Burkat: Różnice pomiędzy wersjami

Z Encyklopedia Warmii i Mazur
Skocz do: nawigacja, szukaj
[wersja nieprzejrzana][wersja nieprzejrzana]
(Utworzono nową stronę "{{Wieś infobox |nazwa = Burkat |herb wsi = |flaga wsi = |herb artykuł = |dopełniacz wsi = |zdjęc...")
 
Linia 5: Linia 5:
 
  |herb artykuł          =
 
  |herb artykuł          =
 
  |dopełniacz wsi        =  
 
  |dopełniacz wsi        =  
  |zdjęcie              = Pole-obowiązkowe 
+
  |zdjęcie              =  
  |opis zdjęcia          = Pole-obowiązkowe 
+
  |opis zdjęcia          =  
 
  |rodzaj miejscowości  =  
 
  |rodzaj miejscowości  =  
 
  |województwo          = warmińsko-mazurskie
 
  |województwo          = warmińsko-mazurskie
Linia 22: Linia 22:
 
  |mapa wsi              =
 
  |mapa wsi              =
 
  |kod mapy              = PL-WN
 
  |kod mapy              = PL-WN
  |stopniN = 53 |minutN = 42 |sekundN = 56
+
  |stopniN = 53 |minutN = 16 |sekundN =  
  |stopniE = 21 |minutE = 19 |sekundE = 02
+
  |stopniE = 20 |minutE = 09 |sekundE =  
 
  |commons              =
 
  |commons              =
 
  |wikipodróże          =
 
  |wikipodróże          =
Linia 36: Linia 36:
  
 
== Położenie ==
 
== Położenie ==
Wieś położona jest w południowej części województwa warmińsko-mazurskiego,  
+
Wieś położona jest w południowej części województwa warmińsko-mazurskiego, na pograniczu [[Pojezierze Mazurskie|Pojezierza Mazurskiego]] i [[Nizina Mazowiecka|Niziny Mazowieckiej]], 4 km na północ od [[Działdowo|Działdowa]]; przebiega przez nią droga wojewódzka nr 542 oraz linia kolejowa Działdowo - [[Nowe Miasto Lubawskie]] i [[Lubawa]].
  
 
<br/>
 
<br/>
  
 
== Dzieje miejscowości ==
 
== Dzieje miejscowości ==
 +
Wieś powstała w ramach kolonizacji południowych terenów państwa [[Zakon Krzyżacki|Zakonu Krzyżackiego]]. Dokładna data jej założenia nie jest znana, ale z pewnością istniała już przed 1350 rokiem. Jej nazwa wywodzi się być może od imienia Burhardt lub od ptaka burkata z rodziny sokołowatych, używanego do polowań. W połowie XVI wieku wieś wchodziła w skład rozległych włości Fryderyka von Oelsnitza, który mieszkał w nieistniejącym już dworze w Burkacie.
 +
 +
Kościół we wsi został wybudowany już w XIV wieku. Zniszczony podczas wojen polsko-krzyżackich w następnym stuleciu, został odbudowany, a w XVI wieku stał się świątynią ewangelicką. Został rozebrany w 1821 roku, a w połowie XIX wieku wzniesiono nowy kościół w stylu neogotyckim.
 +
 +
Szkoła w Burkacie istniała już przed 1712 rokiem, kiedy to uczęszczało do niej 30 dzieci. Mieściła się w budynku zbudowanym z kamienia i krytym słomą; połowę zajmowała klasa i mieszkanie nauczyciela, a połowę stanowiło pomieszczenie gospodarcze, w którym trzymano bydło i składowano opał. Został on rozebrany w 1864 roku i zastąpiony nowym, który z kolei spłonął. Następny budynek w dalszym ciągu był jednoklasowy; drugą klasę dobudowano przed wybuchem [[I wojna światowa|I wojny światowej]].
 +
 +
Rozwój wsi znacznie przyspieszył po wybudowaniu szosy z Działdowa do [[Dąbrówno|Dąbrówna]] (1860) oraz stacji kolejowej na linii Mława - [[Malbork]] (1877). Burkat nie ucierpiał podczas działań wojennych w latach 1914-1918. Po I wojnie światowej na mocy traktatu wersalskiego wieś - wraz z całą Działdowszczyzną - przyznana została Rzeczpospolitej Polskiej. W 1939 roku znalazła się pod okupacją niemiecką. Od połowy lat 50. Burkat był siedzibą [[gromada Burkat|gromady]].
 +
  
