Parafia Ewangelicko-Augsburska w Rynie: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja nieprzejrzana] | [wersja nieprzejrzana] |
| Linia 9: | Linia 9: | ||
|data zamknięcia = | |data zamknięcia = | ||
|wyznanie = protestanckie | |wyznanie = protestanckie | ||
| − | |kościół = | + | |kościół = ewangelicko-augsburski |
|1. jednostka typ = Diecezja | |1. jednostka typ = Diecezja | ||
|1. jednostka nazwa = mazurska | |1. jednostka nazwa = mazurska | ||
|2. jednostka typ = | |2. jednostka typ = | ||
|2. jednostka nazwa = | |2. jednostka nazwa = | ||
| − | |obiekt sakralny funkcja = | + | |obiekt sakralny funkcja = Kaplica |
| − | |obiekt sakralny = | + | |obiekt sakralny = kaplica ewangelicko-augsburska w Rynie |
|dzień wspomnienia = | |dzień wspomnienia = | ||
|www = | |www = | ||
}}<br/> | }}<br/> | ||
| − | ''' Parafia Ewangelicko-Augsburska w Rynie ''' – [[Ewangelicko-Augsburska]] parafia, należąca do [[diecezja mazurska | diecezji mazurskiej]]. Erygowana w XVI w. Mieści się przy ul. Partyzantów 1 w [[Ryn|Rynie]]. Proboszczem parafii jest ks. [[Jan Neumann]]. | + | ''' Parafia Ewangelicko-Augsburska w Rynie ''' – [[Ewangelicko-Augsburska | ewangelicko-augsburska]] parafia, należąca do [[diecezja mazurska | diecezji mazurskiej]]. Erygowana w XVI w. Mieści się przy ul. Partyzantów 1 w [[Ryn|Rynie]]. Proboszczem parafii jest ks. [[Jan Neumann]]. |
<br/><br/> | <br/><br/> | ||
| Linia 26: | Linia 26: | ||
Dzieje parafii ewangelickiej w [[Ryn| Rynie]] sięgają schyłku XIV w. Wówczas funkcjonowała pierwsza wspólnota ewangelicka na [[Zamek w Rynie |zamku w Rynie]]. | Dzieje parafii ewangelickiej w [[Ryn| Rynie]] sięgają schyłku XIV w. Wówczas funkcjonowała pierwsza wspólnota ewangelicka na [[Zamek w Rynie |zamku w Rynie]]. | ||
<br/> | <br/> | ||
| − | Do czasów wprowadzenia reformacji przez księcia [[Albrecht Hohenzollern| Albrechta]] w 1525 r. [[Ryn]] należał do katolickiego [[diecezja warmińska |biskupstwa warmińskiego]]. Jednak | + | Do czasów wprowadzenia reformacji przez księcia [[Albrecht Hohenzollern| Albrechta]] w 1525 r. [[Ryn]] należał do katolickiego [[diecezja warmińska |biskupstwa warmińskiego]]. Jednak w marcu 1528 r. znalazł się w ewangelickim [[diecezja pomezańska|biskupstwie pomezańskim]]. W 1531 r. [[Prusy]] podzielone zostały na parafie. |
<br/> | <br/> | ||
Budowa kościoła parafialnego w [[Ryn|Rynie]] trwała 20 lat. W XVII w. parafianie borykali ze skutkami najazdu tatarskiego, a na początku XVIII w. z zarazą. Region parafii opustoszał, ludność zubożała, wiele pól leżało odłogiem. W połowie XVIII w. członkowie parafii ryńskiej mogli korzystać także z polskiego śpiewnika. Od tego czasu odprawiano nabożeństwa również w języku polskim. | Budowa kościoła parafialnego w [[Ryn|Rynie]] trwała 20 lat. W XVII w. parafianie borykali ze skutkami najazdu tatarskiego, a na początku XVIII w. z zarazą. Region parafii opustoszał, ludność zubożała, wiele pól leżało odłogiem. W połowie XVIII w. członkowie parafii ryńskiej mogli korzystać także z polskiego śpiewnika. Od tego czasu odprawiano nabożeństwa również w języku polskim. | ||
<br/> | <br/> | ||
| − | W 1820 r. kolegium kościelne wystąpiło z wnioskiem o budowę nowej | + | W 1820 r. kolegium kościelne wystąpiło z wnioskiem o budowę nowej plebanii. Parafia liczyła już wtedy ponad 1500 wiernych. W latach 1890–1891 w tutejszej parafii występował silny ruch sekciarski, zapoczątkowany przez właściciela ziemskiego Sareyke ze [[Skop| Skopu]]. W 1897 r. parafię podzielono na dwa okręgi: proboszczowski z miastem [[Ryn]] i duszpasterski, do którego przypisano domenę i 13 wsi. |
