez niejakiego Abramowskiego, rodem z Gdańska. Na terenie majątku zatrudnionych było 12 rodzin oraz nadzorca sprawujący pieczę na całością dóbr. W 1933 roku wieś była zamieszkana przez 151 osób. W 1945 roku w pałacu i pałacowych zabudowaniach Rosjanie urządzili magazyny wojskowe. Opuszczając pałac w 1948 roku, czerwonoarmiści splądrowali go, a następnie podpalili.
Religia
Wieś znajduje się na terenie parafii rzymskokatolickiej pw. Trójcy Przenajświętszej we Frednowach.
Zabytki
- Zespół folwarczny, dawniej pałacowo-parkowo-folwarczny, z przełomu XIX i XX wieku. Założenie zachowane w stanie szczątkowym; zachował się układ przestrzenny całego założenia, ale niewiele pozostało z dawnej zabudowy. Pałac został spalony, a po II wojnie światowej rozebrany. Spośród zabudowań folwarcznych większość obiektów zostało rozebranych, za wyjątkiem spichlerza, obory i rządcówki.
- Park dworski z XIX wieku, zachowany w dawnych granicach, lecz z nieczytelnym układem.
Przypisy
Bibliografia
Iława. Z dziejów miasta i powiatu, red. Andrzej Wakar, Olsztyn 1972.
Niesiobędzki Wiesław, Powiat iławski. Dzieje, zabytki, pejzaż i kultura. Szkice historyczne, wydanie II, poprawione i poszerzone, Iława 2008.
Statistisch-Topographisches Adreß-Handbuch von Westpreussen, Commission bei Leon Saunier, Danzig und Elbing 1858.
Plan zagospodarowania przestrzennego gminy Iława 2003: Uchwała Nr XIII/108/2003 z dnia 3 grudnia 2003 [05.03.2014]
Strategia rozwoju gminy Iława 2000-2015 [05.03.2014]
Bank Danych Lokalnych GUS [05.03.2014]
Deutsche Verwaltungsgeschichte [05.03.2014]
