Bornity: Różnice pomiędzy wersjami
Z Encyklopedia Warmii i Mazur
| [wersja nieprzejrzana] | [wersja nieprzejrzana] |
m (Emes przeniósł stronę Biskupiec (Biskupiec Reszelski) na Bornity, bez pozostawienia przekierowania pod starym tytułem) |
|||
| Linia 1: | Linia 1: | ||
| − | |||
| − | |||
{{Wieś infobox | {{Wieś infobox | ||
| − | |nazwa = | + | |nazwa = Bornity |
| − | |herb wsi = | + | |herb wsi = |
| − | |flaga wsi = | + | |flaga wsi = |
|herb artykuł = | |herb artykuł = | ||
| − | |dopełniacz wsi = | + | |dopełniacz wsi = |
| − | |zdjęcie = | + | |zdjęcie = |
| − | |opis zdjęcia = | + | |opis zdjęcia = |
|rodzaj miejscowości = | |rodzaj miejscowości = | ||
| − | |województwo = | + | |województwo = warmińsko-mazurskie |
| − | |powiat = | + | |powiat = braniewski |
| − | |gmina = | + | |gmina = Pieniężno |
|miejscowość podstawowa = | |miejscowość podstawowa = | ||
|sołectwo = | |sołectwo = | ||
|wysokość = | |wysokość = | ||
| − | |liczba ludności = | + | |liczba ludności = 110 |
| − | |rok = | + | |rok = 2010 |
|strefa numeracyjna = | |strefa numeracyjna = | ||
|kod pocztowy = | |kod pocztowy = | ||
| Linia 24: | Linia 22: | ||
|mapa wsi = | |mapa wsi = | ||
|kod mapy = PL-WN | |kod mapy = PL-WN | ||
| − | |stopniN = | + | |stopniN = 54 |minutN = 11 |sekundN = 48 |
| − | |stopniE = | + | |stopniE = 20 |minutE = 03 |sekundE = 41 |
|commons = | |commons = | ||
|wikipodróże = | |wikipodróże = | ||
| Linia 31: | Linia 29: | ||
|www = | |www = | ||
}}<br/> | }}<br/> | ||
| − | ''' | + | ''' Bornity ''' (niem. ''Bornitt'') – [[wieś sołecka]] położona w [[województwo warmińsko-mazurskie|województwie warmińsko-mazurskim]], w [[powiat braniewski|powiecie braniewskim]], w [[gmina Pienieżno|gminie Pieniężno]]. W latach 1975-1998 miejscowość należała [[podział administracyjny|administracyjnie]] do [[województwo elbląskie|województwa elbląskiego]]. |
| + | |||
| + | Miejscowość w 2010 roku liczyła 110 mieszkańców. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje [[Jerzy Domalewski]]<ref>http://bip.pieniezno.pl/?cid=91</ref>. | ||
| − | == | + | <br/> |
| − | w północnej części | + | |
| + | == Położenie == | ||
| + | |||
| + | Wieś położona jest w północnej części województwa warmińsko-mazurskiego, na [[Równina Ornecka|Równinie Orneckiej]], 3 km na północny zachód od [[Jezioro Tauty (Taftowo)|Jeziora Tauty (Taftowo)]], 9 km na południowy zachód od [[Pieniężno|Pieniężna]] i 10 km na północny zachód od [[Orneta|Ornety]], przy granicy z [[powiat lidzbarski|powiatem lidzbarskim]]. | ||
<br/> | <br/> | ||
== Dzieje miejscowości == | == Dzieje miejscowości == | ||
| − | + | Wieś po raz pierwszy jest wzmiankowana w źródłach z 1304 roku jako osada zamieszkana przez [[Prusowie|Prusów]], obejmująca 20 łanów. Przywilej lokacyjny otrzymała 6 maja 1390 roku jako wieś już całkowicie zasiedlona, więc bez [[wolnizna|wolnizny]]. Wraz z nadaniem wsi [[prawo chełmińskie|prawa chełmińskiego]] zezwolono mieszkańcom na wybór spośród siebie sołtysa. W 1399 roku założono w Bornitach karczmę. W przeciwieństwie do większości wsi powiatu braniewskiego Bornity uniknęły zniszczenia podczas ostatniej [[wojna polsko-krzyżacka 1519-1521|wojny polsko-krzyżackiej]]. W połowie XVII wieku wieś obejmowała 20 łanów, a w 1772 roku powiększyła się do 21 łanów. Mieszkańcy wsi oprócz czynszu obciążeni byli [[szarwark|szarwarkiem]] na rzecz zamku w Pieniężnie. W tym samym czasie działał tu młyn, zaś szkołę najprawdopodobniej założono przed 1778 rokiem, a 10 lat później wzniesiono dla niej nową siedzibę. Zatrudniony tu nauczyciel miał prawo korzystać ze szkolnego ogrodu. | |
| − | [[ | + | |
| − | + | Przed wybuchem [[II wojna światowa|II wojny światowej]] większość mieszkańców utrzymywała się z rolnictwa i leśnictwa, 43 osoby pracowały w przemyśle i rzemiośle, a zaledwie czterech w handlu i komunikacji. | |
| − | [[ | + | |
| − | + | ||
| − | W | + | Liczba mieszkańców i gospodarstw rolnych |
| − | + | ||
| − | + | 1783 - 20 gospodarstw | |
| − | [[ | ||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | + | 1820 - 118 osób, 17 gospodarstw | |
| + | |||
| + | 1857 - 190 osób | ||
| + | |||
| + | 1905 - 189 osób | ||
| − | + | 1933 - 257 osób | |
| − | |||
| − | |||
