Łojdy: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja nieprzejrzana] | [wersja nieprzejrzana] |
| Linia 28: | Linia 28: | ||
|wikisłownik = | |wikisłownik = | ||
|www = | |www = | ||
| − | }} | + | }} |
''' Łojdy ''' (niem. ''Loyden'') – [[wieś sołecka]] położona w [[województwo warmińsko-mazurskie|województwie warmińsko-mazurskim]], w [[powiat bartoszycki|powiecie bartoszyckim]], w [[gmina Bartoszyce|gminie Bartoszyce]]. W latach 1975-1998 miejscowość należała [[podział administracyjny|administracyjnie]] do [[województwo olsztyńskie|województwa olsztyńskiego]]. | ''' Łojdy ''' (niem. ''Loyden'') – [[wieś sołecka]] położona w [[województwo warmińsko-mazurskie|województwie warmińsko-mazurskim]], w [[powiat bartoszycki|powiecie bartoszyckim]], w [[gmina Bartoszyce|gminie Bartoszyce]]. W latach 1975-1998 miejscowość należała [[podział administracyjny|administracyjnie]] do [[województwo olsztyńskie|województwa olsztyńskiego]]. | ||
Miejscowość w 2010 roku liczyła 288 mieszkańców. W skład sołectwa wchodzą wsie: Łojdy, [[Jarkowo]], [[Markowo]] i [[Pilwa (gmina Bartoszyce)|Pilwa]]. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje [[Helena Puszko]]<ref>http://gmina-bartoszyce.pl/wykaz-soltysow/ [data dostępu: 5.03.2014]</ref>. | Miejscowość w 2010 roku liczyła 288 mieszkańców. W skład sołectwa wchodzą wsie: Łojdy, [[Jarkowo]], [[Markowo]] i [[Pilwa (gmina Bartoszyce)|Pilwa]]. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje [[Helena Puszko]]<ref>http://gmina-bartoszyce.pl/wykaz-soltysow/ [data dostępu: 5.03.2014]</ref>. | ||
| − | + | <br/><br/> | |
| − | <br/> | + | {{Galeria|Nazwa=Asuny|wielkość=290|pozycja=right |
| − | + | |File:Pałac i aleja dojazdowa.jpg|Pałac i aleja dojazdowa | |
| + | |File:Staw w parku pałacowym.jpg|thumb|Staw w parku pałacowym | ||
| + | }} | ||
== Położenie == | == Położenie == | ||
Wieś położona jest w północnej części województwa warmińsko-mazurskiego, na [[Równina Sępopolska|Równinie Sępopolskiej]], 4 km na zachód od [[Bartoszyce|Bartoszyc]], na zachód od drogi krajowej nr 51. | Wieś położona jest w północnej części województwa warmińsko-mazurskiego, na [[Równina Sępopolska|Równinie Sępopolskiej]], 4 km na zachód od [[Bartoszyce|Bartoszyc]], na zachód od drogi krajowej nr 51. | ||
<br/> | <br/> | ||
| − | |||
== Dzieje miejscowości == | == Dzieje miejscowości == | ||
| − | + | Wieś powstała w ramach kolonizacji północnych obszarów państwa [[Zakon Krzyżacki|Zakonu Krzyżackiego]]. Jej nazwa wywodzi się od pruskiego słowa ''laydis'' - glina. Przywilej lokacyjny otrzymała w 1417 roku jako majątek rycerski o powierzchni 38 łanów. W późniejszym czasie rozdzielono go na dwa majątki szlacheckie (Łojdy A i Łojdy B). Jeden z nich należał w XVII wieku do rodziny Myślętów, a drugi w połowie XIX wieku dzierżawiła polska rodzina szlachecka Kowalskich. Z kolei od połowy XIX wieku aż do 1945 roku Łojdy były własnością rodu von Negenbornów. W 1889 roku Łojdy zajmowały obszar 670 ha. Należały do [[parafia ewangelicka w Bartoszycach|parafii ewangelickiej w Bartoszycach]]. Majątek Negenbornów specjalizował się w hodowli krów mlecznych i słynął z wydajności mleka<ref>M. Jackiewicz-Garniec, M. Garniec, ''Pałace i dwory dawnych Prus Wschodnich'', Olsztyn 1999, s. 306.</ref>. | |
