Sucholaski: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja nieprzejrzana] | [wersja nieprzejrzana] |
| Linia 28: | Linia 28: | ||
|wikisłownik = | |wikisłownik = | ||
|www = | |www = | ||
| − | }} | + | }} |
''' Sucholaski ''' (niem. ''Sucholasken'', od 1935 r. ''Rauschenwalde'') – [[wieś sołecka]] położona w [[województwo warmińsko-mazurskie|województwie warmińsko-mazurskim]], w [[powiat giżycki|powiecie giżyckim]], w [[gmina Wydminy|gminie Wydminy]]. W latach 1975-1998 miejscowość należała [[podział administracyjny|administracyjnie]] do [[województwo suwalskie|województwa suwalskiego]]. | ''' Sucholaski ''' (niem. ''Sucholasken'', od 1935 r. ''Rauschenwalde'') – [[wieś sołecka]] położona w [[województwo warmińsko-mazurskie|województwie warmińsko-mazurskim]], w [[powiat giżycki|powiecie giżyckim]], w [[gmina Wydminy|gminie Wydminy]]. W latach 1975-1998 miejscowość należała [[podział administracyjny|administracyjnie]] do [[województwo suwalskie|województwa suwalskiego]]. | ||
| − | |||
Miejscowość w 2010 roku liczyła 348 mieszkańców (łącznie z osadami [[Dudka]] i [[Grodkowo]]). Obecnie funkcję sołtysa sprawuje [[Frederik Novvicki]]<ref>http://bip.warmia.mazury.pl/wydminy_gmina_wiejska/2/SOLECTWA/ [data dostępu: 5.03.2014]</ref>. | Miejscowość w 2010 roku liczyła 348 mieszkańców (łącznie z osadami [[Dudka]] i [[Grodkowo]]). Obecnie funkcję sołtysa sprawuje [[Frederik Novvicki]]<ref>http://bip.warmia.mazury.pl/wydminy_gmina_wiejska/2/SOLECTWA/ [data dostępu: 5.03.2014]</ref>. | ||
| − | + | <br/><br/> | |
| − | <br/> | ||
| − | |||
== Położenie == | == Położenie == | ||
Wieś położona jest w północno-wschodniej części województwa warmińsko-mazurskiego, na obszarze [[Kraina Wielkich Jezior Mazurskich|Krainy Wielkich Jezior Mazurskich]], na zachodnim brzegu [[Jezioro Wydmińskie|Jeziora Wydmińskiego]], 17 km na wschód od [[Giżycko|Giżycka]] i 4,5 km na północny zachód od [[Wydminy|Wydmin]]; przebiega przez nią droga wojewódzka nr 655 w kierunku [[Olecko|Olecka]]. | Wieś położona jest w północno-wschodniej części województwa warmińsko-mazurskiego, na obszarze [[Kraina Wielkich Jezior Mazurskich|Krainy Wielkich Jezior Mazurskich]], na zachodnim brzegu [[Jezioro Wydmińskie|Jeziora Wydmińskiego]], 17 km na wschód od [[Giżycko|Giżycka]] i 4,5 km na północny zachód od [[Wydminy|Wydmin]]; przebiega przez nią droga wojewódzka nr 655 w kierunku [[Olecko|Olecka]]. | ||
<br/> | <br/> | ||
| − | |||
== Dzieje miejscowości == | == Dzieje miejscowości == | ||
Wieś powstała w ramach kolonizacji wschodnich terenów [[Prusy Książęce|Prus Książęcych]]. W 1550 roku starosta [[Michał Eysack]] sprzedał pięć łanów sołeckich Marcinowi i Janowi Maselinom z [[Grajwo|Grajwa]]. W zamian zobowiązali się oni do założenia wsi czynszowej na 50 łanach na [[prawo chełmińskie|prawie chełmińskim]]; osadnicy otrzymali dziesięcioletnią [[wolnizna|wolniznę]]. Początkowo wieś występowała jako ''Suchy Lassa'' (1554), ''Suchylassek'' (1558), a następnie ''Suchilaski'', później utrwaliła się forma ''Sucholasken''. Na początku XVII wieku sołtys Jędruś