Zarządzanie sprawami odnoszącymi się do całej parafii pozostało nadal tylko w gestii proboszcza. Przedstawicielami gminy zostało 21 specjalnie wydelegowanych osób. | Zarządzanie sprawami odnoszącymi się do całej parafii pozostało nadal tylko w gestii proboszcza. Przedstawicielami gminy zostało 21 specjalnie wydelegowanych osób. | ||
<br/> | <br/> | ||
W 1903 r. w obydwu okręgach duszpasterskich odbyło się 207 chrztów, 150 konfirmacji, 45 ślubów, 155 pochówków. Na ich terenie działały także: miejska szkoła z siedmioma nauczycielami i 14 szkół wiejskich z pojedynczą obsadą nauczycielską. | W 1903 r. w obydwu okręgach duszpasterskich odbyło się 207 chrztów, 150 konfirmacji, 45 ślubów, 155 pochówków. Na ich terenie działały także: miejska szkoła z siedmioma nauczycielami i 14 szkół wiejskich z pojedynczą obsadą nauczycielską. | ||
<br/> | <br/> | ||
| − | Przed II wojną światową oraz po 1945 r. w życiu parafii doszło do szeregu zmian. Znacznie zmniejszyła się liczba wiernych, w wyniku braku tolerancji, kryzysu ewangelicyzmu na [[Mazury| Mazurach]] i ekspansji miejscowej ludności na Zachód. W 1940 r. | + | Przed II wojną światową oraz po 1945 r. w życiu parafii doszło do szeregu zmian. Znacznie zmniejszyła się liczba wiernych, w wyniku braku tolerancji, kryzysu ewangelicyzmu na [[Mazury| Mazurach]] i ekspansji miejscowej ludności na Zachód. W 1940 r. spłonął kościół ewangelicki w [[Ryn|Rynie]]. Obecnie ewangelicy ryńscy zbierają się w kaplicy – dawnej starej plebani, w której początkowo zamieszkiwał pastor [[Albert Sapatka]]. Ksiądz Albert był pastorem parafii. Napisał także kronikę parafii. |
<br/> | <br/> | ||
| − | Dziś parafia ryńska liczy około 200 osób i obejmuje miasto [[Ryn]] i [[Gmina Ryn | | + | Dziś parafia ryńska liczy około 200 osób i obejmuje miasto [[Ryn]] i [[Gmina Ryn |gminę Ryn]]. |
<br/> | <br/> | ||
| Linia 44: | Linia 44: | ||
'''Duszpasterze po 1945 r.:''' | '''Duszpasterze po 1945 r.:''' | ||
| − | + | * ks. Eugeniusz Sauter (1946–1957) | |
| − | + | * ks. Maksymilian Cybula (1952–1957) | |
| − | + | * ks. Paweł Kubiczek (1952–1991) | |
| − | + | * ks. Antoni Komendera (1957–1958) | |
| − | + | * ks. Fryderyk Tegler (1972–1976) | |
| − | + | * ks. Jerzy Below (1985–1986) | |
| − | + | * ks. Erwin Jurczok (1986–1997) | |
<br/> | <br/> | ||
| Linia 65: | Linia 65: | ||
== Zobacz też == | == Zobacz też == | ||
[http://diec.mazurska.luteranie.pl/pl/default.html Diecezja mazurska] | [http://diec.mazurska.luteranie.pl/pl/default.html Diecezja mazurska] | ||
| + | |||
| + | |||
| + | http://old.luteranie.pl/pl/files/Ryn.pdf, 20.12.2013. | ||
<br/> | <br/> | ||
== Bibliografia == | == Bibliografia == | ||
| − | Sapatka Albert, ''Kronika Parafii Ewangelickiej w Rynie w Prusach Wschodnich''. | + | Sapatka Albert, ''Kronika Parafii Ewangelickiej w Rynie w Prusach Wschodnich'', przeł. Małgorzata Szymańska-Jasińska, opr. i wstęp Grzegorz Białuński i Grzegorz Jasiński, Warszawa–Dąbrówno 2003, s. 170. |
| − | |||
| − | |||
<br/> | <br/> | ||
[[Kategoria: Kościół]][[Kategoria: Parafie Ewangelicko-Augsburskie]][[Kategoria: Kościół Ewangelicko-Augsburski]][[Kategoria: Diecezja mazurska]][[Kategoria: Powiat giżycki]][[Kategoria: Gmina Ryn]] | [[Kategoria: Kościół]][[Kategoria: Parafie Ewangelicko-Augsburskie]][[Kategoria: Kościół Ewangelicko-Augsburski]][[Kategoria: Diecezja mazurska]][[Kategoria: Powiat giżycki]][[Kategoria: Gmina Ryn]] | ||
Wersja z 15:33, 26 lut 2014
| Parafia Ewangelicko-Augsburska w Rynie | |
| | |
 Kaplica parafialna, źródło: Ryn, 20.12.2013.
