Grążel drobny: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja nieprzejrzana] | [wersja nieprzejrzana] |
| Linia 21: | Linia 21: | ||
<br/><br/> | <br/><br/> | ||
== Morfologia == | == Morfologia == | ||
| − | Roślina bardzo podobna do grążela żółtego, zwłaszcza zmarniałego, znacznie jednak rzadsza. Kłącze cieńsze | + | Roślina bardzo podobna do grążela żółtego, zwłaszcza zmarniałego, znacznie jednak rzadsza. Kłącze cieńsze niż u grążela żółtego (10–20 mm grubości i 20–70 cm długości). Liście pływające i podobne do liści grążela żółtego, ale mniejsze – osiągają 5–15 cm długości i 4–13 cm szerokości (poza tym nasada bardziej rozszerzona i rzadsze nerwy drugiego rzędu). Posiadają długi, sięgający do 2,5 m ogonek liściowy. |
| + | |||
| + | Liście podwodne są delikatne, okrągławe i mają zatokowaty brzeg (heterofilia). Kwiaty obupłciowe, o średnicy 2–3 cm, z licznymi płatkami korony i 5 żółtozielonymi działkami kielicha (3–5 razy dłuższymi od płatków). Płatków 11 małych, łopatkowatych. Słupek składa się z 8–12 zrośniętych owocolistków, a jego znamię jest tarczowate, płaskie, z 8–12 promieniami dochodzącymi do ząbkowanego brzegu. | ||
| + | |||
| + | Kwitnie od czerwca do września. Owocem jest torebka o gruszkowatym kształcie, 2 razy mniejsza niż u grążela żółtego. | ||
<br/> | <br/> | ||
== Rozmieszczenie i ekologia == | == Rozmieszczenie i ekologia == | ||
| − | |||
Występuje w północnej, środkowej i zachodniej Europie, na Syberii, we wschodniej Azji oraz w środkowo-wschodniej części Ameryki Północnej, w stawach i jeziorach mezo- do oligotroficznych oraz dystroficznych, o wodzie chłodnej, na podłożu torfiasto-mulistym. Warunkiem jego występowania jest niska twardość wody oraz bezwapienne, organiczne podłoże. W Polsce jest rzadkim reliktem glacjalnym, który osiąga tu południową granicę swojego zwartego europejskiego zasięgu. W naszym kraju rośnie przede wszystkim w pasie pojezierzy, głównie na Pojezierzu Suwalskim i Pomorskim. W Polsce północno-wschodniej wstępuje obecnie tylko na 5 znanych dotąd stanowiskach stwierdzonych na Pojezierzu Suwalskim. | Występuje w północnej, środkowej i zachodniej Europie, na Syberii, we wschodniej Azji oraz w środkowo-wschodniej części Ameryki Północnej, w stawach i jeziorach mezo- do oligotroficznych oraz dystroficznych, o wodzie chłodnej, na podłożu torfiasto-mulistym. Warunkiem jego występowania jest niska twardość wody oraz bezwapienne, organiczne podłoże. W Polsce jest rzadkim reliktem glacjalnym, który osiąga tu południową granicę swojego zwartego europejskiego zasięgu. W naszym kraju rośnie przede wszystkim w pasie pojezierzy, głównie na Pojezierzu Suwalskim i Pomorskim. W Polsce północno-wschodniej wstępuje obecnie tylko na 5 znanych dotąd stanowiskach stwierdzonych na Pojezierzu Suwalskim. | ||
Zasiedla zbiorniki wód stojących o bardzo zróżnicowanej żyzności, ale preferuje podłoże torfowe. Wrażliwy na obecność wapnia w wodzie lub w podłożu. Tworzy swój własny zespół ''Nupharetum pumili'', dla którego jest gatunkiem charakterystycznym. | Zasiedla zbiorniki wód stojących o bardzo zróżnicowanej żyzności, ale preferuje podłoże torfowe. Wrażliwy na obecność wapnia w wodzie lub w podłożu. Tworzy swój własny zespół ''Nupharetum pumili'', dla którego jest gatunkiem charakterystycznym. | ||
| + | |||
| + | W 2010 r. potwierdzono nowe stanowisko grążela drobnego w okolicach wsi [[Nerwik]]. | ||
<br/> | <br/> | ||
== Wartość użytkowa == | == Wartość użytkowa == | ||
Roślina trująca. | Roślina trująca. | ||
| − | Gatunek objęty w Polsce ścisłą ochroną gatunkową. Roślina zagrożona przez zanieczyszczenie i nadmierną gospodarczą i turystyczną eksploatację jezior i stawów, a także wskutek zarastania stawów przez szuwary. Grążel drobny został umieszczony na Czerwonej Liście | + | Gatunek objęty w Polsce ścisłą ochroną gatunkową. Roślina zagrożona przez zanieczyszczenie i nadmierną gospodarczą i turystyczną eksploatację jezior i stawów, a także wskutek zarastania stawów przez szuwary. Grążel drobny został umieszczony na "Czerwonej Liście" w grupie gatunków narażonych na wyginięcie (kategoria zagrożenia "V"). |
| + | |||
| + | == Zobacz też == | ||