 
Liczba mieszkańców
 
Liczba mieszkańców
  
1857 -  
+
1857 - 313 osób
 +
 
 +
1931 - 528 osób
  
1933 -
 
  
1939 -
 
 
<br/>
 
<br/>
  
 
== Ludzie związani z miejscowością ==
 
== Ludzie związani z miejscowością ==
 
+
*[[lkwim:Hieronim Skurpski|Hieronim Skurpski]] (1914-2006) - urodzony w [[Skurpie|Skurpiach]], malarz, rysownik, historyk sztuki, działacz kulturalny; wykonał polichromię w kościele w Burkacie w 1933 roku
 
<br/>
 
<br/>
  
Linia 67: Linia 75:
 
== Bibliografia ==
 
== Bibliografia ==
 
#''Działdowo. Z dziejów miasta i powiatu'', red. Wanda Korycka, Olsztyn 1966.
 
#''Działdowo. Z dziejów miasta i powiatu'', red. Wanda Korycka, Olsztyn 1966.
 +
#Orłowicz Mieczysław, ''Ilustrowany przewodnik po Mazurach Pruskich i Warmii'', Na nowo podali do druku Grzegorz Jasiński, Andrzej Rzempołuch, Robert Traba, Olsztyn 1991.
 
#''Statistisch-Topographisches Adreß-Handbuch von Ostpreussen, Commission bei Wilhelm Koch'', Königsberg 1857.
 
#''Statistisch-Topographisches Adreß-Handbuch von Ostpreussen, Commission bei Wilhelm Koch'', Königsberg 1857.
#Gminna ewidencja zabytków w: [http://www.dzialdowo.ug.gov.pl/?c=102| Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego gminy Działdowo] [data dostępu: 12.11.2013]]
+
#''Warmia i Mazury. Przewodnik ilustrowany'', red. Marcin Kuleszo, Barbara Wojczulanis, Olsztyn 2001.
 +
#Gminna ewidencja zabytków w: [http://www.dzialdowo.ug.gov.pl/?c=102| Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego gminy Działdowo] [data dostępu: 12.11.2013]
 
#[http://www.stat.gov.pl/bdl/app/samorzad_m.dims| Bank Danych Lokalnych GUS] [data dostępu: 12.11.2013]
 
#[http://www.stat.gov.pl/bdl/app/samorzad_m.dims| Bank Danych Lokalnych GUS] [data dostępu: 12.11.2013]
#[http://www.verwaltungsgeschichte.de/neidenburg.html| Verwaltungsgeschichte [data dostępu: 12.11.2013]
+
#[http://www.verwaltungsgeschichte.de/neidenburg.html| Verwaltungsgeschichte] [data dostępu: 12.11.2013]
 
<br/>
 
<br/>
  

Wersja z 13:59, 4 sty 2014

Burkat

Państwo  Polska
Województwo warmińsko-mazurskie
Powiat działdowski
Gmina Działdowo
Liczba ludności (2010) 438
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego
Mapa lokalizacyjna województwa warmińsko-mazurskiego
Burkat
Burkat
Położenie na mapie Polski
Mapa lokalizacyjna Polski
Burkat
Burkat
Ziemia

{{#invoke:Koordynaty|szablon}}


Burkat (niem. Borchersdorf) – wieś sołecka położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie działdowskim, w gminie Działdowo. W latach 1975-1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa ciechanowskiego.

Miejscowość w 2010 roku liczyła 438 mieszkańców. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje Bogusława Tatkowska [1].


Położenie

Wieś położona jest w południowej części województwa warmińsko-mazurskiego, na pograniczu Pojezierza Mazurskiego i Niziny Mazowieckiej, 4 km na północ od Działdowa; przebiega przez nią droga wojewódzka nr 542 oraz linia kolejowa Działdowo - Nowe Miasto Lubawskie i Lubawa.


