Wyblin jednostronny: Różnice pomiędzy wersjami

Z Encyklopedia Warmii i Mazur
Skocz do: nawigacja, szukaj
[wersja nieprzejrzana][wersja nieprzejrzana]
Linia 14: Linia 14:
 
  |Rząd = szparagowce
 
  |Rząd = szparagowce
 
  |Rodzina = storczykowate
 
  |Rodzina = storczykowate
−
  |Rodzaj = wątlki
+
  |Rodzaj = wyblin
−
  |Gatunek = wątlik błotny
+
  |Gatunek = wyblin jednostronny
 
  |Synonimy = Synonimy
 
  |Synonimy = Synonimy
 
  |Lista synonimów =  ''Malaxis paludosa'' (L.) Sw.  }}
 
  |Lista synonimów =  ''Malaxis paludosa'' (L.) Sw.  }}
 
<br/>
 
<br/>
  
−
'''Wątlik błotny''' (''Hammarbya paludosa'' (L.) Kuntze) –  gatunek rośliny z rodziny storczykowatych (''Orchidaceae''). Jedyny przedstawiciel monotypowego rodzaju wątlik (''Hammarbya''), często włączany do rodzaju wyblin (''Malaxis'').
+
'''Wyblin jednostronny''' ('' Malaxis monophyllos'' (L.) Sw.) –  gatunek rośliny z rodziny storczykowatych (''Orchidaceae'').
  
  
 
=== Morfologia ===
 
=== Morfologia ===
  
−
Niewielka bylina, dorastająca do 5–20 cm wysokości. W dolnej części wyrastają 2–3 liście - niewielkie, długości ok. 2,5 cm i szerokości ok. 1 cm. Blaszka liściowa jest jajowata, z 3–7 nerwami. Na brzegu blaszki często występują małe bulwki przybyszowe, dzięki którym  roślina może się rozmnażać  wegetatywnie. U nasady łodygi znajdują się ponadto bulwkowate zgrubienia średnicy 5–7 mm. Kwiaty zebrane są w luźny, groniasty kwiatostan 3-6 cm wysokości. Są niepozorne, zielone lub żółtozielone, osadzone na krótkich szypułkach. Warżka długości maksymalnie 0,2 cm, o jajowatym kształcie, ostro zakończona, skierowana ku górze, pozbawiona ostrogi. Zalążnia jest prawie kulista, długości ok. 1 mm. Roślina kwitnie od czerwca do sierpnia.  
+
Wyblin jednostronny to niepozorna, wysmukła bylina osiągająca zazwyczaj kilkanaście, rzadko do 30 cm wysokości.  
 +
 
 +
z groniastym kwiatostanem walcowatego kształtu.
 +
Łodyga
 +
U podstawy łodygi znajduje się nibybulwka 1 cm długości[4].
 +
Liście
 +
U dołu łodygi pochwiaste, łuskowate. Nad liśćmi łuskowatymi wyrasta jeden, (rzadko dwa) liść asymilacyjny, jajowaty do eliptycznego, z pochwiastą nasadą. Ma od 3 - 10 cm długości[4].
 +
Kwiaty
 +
Skupione w liczbie od 5 do 80[2] w luźnym, groniastym kwiatostanie. Kwiaty niepozorne, zielone lub żółtozielone. Przysadki krótsze od szypułek kwiatowych. warżki lancetowato zaostrzone i skierowane ku górze, ponieważ zalążnie są skręcone o 360°[4]. Nie posiadają ostrogi. Inne listki okwiatu osiągają 2-3 mm długości i są lancetowate (listki zewnętrzne) i równowąskie (listki wewnętrzne). Zalążnia do 3 mm długości, prętosłup jasnozielony.
 +
Biologia[edytuj | edytuj kod]
 +
Bylina, Geofit. Pęd rozwija się w kwietniu. Kwiatostan pojawia się w czerwcu i od razu wtedy też zaczynają kwitnąć pierwsze (najniższe) kwiaty. Kwitnienie trwa do sierpnia. Nasiona wysiewają się na przełomie sierpnia i września. Rozmnaża się zarówno z nasion jak i wegetatywnie. 
 
<br/>
 
<br/>
  
 
=== Rozmieszczenie i ekologia ===
 
=== Rozmieszczenie i ekologia ===
  
−
Gatunek ten występuje w strefie umiarkowanej i subarktycznej półkuli północnej. Wątlik błotny to rzadki gatunek naszej flory. Notowany był na blisko 100 stanowiskach, jednak obecnie większość z nich ma charakter historyczny. Główne skupienie tego gatunku  w naszym kraju to pas pojezierzy w północnej Polsce. Był on jednak odnotowany również na kilku pojedynczych, oderwanych stanowiskach w południowej części kraju. Obecnie największe skupisko tego gatunku znajduje się w okolicach Suwałk i Augustowa.
+
Gatunek okołopolarny i borealno-górski. Występuje w północnej części Ameryki Północnej i Eurazji. W południowej części zasięgu rośnie głównie w obszarach wyżynno-górskich. W Polsce znany jest z około 300 stanowisk, które znajdują się na dwóch obszarach oddzielonych dysjunkcją. Pierwszy z tych obszarów znajduje się w północnej części kraju i obejmuje Pobrzeże Bałtyckie i Pojezierze Bałtyckie. Drugi obszar obejmuje wyżynno-górską południową część kraju.  
−
 
 
−
Wątlik błotny występuje na torfowiskach przejściowych i niskich, rzadziej na torfowiskach wysokich. Preferuje miejsca otwarte do przejściowo ocienionych. Roślina światłolubna.
 
