Grzybienie białe: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja nieprzejrzana] | [wersja nieprzejrzana] |
(Utworzono nową stronę "{{Roślina infobox |Nazwa rośliny = Grzybienie białe |Nazwa łacińska = Nymphaea alba |L = L. |Pusta linia = <br/> |grafika = |podpis grafiki = |Systematyka...") |
|||
| Linia 26: | Linia 26: | ||
=== Morfologia === | === Morfologia === | ||
| − | Wieloletnia roślina wodna z | + | Wieloletnia roślina wodna z mięsistym, czołgającym się kłączem średnicy do 10 cm, pokrytym bliznami po opadłych liściach. Długoogonkowe liście pływają na powierzchni wody. Mają kształt okrągławojajowaty i podstawę głęboko, sercowato wyciętą. W przeciwieństwie do liści [[grążel żółty|grążela żółtego]] ich dolna strona ma odcień czerwonofioletowy. Kwiaty wyrastają pojedynczo na długich szypułkach. Kielich jest czterodziałkowy, płatki korony liczne (12-40), przechodzą stopniowo w pręcikowie, które ma do 125 nitek różnej szerokości. Są one zrośnięte z zalążnią prawie po jej znamię. Płaskie, tarczowate znamię ma 12-25 promieni. Roślina kwitnie od czerwca do września. Owoc przypomina makówkę, pęka nieregularnie. Dojrzewa pod wodą, a brunatnoczerwone nasiona są połączone w galaretowate bryłki. |
<br/> | <br/> | ||
=== Rozmieszczenie i ekologia === | === Rozmieszczenie i ekologia === | ||
| − | + | Jest to hydrofit występujący w całej Europie. Rośnie w stojących lub wolno płynących wodach mezotroficznych i eutroficznych. Optymalna dla niego głębokość to 80-140 cm; głębszych wód unika. Zakorzenia się w mulistym dnie z gnijącymi szczątkami organicznymi lub w glebach glejowych. W Polsce pospolity na niżu, w górach rzadki. Najwyżej w Polsce położone jego stanowisko (652 m n.p.m) znajduje się koło Czarnego Dunajca w Kotlinie Orawsko-Nowotarskiej. | |
<br/> | <br/> | ||
=== Wartość użytkowa === | === Wartość użytkowa === | ||
| + | W wielu krajach gatunek ten z powodu zagrożenia naturalnych stanowisk objęty został ochroną prawną, w tym także chroniony jest częściowo w Polsce. | ||
| + | Młode kłącze zawiera dużo skrobi i jest jadalne. | ||
| + | |||
| + | Jest to także roślina lecznicza, a dawniej także barwierska. | ||
| + | |||
| + | Pod szerokimi liśćmi znajdują schronienie ryby, jednakże duża liczba grzybieni w stawach hodowlanych, z wyjątkiem hodowli pstrągów jest niepożądana, gdyż rośliny te zbytnio zacieniają powierzchnię wody. | ||
| + | |||
| + | Grzybienia białe są pięknymi roślinami ozdobnymi, często uprawianymi w stawach parkowych a nawet przydomowych oczkach wodnych. | ||
<br/> | <br/> | ||
=== Ciekawostki === | === Ciekawostki === | ||
| − | + | Rzadszy gatunek grzybieni - [[grzybienie północne]] ''Nymphaea candida'' odznacza się zachodzącymi na siebie klapami liści pływających, szerszymi nitkami wewnętrznych pręcików, lejkowatym znamieniem o 6-16 promieniach i charakterystycznym kształtem ziaren pyłku. | |
<br/> | <br/> | ||
Wersja z 19:45, 27 cze 2014
| Grzybienie białe | |
| | |
| Nymphaea alba | |
| L. | |
| Systematyka | |
| Królestwo | rośliny |
| Gromada | rośliny naczyniowe |
| Klasa | okrytonasienne |
| Rząd | grzybieniowce |
| Rodzina | grzybieniowate |
| Rodzaj | grzybienie |
| Gatunek | grzybienie białe |
| Synonimy | |
| nenufar
lilia wodna | |
Grzybienie białe (Nymphaea alba L.) – gatunek byliny z rodziny grzybieniowatych (Nymphaeaceae).
Spis treści
Morfologia
Wieloletnia roślina wodna z mięsistym, czołgającym się kłączem średnicy do 10 cm, pokrytym bliznami po opadłych liściach. Długoogonkowe liście pływają na powierzchni wody. Mają kształt okrągławojajowaty i podstawę głęboko, sercowato wyciętą. W przeciwieństwie do liści grążela żółtego ich dolna strona ma odcień czerwonofioletowy. Kwiaty wyrastają pojedynczo na długich szypułkach. Kielich jest czterodziałkowy, płatki korony liczne (12-40), przechodzą stopniowo w pręcikowie, które ma do 125 nitek różnej szerokości. Są one zrośnięte z zalążnią prawie po jej znamię. Płaskie, tarczowate znamię ma 12-25 promieni. Roślina kwitnie od czerwca do września. Owoc przypomina makówkę, pęka nieregularnie. Dojrzewa pod wodą, a brunatnoczerwone nasiona są połączone w galaretowate bryłki.
Rozmieszczenie i ekologia
Jest to hydrofit występujący w całej Europie. Rośnie w stojących lub wolno płynących wodach mezotroficznych i eutroficznych. Optymalna dla niego głębokość to 80-140 cm; głębszych wód unika. Zakorzenia się w mulistym dnie z gnijącymi szczątkami organicznymi lub w glebach glejowych. W Polsce pospolity na niżu, w górach rzadki. Najwyżej w Polsce położone jego stanowisko (652 m n.p.m) znajduje się koło Czarnego Dunajca w Kotlinie Orawsko-Nowotarskiej.
Wartość użytkowa
W wielu krajach gatunek ten z powodu zagrożenia naturalnych stanowisk objęty został ochroną prawną, w tym także chroniony jest częściowo w Polsce.
Młode kłącze zawiera dużo skrobi i jest jadalne.
Jest to także roślina lecznicza, a dawniej także barwierska.
Pod szerokimi liśćmi znajdują schronienie ryby, jednakże duża liczba grzybieni w stawach hodowlanych, z wyjątkiem hodowli pstrągów jest niepożądana, gdyż rośliny te zbytnio zacieniają powierzchnię wody.
Grzybienia białe są pięknymi roślinami ozdobnymi, często uprawianymi w stawach parkowych a nawet przydomowych oczkach wodnych.
Ciekawostki
Rzadszy gatunek grzybieni - grzybienie północne Nymphaea candida odznacza się zachodzącymi na siebie klapami liści pływających, szerszymi nitkami wewnętrznych pręcików, lejkowatym znamieniem o 6-16 promieniach i charakterystycznym kształtem ziaren pyłku.
Bibliografia
Cincura Frantisek, Ferakova Viera, Majovsky Jozef, Somsak Ladislav, Zaborsky Jan: Pospolite rośliny środkowej Europy. Warszawa: PWRiL, 1990.
Linki zewnętrzne
Grzybienie białe - Wikipedia [1] 27.06.2014
Lista gatunków roślin objętych ochroną częściową w Polsce [2] 27.06.2014