Szkoła we wsi istniała już przed [[II wojna światowa|II wojną światową]]. W 1935 roku uczęszczało do niej 41 uczniów, a zatrudniony był jeden nauczyciel. Budynek szkoły spłonął w 1945 roku. | Szkoła we wsi istniała już przed [[II wojna światowa|II wojną światową]]. W 1935 roku uczęszczało do niej 41 uczniów, a zatrudniony był jeden nauczyciel. Budynek szkoły spłonął w 1945 roku. | ||
| Linia 57: | Linia 58: | ||
1983 - 331 osób | 1983 - 331 osób | ||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
== Ludzie związani z miejscowością == | == Ludzie związani z miejscowością == | ||
*[[Celestyn Myślęta]] - profesor i rektor uniwersytetu w [[Królewiec|Królewcu]]; był właścicielem jednego z majątków w Łojdach | *[[Celestyn Myślęta]] - profesor i rektor uniwersytetu w [[Królewiec|Królewcu]]; był właścicielem jednego z majątków w Łojdach | ||
| − | |||
| − | |||
== Zabytki == | == Zabytki == | ||
*Neoklasycystyczny [[pałac w Łojdach]] z 1877 roku, budynek administracyjny i park z bogatym starodrzewem | *Neoklasycystyczny [[pałac w Łojdach]] z 1877 roku, budynek administracyjny i park z bogatym starodrzewem | ||
*Park | *Park | ||
*Dom murowany (nr 5) z początku XX wieku | *Dom murowany (nr 5) z początku XX wieku | ||
| − | |||
| − | |||
== Bibliografia == | == Bibliografia == | ||
| − | + | ''Bartoszyce. Z dziejów miasta i okolic'', red. Andrzej Wakar, Olsztyn 1987.<br/> | |
| − | + | Jackiewicz-Garniec Małgorzata, Garniec Mirosław, ''Pałace i dwory dawnych Prus Wschodnich'', Olsztyn 1999.<br/> | |
| − | + | ''Statistisch-Topographisches Adreß-Handbuch von Ostpreussen, Commission bei Wilhelm Koch'', Königsberg 1857.<br/> | |
| − | + | ''Warmia i Mazury. Przewodnik ilustrowany'', red. Marcin Kuleszo, Barbara Wojczulanis, Olsztyn 2001.<br/> | |
| − | + | [http://www.wuoz.olsztyn.pl/| Wojewódzka ewidencja zabytków] [05.03.2014]<br/> | |
| − | + | [http://bip.warmia.mazury.pl/bartoszyce_gmina_wiejska/201/Planowanie_i_zagospodarowanie_przestrzenne/| Studium uwarunkowań i zagospodarowania przestrzennego gminy Bartoszyce] [05.03.2014]<br/> | |
| − | + | [http://www.stat.gov.pl/bdl/app/samorzad_m.dims| Bank Danych Lokalnych GUS] [05.03.2014]<br/> | |
| − | + | [http://www.verwaltungsgeschichte.de/bartenstein.html| Deutsche Verwaltungsgeschichte] [05.03.2014]<br/> | |
| − | + | [http://www.polskaniezwykla.pl/web/place/search,1,-1,-1,-1,-1,-1,%C5%82ojdy.html| Polska Niezwykła] [05.03.2014]<br/> | |
| − | + | [http://www.ciekawemazury.pl/info.htm#885/pl/i/lojdy_-_zabytkowy_zespol_palacowy| Ciekawe Mazury.pl] [05.03.2014] | |
<br/> | <br/> | ||
| − | |||
{{Przypisy}} | {{Przypisy}} | ||
<references/> | <references/> | ||
| − | |||
| − | |||
[[Kategoria: Miejscowość]] [[Kategoria: Powiat bartoszycki]] [[Kategoria: Gmina Bartoszyce]] [[Kategoria: Wieś sołecka]] | [[Kategoria: Miejscowość]] [[Kategoria: Powiat bartoszycki]] [[Kategoria: Gmina Bartoszyce]] [[Kategoria: Wieś sołecka]] | ||
Wersja z 19:05, 10 wrz 2014
| Łojdy | |
| | |
 Łojdy. Pałac
| |
| Państwo |  Polska
|
| Województwo | warmińsko-mazurskie |
| Powiat | bartoszycki |
| Gmina | Bartoszyce |
| Liczba ludności (2010) | 288 |
| Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego   Łojdy | |
| Położenie na mapie Polski  Łojdy | |
{{#invoke:Koordynaty|szablon}} | |
Łojdy (niem. Loyden) – wieś sołecka położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie bartoszyckim, w gminie Bartoszyce. W latach 1975-1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa olsztyńskiego.