Skwara otrzymał zezwolenie na prowadzenie karczmy. Wieś poważnie ucierpiała podczas [[epidemia dżumy 1709-1711|wielkiej epidemii dżumy]] na początku XVIII wieku; zmarli wówczas prawie wszyscy mieszkańcy (163 osoby), a jeszcze w 1719 roku ponad połowa łanów leżała odłogiem. W 1816 roku mieszkało w Sucholaskach 32 chłopów. Po raz kolejny klęska dotknęła wieś w 1914 roku, gdy podczas [[I wojna światowa|działań wojennych]] spłonęło 25 budynków mieszkalnych i 39 budynków gospodarczych. Sucholaski należały do [[parafia ewangelicka w Wydminach|parafii ewangelickiej w Wydminach]]. | Wieś powstała w ramach kolonizacji wschodnich terenów [[Prusy Książęce|Prus Książęcych]]. W 1550 roku starosta [[Michał Eysack]] sprzedał pięć łanów sołeckich Marcinowi i Janowi Maselinom z [[Grajwo|Grajwa]]. W zamian zobowiązali się oni do założenia wsi czynszowej na 50 łanach na [[prawo chełmińskie|prawie chełmińskim]]; osadnicy otrzymali dziesięcioletnią [[wolnizna|wolniznę]]. Początkowo wieś występowała jako ''Suchy Lassa'' (1554), ''Suchylassek'' (1558), a następnie ''Suchilaski'', później utrwaliła się forma ''Sucholasken''. Na początku XVII wieku sołtys Jędruś Skwara otrzymał zezwolenie na prowadzenie karczmy. Wieś poważnie ucierpiała podczas [[epidemia dżumy 1709-1711|wielkiej epidemii dżumy]] na początku XVIII wieku; zmarli wówczas prawie wszyscy mieszkańcy (163 osoby), a jeszcze w 1719 roku ponad połowa łanów leżała odłogiem. W 1816 roku mieszkało w Sucholaskach 32 chłopów. Po raz kolejny klęska dotknęła wieś w 1914 roku, gdy podczas [[I wojna światowa|działań wojennych]] spłonęło 25 budynków mieszkalnych i 39 budynków gospodarczych. Sucholaski należały do [[parafia ewangelicka w Wydminach|parafii ewangelickiej w Wydminach]]. | ||
| Linia 47: | Linia 43: | ||
We wsi od 2005 roku działa [[Stowarzyszenie "Teraz Sucholaski"]], którego celem jest zarówno rozwój, jak i promocja miejscowości. | We wsi od 2005 roku działa [[Stowarzyszenie "Teraz Sucholaski"]], którego celem jest zarówno rozwój, jak i promocja miejscowości. | ||
| − | |||
Liczba mieszkańców | Liczba mieszkańców | ||
| Linia 59: | Linia 54: | ||
1970 - 470 osób, 52 gospodarstwa | 1970 - 470 osób, 52 gospodarstwa | ||
<br/> | <br/> | ||
| − | |||
== Zabytki == | == Zabytki == | ||
*Dawna karczma, obecnie dom mieszkalny, z początku XX wieku | *Dawna karczma, obecnie dom mieszkalny, z początku XX wieku | ||
| Linia 65: | Linia 59: | ||
*Cmentarz ewangelicki z XIX wieku | *Cmentarz ewangelicki z XIX wieku | ||
*Domy murowane z przełomu XIX i XX wieku (nr 22 i 24), początku XX wieku (nr 1, 2, 9, 11, 14 i 34) i z lat 20. XX wieku (nr 5 i 7) | *Domy murowane z przełomu XIX i XX wieku (nr 22 i 24), początku XX wieku (nr 1, 2, 9, 11, 14 i 34) i z lat 20. XX wieku (nr 5 i 7) | ||
| − | |||
| − | |||
== Bibliografia == | == Bibliografia == | ||
#Białuński Grzegorz, ''Kolonizacja "Wielkiej Puszczy" (do 1568 roku) - starostwa piskie, ełckie, straduńskie, zelkowskie i węgoborskie (węgorzewskie)'', Olsztyn 2002. | #Białuński Grzegorz, ''Kolonizacja "Wielkiej Puszczy" (do 1568 roku) - starostwa piskie, ełckie, straduńskie, zelkowskie i węgoborskie (węgorzewskie)'', Olsztyn 2002. | ||
