Jarkowo

Jarkowo
Dwór w Jarkowie. Fot. Mieczysław Kalski
Państwo	Polska
Województwo	warmińsko-mazurskie
Powiat	bartoszycki
Gmina	Bartoszyce
Sołectwo	Łojdy
Liczba ludności (2009)	27
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego Jarkowo
Położenie na mapie Polski Jarkowo
{{#invoke:Koordynaty|szablon}}

Jarkowo (niem. Erwienen) – wieś niesołecka położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie bartoszyckim, w gminie Bartoszyce. W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa olsztyńskiego. Miejscowość w 2009 roku liczyła 27 mieszkańców. Wieś wchodzi w skład sołectwa Łojdy, w którym funkcję sołtysa sprawuje obecnie Helena Puszko.

Położenie

Wieś położona jest w północnej części województwa warmińsko-mazurskiego, na Równinie Sępopolskiej, na północ od Łyny, 2 km na północ od Bartoszyc.

Dzieje miejscowości

Brak jest informacji na temat okoliczności i daty powstania wsi. Prawdopodobnie przez większość swoich dziejów był to niewielki majątek szlachecki. W okresie dwudziestolecia międzywojennego jego właścicielem był doktor filozofii Erwin Engelbrecht. W tym czasie do majątku należał jeden folwark, a łącznie zajmował on powierzchnię około 250 ha. Prowadzono tu hodowlę bydła i koni oraz uprawę roślin nasiennych. Do 1945 roku Jarkowo należało do parafii ewangelickiej w Bartoszycach.

Starsza, parterowa część dworu w Jarkowie powstała prawdopodobnie w XIX wieku, a część dwukondygnacyjną dobudowano na przełomie XIX i XX wieku.

Po II wojnie światowej Jarkowo weszło w skład sołectwa Dąbrowa; uruchomiono tu PGR z zakładem ogrodniczym. W 1946 roku majątek został przejęty przez Robotnicze Towarzystwo Przyjaciół Dzieci na potrzeby ośrodka szkolnego organizowanego w Bartoszycach.

W latach powojennych potocznie wieś nazywano Jerwinami (spolszczona forma nazwy niemieckiej). Według spisu powszechnego z 1983 roku Jarkowo składało się z pięciu budynków mieszkalnych (łącznie 18 mieszkań) tworzących zwartą zabudowę. Wieś liczyła wówczas 63 mieszkańców.

Zabytki

• dwór z XIX/początku XX wieku

Dwór obecnie jest opuszczony i znajduje się w bardzo złym stanie, co jest efektem wieloletnich zaniedbań, ale i pożaru, który miał miejsce w 1997 roku. Jest własnością prywatną. Planowana jest odbudowa budynku i rewaloryzacja parku

• zespół folwarczny (siedem budynków)
• pozostałości parku dworskiego

Bibliografia

Bartoszyce. Z dziejów miasta i okolic, red. Andrzej Wakar, Olsztyn 1987.
Jackiewicz-Garniec Małgorzata, Garniec Mirosław, Pałace i dwory dawnych Prus Wschodnich, Olsztyn 1999.
Wojewódzki Urząd Ochrony Zabytków, ewidencja zabytków [05.03.2014]
bip.warmia.mazury.pl, Studium uwarunkowań i zagospodarowania przestrzennego gminy Bartoszyce [05.03.2014]
Bank Danych Lokalnych GUS [05.03.2014]