Dzieje miejscowości

Wieś powstała w ramach kolonizacji południowych terenów państwa Zakonu Krzyżackiego. Dokładna data jej założenia nie jest znana, ale z pewnością istniała już przed 1350 rokiem. Jej nazwa wywodzi się być może od imienia Burhardt lub od ptaka burkata z rodziny sokołowatych, używanego do polowań. W połowie XVI wieku wieś wchodziła w skład rozległych włości Fryderyka von Oelsnitza, który mieszkał w nieistniejącym już dworze w Burkacie.

Kościół we wsi został wybudowany już w XIV wieku. Zniszczony podczas wojen polsko-krzyżackich w następnym stuleciu, został odbudowany, a w XVI wieku stał się świątynią ewangelicką. Został rozebrany w 1821 roku, a w połowie XIX wieku wzniesiono nowy kościół w stylu neogotyckim.

Szkoła w Burkacie istniała już przed 1712 rokiem, kiedy to uczęszczało do niej 30 dzieci. Mieściła się w budynku zbudowanym z kamienia i krytym słomą; połowę zajmowała klasa i mieszkanie nauczyciela, a połowę stanowiło pomieszczenie gospodarcze, w którym trzymano bydło i składowano opał. Został on rozebrany w 1864 roku i zastąpiony nowym, który z kolei spłonął. Następny budynek w dalszym ciągu był jednoklasowy; drugą klasę dobudowano przed wybuchem I wojny światowej.

Rozwój wsi znacznie przyspieszył po wybudowaniu szosy z Działdowa do Dąbrówna (1860) oraz stacji kolejowej na linii Mława - Malbork (1877). Burkat nie ucierpiał podczas działań wojennych w latach 1914-1918. Po I wojnie światowej na mocy traktatu wersalskiego wieś - wraz z całą Działdowszczyzną - przyznana została Rzeczpospolitej Polskiej. W 1939 roku znalazła się pod okupacją niemiecką. Od połowy lat 50. Burkat był siedzibą gromady.


Liczba mieszkańców

1857 - 313 osób

1931 - 528 osób



Ludzie związani z miejscowością

  • Hieronim Skurpski (1914-2006) - urodzony w Skurpiach, malarz, rysownik, historyk sztuki, działacz kulturalny; wykonał polichromię w kościele w Burkacie w 1933 roku


Zabytki

  • Kościół z lat 1854-1856, murowany z kamienia i czerwonej cegły
  • Budynek szkoły z pierwszej ćwierci XX wieku, murowany z czerwonej cegły
  • Budynek Straży Pożarnej z pierwszej ćwierci XX wieku, murowany z czerwonej cegły
  • Dom mieszkalny z około 1900 roku, murowany
  • Cmentarz ewangelicki, położony za szkołą, własność parafii ewangelickiej
  • Cmentarz ewangelicki, położony za wsią, przy drodze do Uzdowa, własność parafii ewangelickiej


Bibliografia

  1. Działdowo. Z dziejów miasta i powiatu, red. Wanda Korycka, Olsztyn 1966.
  2. Orłowicz Mieczysław, Ilustrowany przewodnik po Mazurach Pruskich i Warmii, Na nowo podali do druku Grzegorz Jasiński, Andrzej Rzempołuch, Robert Traba, Olsztyn 1991.
  3. Statistisch-Topographisches Adreß-Handbuch von Ostpreussen, Commission bei Wilhelm Koch, Königsberg 1857.
  4. Warmia i Mazury. Przewodnik ilustrowany, red. Marcin Kuleszo, Barbara Wojczulanis, Olsztyn 2001.
  5. Gminna ewidencja zabytków w: Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego gminy Działdowo [data dostępu: 12.11.2013]
  6. Bank Danych Lokalnych GUS [data dostępu: 12.11.2013]
  7. Verwaltungsgeschichte [data dostępu: 12.11.2013]


Przypisy

  1. http://www.dzialdowo.ug.gov.pl/?c=92 [data dostępu: 5.12.2013]


Zobacz też