| Linia 73: | Linia 65: | ||
#''Warmia i Mazury. Przewodnik ilustrowany'', red. Marcin Kuleszo, Barbara Wojczulanis, Olsztyn 2001. | #''Warmia i Mazury. Przewodnik ilustrowany'', red. Marcin Kuleszo, Barbara Wojczulanis, Olsztyn 2001. | ||
#Gminna ewidencja zabytków, w: [http://bip.warmia.mazury.pl/wydminy_gmina_wiejska/akty/118/40/w_sprawie_uchwalenia_zmiany___Studium_uwarunkowan_i_kierunkow_zagospodarowania_przestrzennego_Gminy_Wydminy__-_w_obrebach_geodezyjnych__Okragle__Talki__Siedliska/| Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Wydminy], Wydminy 2009 [data dostępu: 5.03.2014] | #Gminna ewidencja zabytków, w: [http://bip.warmia.mazury.pl/wydminy_gmina_wiejska/akty/118/40/w_sprawie_uchwalenia_zmiany___Studium_uwarunkowan_i_kierunkow_zagospodarowania_przestrzennego_Gminy_Wydminy__-_w_obrebach_geodezyjnych__Okragle__Talki__Siedliska/| Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Wydminy], Wydminy 2009 [data dostępu: 5.03.2014] | ||
| − | #[http://www.stat.gov.pl/bdl/app/samorzad_m.dims| Bank Danych Lokalnych GUS] [ | + | #[http://www.stat.gov.pl/bdl/app/samorzad_m.dims| Bank Danych Lokalnych GUS] [05.03.2014] |
| − | #[http://www.verwaltungsgeschichte.de/loetzen.html| Deutsche Verwaltungsgeschichte] [ | + | #[http://www.verwaltungsgeschichte.de/loetzen.html| Deutsche Verwaltungsgeschichte] [05.03.2014] |
| − | #[http://sucholaski.pl.tl/Strona-g%26%23322%3B%F3wna.htm| Stowarzyszenie "Teraz Sucholaski"] [ | + | #[http://sucholaski.pl.tl/Strona-g%26%23322%3B%F3wna.htm| Stowarzyszenie "Teraz Sucholaski"] [05.03.2014] |
| − | |||
| − | |||
{{Przypisy}} | {{Przypisy}} | ||
<references/> | <references/> | ||
| − | |||
<br/> | <br/> | ||
| − | |||
[[Kategoria: Miejscowość]] [[Kategoria: Powiat giżycki]] [[Kategoria: Gmina Wydminy]] [[Kategoria: Wieś sołecka]] | [[Kategoria: Miejscowość]] [[Kategoria: Powiat giżycki]] [[Kategoria: Gmina Wydminy]] [[Kategoria: Wieś sołecka]] | ||
Wersja z 20:21, 11 maj 2014
| Sucholaski | |
| | |
 Sucholaski
| |
| Państwo |  Polska
|
| Województwo | warmińsko-mazurskie |
| Powiat | giżycki |
| Gmina | Wydminy |
| Liczba ludności (2010) | 348[1] |
| Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego   Sucholaski | |
| Położenie na mapie Polski  Sucholaski | |
{{#invoke:Koordynaty|szablon}} | |
Sucholaski (niem. Sucholasken, od 1935 r. Rauschenwalde) – wieś sołecka położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie giżyckim, w gminie Wydminy. W latach 1975-1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa suwalskiego.
Miejscowość w 2010 roku liczyła 348 mieszkańców (łącznie z osadami Dudka i Grodkowo). Obecnie funkcję sołtysa sprawuje Frederik Novvicki[2].
Położenie
Wieś położona jest w północno-wschodniej części województwa warmińsko-mazurskiego, na obszarze Krainy Wielkich Jezior Mazurskich, na zachodnim brzegu Jeziora Wydmińskiego, 17 km na wschód od Giżycka i 4,5 km na północny zachód od Wydmin; przebiega przez nią droga wojewódzka nr 655 w kierunku Olecka.