| + | [http://jezioro.com.pl/flora/okaz.html?id=953 jezioro.com.pl] [21.05.2014] | ||
<br/> | <br/> | ||
| − | + | [http://pl.wikipedia.org/wiki/Grążel_drobny pl.wikipedia.org, grążel drobny] [21.05.2014] | |
| − | |||
<br/> | <br/> | ||
== Bibliografia == | == Bibliografia == | ||
| − | + | Zarzycki Kazimierz, Szeląg Zbigniew, ''Red list of the vascular plants in Poland'', [w:] ''Red lists of plants and fungi in Poland. Czerwona lista roślin i grzybów Polski'', red. Zbigniew Mirek, Kazimierz Zarzycki, Władysław Wojewoda i Zbigniew Szeląg, Kraków 2006, s. 11-20.<br/> | |
| − | + | ||
| − | |||
| − | |||
| − | <br/> | ||
| − | |||
| − | |||
[[Kategoria: Przyroda]] [[Kategoria:Rośliny]] [[Kategoria:Rośliny Warmiii i Mazur]] [[Kategoria:Rośliny chronione]] | [[Kategoria: Przyroda]] [[Kategoria:Rośliny]] [[Kategoria:Rośliny Warmiii i Mazur]] [[Kategoria:Rośliny chronione]] | ||
Wersja z 23:01, 10 lip 2014
| Grążel drobny | |
| | |
| Nuphar pumila | |
| (Timm) DC. | |
![Grążel drobny [1]](/index.php/Plik:Nuphar_pumilum2.jpg) Grążel drobny [2] | |
| Systematyka | |
| Królestwo | rośliny |
| Podkrólestwo | rośliny naczyniowe |
| Gromada | okrytonasienne |
| Klasa | dwuliścienne |
| Rząd | grzybieniowce |
| Rodzina | grzybieniowate |
| Rodzaj | grążel |
| Gatunek | grążel drobny |
| Synonimy | |
| Nuphar pumilum (Timm.) DC. | |
Grążel drobny (Nuphar pumila (Timm) DC.) – gatunek rośliny wodnej z rodziny grzybieniowatych (Nymphaeaceae).
Morfologia
Roślina bardzo podobna do grążela żółtego, zwłaszcza zmarniałego, znacznie jednak rzadsza. Kłącze cieńsze niż u grążela żółtego (10–20 mm grubości i 20–70 cm długości). Liście pływające i podobne do liści grążela żółtego, ale mniejsze – osiągają 5–15 cm długości i 4–13 cm szerokości (poza tym nasada bardziej rozszerzona i rzadsze nerwy drugiego rzędu). Posiadają długi, sięgający do 2,5 m ogonek liściowy.
Liście podwodne są delikatne, okrągławe i mają zatokowaty brzeg (heterofilia). Kwiaty obupłciowe, o średnicy 2–3 cm, z licznymi płatkami korony i 5 żółtozielonymi działkami kielicha (3–5 razy dłuższymi od płatków). Płatków 11 małych, łopatkowatych. Słupek składa się z 8–12 zrośniętych owocolistków, a jego znamię jest tarczowate, płaskie, z 8–12 promieniami dochodzącymi do ząbkowanego brzegu.
Kwitnie od czerwca do września. Owocem jest torebka o gruszkowatym kształcie, 2 razy mniejsza niż u grążela żółtego.
Rozmieszczenie i ekologia
Występuje w północnej, środkowej i zachodniej Europie, na Syberii, we wschodniej Azji oraz w środkowo-wschodniej części Ameryki Północnej, w stawach i jeziorach mezo- do oligotroficznych oraz dystroficznych, o wodzie chłodnej, na podłożu torfiasto-mulistym. Warunkiem jego występowania jest niska twardość wody oraz bezwapienne, organiczne podłoże. W Polsce jest rzadkim reliktem glacjalnym, który osiąga tu południową granicę swojego zwartego europejskiego zasięgu. W naszym kraju rośnie przede wszystkim w pasie pojezierzy, głównie na Pojezierzu Suwalskim i Pomorskim. W Polsce północno-wschodniej wstępuje obecnie tylko na 5 znanych dotąd stanowiskach stwierdzonych na Pojezierzu Suwalskim.
Zasiedla zbiorniki wód stojących o bardzo zróżnicowanej żyzności, ale preferuje podłoże torfowe. Wrażliwy na obecność wapnia w wodzie lub w podłożu. Tworzy swój własny zespół Nupharetum pumili, dla którego jest gatunkiem charakterystycznym.
W 2010 r. potwierdzono nowe stanowisko grążela drobnego w okolicach wsi Nerwik.
Wartość użytkowa
Roślina trująca.
Gatunek objęty w Polsce ścisłą ochroną gatunkową. Roślina zagrożona przez zanieczyszczenie i nadmierną gospodarczą i turystyczną eksploatację jezior i stawów, a także wskutek zarastania stawów przez szuwary. Grążel drobny został umieszczony na "Czerwonej Liście" w grupie gatunków narażonych na wyginięcie (kategoria zagrożenia "V").
Zobacz też
jezioro.com.pl [21.05.2014]
pl.wikipedia.org, grążel drobny [21.05.2014]
Bibliografia
Zarzycki Kazimierz, Szeląg Zbigniew, Red list of the vascular plants in Poland, [w:] Red lists of plants and fungi in Poland. Czerwona lista roślin i grzybów Polski, red. Zbigniew Mirek, Kazimierz Zarzycki, Władysław Wojewoda i Zbigniew Szeląg, Kraków 2006, s. 11-20.
![[2]](http://en.wikipedia.org/wiki/File:Nuphar_pumilum2.jpg){kind=link}