 
<br/>
 
<br/>
  
 
=== Wartość użytkowa ===
 
=== Wartość użytkowa ===
  
−
Gatunek objęty w Polsce ścisłą ochroną gatunkową. W skali kraju wymierający (kategoria E na Czerwonej Liście). Zagrożeniem dla gatunku jest zanikanie siedlisk w wyniku osuszania torfowisk i pozyskiwania torfu, ale także naturalnej sukcesji roślinności leśne.
+
 
 
<br/>
 
<br/>
  
 
=== Ciekawostki ===
 
=== Ciekawostki ===
  
−
Na Warmii i Mazurach gatunek ten występuje m.in. w [[Natura 2000 Dolina Kakaju|Dolinie Kakaju]].
+
W Polsce rzadko w Karpatach i na Pomorzu, bardzo rzadki w innych częściach kraju.Na Warmii i Mazurach gatunek ten występuje m.in. w [[Natura 2000 Dolina Kakaju|Dolinie Kakaju]].
 
<br/>
 
<br/>
  

Wersja z 13:17, 17 cze 2014

Wyblin jednostronny
Malaxis monophyllos
(L.) SW.
Wyblin jednostronny - Otto Wilhelm Thomé Flora von Deutschland, Österreich und der Schweiz 1885 [1]
Wyblin jednostronny - Otto Wilhelm Thomé Flora von Deutschland, Österreich und der Schweiz 1885 [2]
Systematyka
Królestwo rośliny
Gromada rośliny naczyniowe
Klasa okrytonasienne
Rząd szparagowce
Rodzina storczykowate
Rodzaj wyblin
Gatunek wyblin jednostronny
Synonimy
Malaxis paludosa (L.) Sw.


Wyblin jednostronny ( Malaxis monophyllos (L.) Sw.) – gatunek rośliny z rodziny storczykowatych (Orchidaceae).


Morfologia

Wyblin jednostronny to niepozorna, wysmukła bylina osiągająca zazwyczaj kilkanaście, rzadko do 30 cm wysokości. 

z groniastym kwiatostanem walcowatego kształtu.

Łodyga U podstawy łodygi znajduje się nibybulwka 1 cm długości[4]. Liście U dołu łodygi pochwiaste, łuskowate. Nad liśćmi łuskowatymi wyrasta jeden, (rzadko dwa) liść asymilacyjny, jajowaty do eliptycznego, z pochwiastą nasadą. Ma od 3 - 10 cm długości[4]. Kwiaty Skupione w liczbie od 5 do 80[2] w luźnym, groniastym kwiatostanie. Kwiaty niepozorne, zielone lub żółtozielone. Przysadki krótsze od szypułek kwiatowych. warżki lancetowato zaostrzone i skierowane ku górze, ponieważ zalążnie są skręcone o 360°[4]. Nie posiadają ostrogi. Inne listki okwiatu osiągają 2-3 mm długości i są lancetowate (listki zewnętrzne) i równowąskie (listki wewnętrzne). Zalążnia do 3 mm długości, prętosłup jasnozielony. Biologia[edytuj | edytuj kod] Bylina, Geofit. Pęd rozwija się w kwietniu. Kwiatostan pojawia się w czerwcu i od razu wtedy też zaczynają kwitnąć pierwsze (najniższe) kwiaty. Kwitnienie trwa do sierpnia. Nasiona wysiewają się na przełomie sierpnia i września. Rozmnaża się zarówno z nasion jak i wegetatywnie.

Rozmieszczenie i ekologia

Gatunek okołopolarny i borealno-górski. Występuje w północnej części Ameryki Północnej i Eurazji. W południowej części zasięgu rośnie głównie w obszarach wyżynno-górskich. W Polsce znany jest z około 300 stanowisk, które znajdują się na dwóch obszarach oddzielonych dysjunkcją. Pierwszy z tych obszarów znajduje się w północnej części kraju i obejmuje Pobrzeże Bałtyckie i Pojezierze Bałtyckie. Drugi obszar obejmuje wyżynno-górską południową część kraju.

Wartość użytkowa


Ciekawostki

W Polsce rzadko w Karpatach i na Pomorzu, bardzo rzadki w innych częściach kraju.Na Warmii i Mazurach gatunek ten występuje m.in. w Dolinie Kakaju.

Bibliografia

Zarzycki Kazimierz, Szeląg Zbigniew, Red list of the vascular plants in Poland, [w:] Red lists of plants and fungi in Poland, red. Zbigniew Mirek, Kazimierz Zarzycki, Władysław Wojewoda i Zbigniew Szeląg, Kraków 2006, s. 11-20.

Linki zewnętrzne

Wyblin jednostronny 14.06.2014

Polskie storczyki 14.06.2014

Źródło: „http://encyklopedia.warmia.mazury.pl/index.php?title=Wyblin_jednostronny&oldid=66433”