| + | 1939 - 272 osoby | ||
<br/> | <br/> | ||
== Zabytki == | == Zabytki == | ||
| − | + | *Częściowo zachowany średniowieczny układ ruralistyczny | |
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
<br/> | <br/> | ||
== Bibliografia == | == Bibliografia == | ||
| − | # | + | #''Braniewo. Z dziejów miasta i powiatu'', red. Andrzej Wakar i in., Olsztyn 1973. |
| − | # | + | #''Statistisch-Topographisches Adreß-Handbuch von Ostpreussen, Commission bei Wilhelm Koch'', Königsberg 1857. |
| − | + | #''Warmia i Mazury. Przewodnik ilustrowany'', red. Marcin Kuleszo, Barbara Wojczulanis, Olsztyn 2001. | |
| + | #Gminna ewidencja zabytków w: [http://bip.pieniezno.pl/?app=uchwaly&nid=1231| Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta i gminy Pieniężno, załącznik nr 1] [data dostępu: 12.11.2013] | ||
| + | #[http://www.stat.gov.pl/bdl/app/samorzad_m.dims| Bank Danych Lokalnych GUS] [data dostępu: 12.11.2013] | ||
| + | #[http://www.verwaltungsgeschichte.de/braunsberg.html| Verwaltungsgeschichte] [data dostępu: 12.11.2013] | ||
<br/> | <br/> | ||
{{Przypisy}} | {{Przypisy}} | ||
| − | + | <references/> | |
<br/> | <br/> | ||
== Zobacz też == | == Zobacz też == | ||
| − | + | ||
<br/> | <br/> | ||
| − | [[Kategoria: Miejscowość]][[Kategoria: | + | [[Kategoria: Miejscowość]] [[Kategoria: Powiat braniewski]] [[Kategoria: Gmina Pieniężno]] [[Kategoria: Wieś sołecka]] |
Wersja z 01:24, 4 sty 2014
| Bornity | |
| | |
| Państwo |  Polska
|
| Województwo | warmińsko-mazurskie |
| Powiat | braniewski |
| Gmina | Pieniężno |
| Liczba ludności (2010) | 110 |
| Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego   Bornity | |
| Położenie na mapie Polski  Bornity | |
{{#invoke:Koordynaty|szablon}} | |
Bornity (niem. Bornitt) – wieś sołecka położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie braniewskim, w gminie Pieniężno. W latach 1975-1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa elbląskiego.
Miejscowość w 2010 roku liczyła 110 mieszkańców. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje Jerzy Domalewski[1].
Położenie
Wieś położona jest w północnej części województwa warmińsko-mazurskiego, na Równinie Orneckiej, 3 km na północny zachód od Jeziora Tauty (Taftowo), 9 km na południowy zachód od Pieniężna i 10 km na północny zachód od Ornety, przy granicy z powiatem lidzbarskim.
Dzieje miejscowości
Wieś po raz pierwszy jest wzmiankowana w źródłach z 1304 roku jako osada zamieszkana przez Prusów, obejmująca 20 łanów. Przywilej lokacyjny otrzymała 6 maja 1390 roku jako wieś już całkowicie zasiedlona, więc bez wolnizny. Wraz z nadaniem wsi prawa chełmińskiego zezwolono mieszkańcom na wybór spośród siebie sołtysa. W 1399 roku założono w Bornitach karczmę. W przeciwieństwie do większości wsi powiatu braniewskiego Bornity uniknęły zniszczenia podczas ostatniej wojny polsko-krzyżackiej. W połowie XVII wieku wieś obejmowała 20 łanów, a w 1772 roku powiększyła się do 21 łanów. Mieszkańcy wsi oprócz czynszu obciążeni byli szarwarkiem na rzecz zamku w Pieniężnie. W tym samym czasie działał tu młyn, zaś szkołę najprawdopodobniej założono przed 1778 rokiem, a 10 lat później wzniesiono dla niej nową siedzibę. Zatrudniony tu nauczyciel miał prawo korzystać ze szkolnego ogrodu.
Przed wybuchem II wojny światowej większość mieszkańców utrzymywała się z rolnictwa i leśnictwa, 43 osoby pracowały w przemyśle i rzemiośle, a zaledwie czterech w handlu i komunikacji.
Liczba mieszkańców i gospodarstw rolnych
1783 - 20 gospodarstw
1820 - 118 osób, 17 gospodarstw
1857 - 190 osób
1905 - 189 osób
1933 - 257 osób
1939 - 272 osoby
Zabytki
- Częściowo zachowany średniowieczny układ ruralistyczny
Bibliografia
- Braniewo. Z dziejów miasta i powiatu, red. Andrzej Wakar i in., Olsztyn 1973.
- Statistisch-Topographisches Adreß-Handbuch von Ostpreussen, Commission bei Wilhelm Koch, Königsberg 1857.
- Warmia i Mazury. Przewodnik ilustrowany, red. Marcin Kuleszo, Barbara Wojczulanis, Olsztyn 2001.
- Gminna ewidencja zabytków w: Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta i gminy Pieniężno, załącznik nr 1 [data dostępu: 12.11.2013]
- Bank Danych Lokalnych GUS [data dostępu: 12.11.2013]
- Verwaltungsgeschichte [data dostępu: 12.11.2013]
Przypisy
Zobacz też