Miejscowość w 2010 roku liczyła 288 mieszkańców. W skład sołectwa wchodzą wsie: Łojdy, Jarkowo, Markowo i Pilwa. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje Helena Puszko[1].
Pałac i aleja dojazdowa
Spis treści
Położenie
Wieś położona jest w północnej części województwa warmińsko-mazurskiego, na Równinie Sępopolskiej, 4 km na zachód od Bartoszyc, na zachód od drogi krajowej nr 51.
Dzieje miejscowości
Wieś powstała w ramach kolonizacji północnych obszarów państwa Zakonu Krzyżackiego. Jej nazwa wywodzi się od pruskiego słowa laydis - glina. Przywilej lokacyjny otrzymała w 1417 roku jako majątek rycerski o powierzchni 38 łanów. W późniejszym czasie rozdzielono go na dwa majątki szlacheckie (Łojdy A i Łojdy B). Jeden z nich należał w XVII wieku do rodziny Myślętów, a drugi w połowie XIX wieku dzierżawiła polska rodzina szlachecka Kowalskich. Z kolei od połowy XIX wieku aż do 1945 roku Łojdy były własnością rodu von Negenbornów. W 1889 roku Łojdy zajmowały obszar 670 ha. Należały do parafii ewangelickiej w Bartoszycach. Majątek Negenbornów specjalizował się w hodowli krów mlecznych i słynął z wydajności mleka[2].
Szkoła we wsi istniała już przed II wojną światową. W 1935 roku uczęszczało do niej 41 uczniów, a zatrudniony był jeden nauczyciel. Budynek szkoły spłonął w 1945 roku.
Po wojnie na bazie majątku utworzono Państwowe Gospodarstwo Rolne Łojdy, a wieś wchodziła w skład sołectwa Spytajny. W 1983 roku w Łojdach było 18 budynków mieszkalnych, a ponadto znajdowały się tu: klub, filia biblioteczna, prywatny zakład remontowo-budowlany oraz przedszkole. W latach 80. rozpoczęto gruntowny remont pałacu, jednak został on przerwany. Obecnie użytkowany jest tylko w części.
W 1991 roku w miejscowości odbył się Plener Plastyki Nieprofesjonalnej.
Liczba mieszkańców
1857 - 240 osób
1933 - 193 osoby
1939 - 205 osób
1983 - 331 osób
Ludzie związani z miejscowością
- Celestyn Myślęta - profesor i rektor uniwersytetu w Królewcu; był właścicielem jednego z majątków w Łojdach
Zabytki
- Neoklasycystyczny pałac w Łojdach z 1877 roku, budynek administracyjny i park z bogatym starodrzewem
- Park
- Dom murowany (nr 5) z początku XX wieku
Bibliografia
Bartoszyce. Z dziejów miasta i okolic, red. Andrzej Wakar, Olsztyn 1987.
Jackiewicz-Garniec Małgorzata, Garniec Mirosław, Pałace i dwory dawnych Prus Wschodnich, Olsztyn 1999.
Statistisch-Topographisches Adreß-Handbuch von Ostpreussen, Commission bei Wilhelm Koch, Königsberg 1857.
Warmia i Mazury. Przewodnik ilustrowany, red. Marcin Kuleszo, Barbara Wojczulanis, Olsztyn 2001.
Wojewódzka ewidencja zabytków [05.03.2014]
Studium uwarunkowań i zagospodarowania przestrzennego gminy Bartoszyce [05.03.2014]
Bank Danych Lokalnych GUS [05.03.2014]
Deutsche Verwaltungsgeschichte [05.03.2014]
Polska Niezwykła [05.03.2014]
Ciekawe Mazury.pl [05.03.2014]
Przypisy
- ↑ http://gmina-bartoszyce.pl/wykaz-soltysow/ [data dostępu: 5.03.2014]
- ↑ M. Jackiewicz-Garniec, M. Garniec, Pałace i dwory dawnych Prus Wschodnich, Olsztyn 1999, s. 306.