Dzieje miejscowości
Wieś powstała w ramach kolonizacji wschodnich terenów Prus Książęcych. W 1550 roku starosta Michał Eysack sprzedał pięć łanów sołeckich Marcinowi i Janowi Maselinom z Grajwa. W zamian zobowiązali się oni do założenia wsi czynszowej na 50 łanach na prawie chełmińskim; osadnicy otrzymali dziesięcioletnią wolniznę. Początkowo wieś występowała jako Suchy Lassa (1554), Suchylassek (1558), a następnie Suchilaski, później utrwaliła się forma Sucholasken. Na początku XVII wieku sołtys Jędruś Skwara otrzymał zezwolenie na prowadzenie karczmy. Wieś poważnie ucierpiała podczas wielkiej epidemii dżumy na początku XVIII wieku; zmarli wówczas prawie wszyscy mieszkańcy (163 osoby), a jeszcze w 1719 roku ponad połowa łanów leżała odłogiem. W 1816 roku mieszkało w Sucholaskach 32 chłopów. Po raz kolejny klęska dotknęła wieś w 1914 roku, gdy podczas działań wojennych spłonęło 25 budynków mieszkalnych i 39 budynków gospodarczych. Sucholaski należały do parafii ewangelickiej w Wydminach.
Szkoła we wsi istniała już przed II wojną światową, zatrudniając dwóch nauczycieli. Uruchomiono ją ponownie wkrótce po zakończeniu wojny, jednak ze względu na małą liczbę uczniów przekształcono ją w filię szkoły w Wydminach (1974).
W 1970 roku w Sucholaskach były 73 budynki mieszkalne; znajdowały się tu: świetlica, dwa kluby, punkt biblioteczny, sala kinowa na 100 miejsc, remiza strażacka, boisko sportowe; działało kółko rolnicze i spółka wodnomelioracyjna, później uruchomiono również sklep spożywczy. Przy wsi funkcjonowały dwa pegeery: PGR Dudka i PGR Grodkowo. W latach 1954-1972 Sucholaski należały do gromada Wydminy.
We wsi od 2005 roku działa Stowarzyszenie "Teraz Sucholaski", którego celem jest zarówno rozwój, jak i promocja miejscowości.
Liczba mieszkańców
1857 - 458 osób
1933 - 448 osób
1939 - 389 osób
1970 - 470 osób, 52 gospodarstwa
Zabytki
- Dawna karczma, obecnie dom mieszkalny, z początku XX wieku
- Dawna szkoła, obecnie dom mieszkalny (nr 25), z początku XX wieku
- Cmentarz ewangelicki z XIX wieku
- Domy murowane z przełomu XIX i XX wieku (nr 22 i 24), początku XX wieku (nr 1, 2, 9, 11, 14 i 34) i z lat 20. XX wieku (nr 5 i 7)
Bibliografia
- Białuński Grzegorz, Kolonizacja "Wielkiej Puszczy" (do 1568 roku) - starostwa piskie, ełckie, straduńskie, zelkowskie i węgoborskie (węgorzewskie), Olsztyn 2002.
- Giżycko. Z dziejów miasta i okolic, red. Andrzej Wakar, Olsztyn 1983.
- Statistisch-Topographisches Adreß-Handbuch von Ostpreussen, Commission bei Wilhelm Koch, Königsberg 1857.
- Warmia i Mazury. Przewodnik ilustrowany, red. Marcin Kuleszo, Barbara Wojczulanis, Olsztyn 2001.
- Gminna ewidencja zabytków, w: Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Wydminy, Wydminy 2009 [data dostępu: 5.03.2014]
- Bank Danych Lokalnych GUS [05.03.2014]
- Deutsche Verwaltungsgeschichte [05.03.2014]
- Stowarzyszenie "Teraz Sucholaski" [05.03.2014]
Przypisy
- ↑ Łącznie Sucholaski, Dudka, Grodkowo.
- ↑ http://bip.warmia.mazury.pl/wydminy_gmina_wiejska/2/SOLECTWA/ [data dostępu: 5.03.2014]