| |
| Siedziba | Ryn |
| Adres | ul. Partyzantów 1, 11-520 Ryn |
| Data powołania | XVI w. |
| Wyznanie | protestanckie |
| Kościół | ewangelicko-augsburski |
| Diecezja | mazurska |
| Kaplica | kaplica ewangelicko-augsburska w Rynie |
Parafia Ewangelicko-Augsburska w Rynie – ewangelicko-augsburska parafia, należąca do diecezji mazurskiej. Erygowana w XVI w. Mieści się przy ul. Partyzantów 1 w Rynie. Proboszczem parafii jest ks. Jan Neumann.
Historia parafii
Dzieje parafii ewangelickiej w Rynie sięgają schyłku XIV w. Wówczas funkcjonowała pierwsza wspólnota ewangelicka na zamku w Rynie.
Do czasów wprowadzenia reformacji przez księcia Albrechta w 1525 r. Ryn należał do katolickiego biskupstwa warmińskiego. Jednak w marcu 1528 r. znalazł się w ewangelickim biskupstwie pomezańskim. W 1531 r. Prusy podzielone zostały na parafie.
Budowa kościoła parafialnego w Rynie trwała 20 lat. W XVII w. parafianie borykali ze skutkami najazdu tatarskiego, a na początku XVIII w. z zarazą. Region parafii opustoszał, ludność zubożała, wiele pól leżało odłogiem. W połowie XVIII w. członkowie parafii ryńskiej mogli korzystać także z polskiego śpiewnika. Od tego czasu odprawiano nabożeństwa również w języku polskim.
W 1820 r. kolegium kościelne wystąpiło z wnioskiem o budowę nowej plebanii. Parafia liczyła już wtedy ponad 1500 wiernych. W latach 1890–1891 w tutejszej parafii występował silny ruch sekciarski, zapoczątkowany przez właściciela ziemskiego Sareyke ze Skopu. W 1897 r. parafię podzielono na dwa okręgi: proboszczowski z miastem Ryn i duszpasterski, do którego przypisano domenę i 13 wsi.
Zarządzanie sprawami odnoszącymi się do całej parafii pozostało nadal tylko w gestii proboszcza. Przedstawicielami gminy zostało 21 specjalnie wydelegowanych osób.
W 1903 r. w obydwu okręgach duszpasterskich odbyło się 207 chrztów, 150 konfirmacji, 45 ślubów, 155 pochówków. Na ich terenie działały także: miejska szkoła z siedmioma nauczycielami i 14 szkół wiejskich z pojedynczą obsadą nauczycielską.
Przed II wojną światową oraz po 1945 r. w życiu parafii doszło do szeregu zmian. Znacznie zmniejszyła się liczba wiernych, w wyniku braku tolerancji, kryzysu ewangelicyzmu na Mazurach i ekspansji miejscowej ludności na Zachód. W 1940 r. spłonął kościół ewangelicki w Rynie. Obecnie ewangelicy ryńscy zbierają się w kaplicy – dawnej starej plebani, w której początkowo zamieszkiwał pastor Albert Sapatka. Ksiądz Albert był pastorem parafii. Napisał także kronikę parafii.
Dziś parafia ryńska liczy około 200 osób i obejmuje miasto Ryn i gminę Ryn.
Kler parafialny
Duszpasterze po 1945 r.:
- ks. Eugeniusz Sauter (1946–1957)
- ks. Maksymilian Cybula (1952–1957)
- ks. Paweł Kubiczek (1952–1991)
- ks. Antoni Komendera (1957–1958)
- ks. Fryderyk Tegler (1972–1976)
- ks. Jerzy Below (1985–1986)
- ks. Erwin Jurczok (1986–1997)
Filiały
Filiał w Sterławkach Wielkich
Zobacz też
http://old.luteranie.pl/pl/files/Ryn.pdf, 20.12.2013.
Bibliografia
Sapatka Albert, Kronika Parafii Ewangelickiej w Rynie w Prusach Wschodnich, przeł. Małgorzata Szymańska-Jasińska, opr. i wstęp Grzegorz Białuński i Grzegorz Jasiński, Warszawa–Dąbrówno 2003, s. 170.
